علمای شیعه مثل فضل بن شاذان، کلینى و...، و برخی از علمای اهل سنت مثل ابن صبّاغ مالکى، ابن حجر هیتمی، گنجی شافعی و... نقل کرده اند که مهدى(ع) در سال 255 هـ در سامرا در خانه پدرش به دنیا آمد و نام مادرش نرجس بود. او در دامان پدر تا سالى که امام حسن عسکرى(ع) وفات یافت (260 هـ ) بزرگ شده و خدا در همان خردسالی به او حکمت داد.

ابن صبّاغ مالکى از ابن خشّاب در کتاب «موالید اهل البیت(ع)» نقل کرده که گفت: «ابوالحسن على عسکرى در ماه رجب، سال 214 هـ.ق متولد شد. نسب او على هادى، فرزند محمّد جواد، فرزند على الرضا، فرزند موسى کاظم، ...، فرزند حسین بن على بن ابى طالب(ع) است. امّا کنیه اش ابوالحسن است». و القابش عبارتند از: هادى، متوکّل، ناصح، متّقى، مرتضى، فقیه، امین، طیب. و مشهورترین آن ها هادى است.
 

ابن صبّاغ مالکى در باره کَرَم و بخشندگى امام حسن(ع) مى نویسد: «کرم و جود غریزه اى بود که در وجود آن حضرت کاشته شده بود». هم چنین ابن عساکر در این رابطه می نویسد: «حسن بن على(ع) با خدا اموالش را دو بار تقسيم نمود».

ابن صبّاغ مالکى مى گوید: «امام باقر(ع) وصیت نمود تا در لباسى که در آن نماز به جاى مى آورده، کفن شود. و از فرزندش امام جعفر صادق(ع) روایت شده که فرمود: «من نزد پدرم بودم در آن روزى که از دنیا رحلت نمود، حضرت به امورى از جمله غسل و تکفین و تدفین وصیت نمود. گفته مى شود که آن حضرت را در زمان ابراهیم بن ولید بن عبدالملک سمّ دادند». قبر شریف آن حضرت در بقیع و در کنار قبر پدر بزرگوارش امام سجاد(ع) و امام حسن (ع) قرار دارد.

ابن صباغ مالکى از صفوان بن یحیى نقل مى کند که: به امام رضا(ع) عرض کردم: قبل از آن که خدا به شما اباجعفر را عنایت فرماید، از امام بعد از شما سؤال کردیم، مى فرمودید: «خداوند به من فرزندى عنایت خواهد نمود». الآن خداوند به شما فرزندى عنایت کرده، اگر شما را ندیدیم به چه کسى رجوع کنیم؟ حضرت با دستش به امام جواد(ع) اشاره کرد در حالى که سه ساله بود. عرض کردم: این که سه سال بیشتر ندارد؟ حضرت فرمود: «این امر ضررى نمى رساند؛ زیرا عیسى در حالى که عمرى کمتر از سه سال داشت برهان نبوت خود را آشکار نمود».

محمّد بن طلحه شافعى مى گوید: «کنیه امام جواد(ع) ابوجعفر، و براى او دو لقب است: «قانع» و «مرتضى». و حافظ عبدالعزیز نقل کرده که حضرت ملقّب به «جواد» بود». هم چنین ابن صبّاغ مالکى مى نویسد: «و امّا کنیه او، ابوجعفر هم کنیه با جدّش محمّد باقر است. و امّا القاب او عبارتند از: «جواد» «قانع» و «مرتضى» که مشهورترین آن ها همان «جواد» است».
 

ابوعبدالله، محمّد بن یوسف گنجى شافعى، پیشوا و حافظى بزرگ بود. کتاب «کفایة الطالب» او در شمار کتابهاى مشهور و مورد اعتماد است. او از دانشمندان اهل سنّت است و عالمان سنّى مانند: علّامه غلام على آزاد بلجرامى در «سبحة المرجان» و علّامه حیدر على فیض آبادى در«منتهى الکلام» و دیگران به سخنان او در «کشف الظنون» اعتماد کرده اند.

ابن حجر مى نويسد: امام حسن(ع)، آقايى کريم، بردبار، زاهد، داراى سکينه و وقار و حشمت، اهل جود و مورد مدح و ستايش بود. ذهبى مى نويسد: او آقاى جوانان بهشت، ابومحمّد، قرشى، هاشمى، مدنى و شهيد است، او بزرگوار، تنومند، اهل خير، بسيار ديندار، با ورع، داراى حشمت و جاه، و شأنى بزرگ بود. ابن صبّاغ مى نويسد: او در مسجد الرسول(ص) مى نشست و مردم به دور او جمع مى شدند، چنان سخن مى گفت که عطش سؤال کننده را سيراب کرده، و حجت هاى مجادله کنندگان راقطع مى نمود...