معنای عبارت «ذوي القربي» از منظر روايات اهل سنت

روایات اهل سنت درباره معنای عبارت «ذوي القربي» چه می گویند؟

در تفسیر این عبارت روايات فراوانى در منابع اهل سنت مانند: شواهد التنزيل، الدّر المنثور، فضائل الصحابه، حلية الاولياء، مستدرك الصّحيحين، الصّواعق المحرقه و ... آمده است كه منظور از «ذوي القربى»، خویشاوندان پيامبر(ص) است و به اتفاق شیعه و سنی، امام علی(ع)، حضرت زهرا(س) و فرزندانشان جزء آن محسوب می شوند. با اين وجود بعضي براى كم رنگ كردن مقام اهل بيت(ع) مخاطب آيه را كفار قريش گرفته‌اند. درحالی که آنها اصلا رسالت پيامبر(ص) را قبول نداشتند چه رسد به اینکه بخواهند اجر ایشان را ادا کنند.

منظور از «ذوي القربي» در آیه «مودت»

منظور از «ذوي القربي» در آيه 23 سوره شوري که به آیه «مودت» معروف است، چيست؟

مفسران شيعه و سنی گفته اند: منظور از «ذوى القربى»، نزديكان پيامبر(ص) هستند. در مقابل، سه تفسير ديگر ذکر شده که خلاف استعمال قرآنی و مفهوم لغوی این کلمه است و ظاهرا به منظور كم رنگ كردن مقام اهل بيت(ع) مطرح شده‌ است. با توجه به این آیه پیامبر(ص) اجرى براى خود از مردم نخواسته است بلکه از ضميمه آيات قرآن فهميده مي شود محبت ذوی القرباى او راهى به سوى خدا است؛ چرا كه اين مودّت، دريچه اى است به سوى مسأله امامت و ادامه خط رهبرى رسول خدا(ص) در امّت و هدايت مردم در پرتو آن.

حاکم نیشابورى و شأن نزول آیه «مودّت»

حاکم نیشابورى در مورد شأن نزول آیه «مودّت» چه روایاتى را نقل کرده است؟

حاکم نیشابوری، روایتی را نقل می کند که در آن به نزول آیه مودّت درباره امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) و حسنین(ع) تصریح می کند.

شبهه مکّى بودن سوره شورى و عدم نزول آيه «مودت» در شأن علی(ع)!

آيا آيه «مودت» مدني نيست و در شان علي (عليه السلام) و خانواده اش نازل نشده است!؟

ابن تیمیه مى گوید: سوره شورى بدون شک مکّى است، بنابراین آیه مودّت که در این سوره است، نمی تواند در شأن عترت پیامبر(ص) مخصوصا حسنین(ع) که بعدها به دنیا آمدند، باشد. در پاسخ مى گوییم: براى تشخیص اینکه آیه اى مکّى یا مدنى است، دو راه وجود دارد: 1- ملاحظه مضمون آیه. که این روش، مدنی بودن آیه مودّت را اثبات می نماید. 2- رجوع به نصوصى که در مورد آیه از طرف علما وارد شده است. این روش نیز مدنی بودن آیه را اثبات می کند.

شبهه ابن تیمیه در واژه «فى القُربى»

ابن تیمیه در مورد عبارت «فى القربى» در آیه مودت چه شبهه اى را مطرح کرده است؟

ابن تیمیه می گوید: اگر منظور از«قربی» در آیه مودت، خویشاوندان پیامبر(ص) بود، باید از عبارت «لذوی القربی» استفاده می شد نه «فی القربی». در پاسخ این شبهه، همچنان که زمخشری و دیگر مفسرین گفته اند باید گفت: در این آیه اهل بیت، محلّ و مکان مودّت و مقرّ آن قرار گرفته اند. همچنین اشتباه ابن تیمه از آنجا ناشی شده که حرف جر«فی» را متعلق به مودت گرفته در حالی که این حرف جر و مجرورش متعلق به محذوف هستند و تقدیر آیه این چنین است: «الاّ المودة ثابتةٌ فی القربى».

برتری مقام فاطمه(ع) نسبت به همسران پیامبر(ص)

چرا از نظر شیعه فاطمه زهرا(علیها السَّلام) بر همسران پیامبر(صلی الله علیه وآله) برترى دارد؟

آیات و روایاتی که در شأن حضرت فاطمه(ع) وارد شده برتری فاطمه بر همسران پیامبر(ص) را به اثبات می رساند، آیاتی مثل: سوره کوثر، آیه تطهیر، آیه مباهله‏، آیه اطعام، آیه مودت و...؛ و روایاتی مثل: فاطمه سرور زنان، فاطمه پاره تن پیامبر(ص)، خشم و رضای فاطمه خشم و رضای پیامبر(ص) و... .

استناد به حسین اشقر

سخن علماى اهل تسنن در مورد مقبولیت حسین اشقر و پذیرش روایات او چه مى باشد؟

حسین اشقر، یکی از راویان احادیث شان نزول آیه مودت در شان اهل بیت(ع) است. او از رجال نسائى در صحیحش می باشد که یحیی بن معین به راستگو بودن و پذیرفته شدن حدیثش اعتراف کرده است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الامام الباقر (ع)

الصيام و الحج تسکين القلوب

روزه و حج آرامش بخش دلهاست

ميزان الحکمة 6/ 390