معناي بي اعتبار بودن «دنيا»

در روایات اسلامی چگونه بی اعتبار بودن «دنیا» منعکس شده است؟

روایات زیادی درباره بی اعتبار بودن دنیا در کتب حدیثی بیان شده است. به عنوان نمونه در روايتى از حضرت رسول گرامى اسلام(ص) آمده است: «مرا با دنيا چكار! مَثَل من و دنيا همانند راكبى است كه در سايه درختى در روزى تابستانى مى آرمد، و پس از استراحت ترك آن درخت مى كند»....

جایز نبودن ذکر نام غیر خدا همراه نام خدا

آیا می توان نام خدا را با نام غیر او قرین کرد؟

از آنجا كه قادر مطلق و رحمان و رحيم واقعى تنها ذات پاك خدا است، كسانى كه غير نام خدا را در كنار نام او مى نهند - مانند طاغوتيانى كه نام هاى سلاطين جبّار و خود كامه را در كنار نام او مى نهادند - در حقيقت گرفتار نوعى شرك هستند. حتى نام پيغمبر اكرم(ص) را نيز در اين زمينه نمى توان در كنار نام خدا قرار داد و خود پیامبر(ص) نیز از این کار نهی کرده اند.

شرک نبودن درخواست از غیر خدا

با توجه به آیه «فَلا تَدْعُوا مَعَ اللهِ أَحَداً» آیا درخواست شفاعت از غیر خدا شرک مى باشد؟

دعا یک معنى عام و لغوى و یک معنى خاص و عرفى دارد. معنى لغوى دعا: صدا کردن، سوال و طلب حاجت مردم از یکدیگر است؛ آری مطلق طلب اعم از ندا کردن، صدا زدن، سئوال و استغاثه، دعاست ولى عبادت نیست و گرنه باید بگوئیم حضرت نوح(ع) قومش را عبادت کرده است. دعا معنى خاصى غیر از معنى لغوى هم دارد که در این معنا عبادت محسوب مى شود و آن در جائى است که انسان در برابر خداى خالق و رازق مى ایستد و با این اعتقاد که تنها او را مؤثر و مدبر امور مى داند، او را مى خواند و از او مى خواهد و آیه در این مورد است.

توحید، و استعانت از غیر خدا

آیا استعانت از غیر خدا با توحید منافات دارد؟

قرآن، توحید در استعانت را به توحید در عبادت عطف مى کند و عبادت غیر خدا و استعانت از غیر خدا را جایز نمی داند. از سویی به استعانت از غیر خدا دستور مى دهد. در واقع استعانت از غیر خدا دو صورت دارد؛ 1- از او کمک بخواهیم، با این اعتقاد که کار او مستند به خداست، یعنى با قدرتى که از سوى خدا و به اذن او دارد، مشکلات را حل می کند. که در واقع استعانت از خدا است. 2- از او کمک بخواهد، با این اعتقاد که در تأثیرش مستقل از خدا است. بى شک این اعتقاد شرک است و چنین استعانتى پرستش می باشد.

نفى شبهه شرک، از توسّل به غیر خدا

آیا توسّل به پیامبر(صلى الله علیه وآله) بندگى غیر خدا محسوب می شود؟

این تصوّر که توسّل به غیر خداى سبحان، خدا پنداشتن او و عبادت غیر خداست،، به دو جهت باطل است؛ 1-اگر توسّل به پیامبر(ص) شرک بود، مى بایست در زندگی اجتماعی هم هر توسّل عادى به دیگران، شرک باشد، در حالى که چنین نیست و از نوع توسّل به اسباب است. 2-عبادت، خضوع در مقابل دیگرى به عنوان خدا یا پروردگار است یا کارهاى است که خدا به او سپرده است. در توسل به پیامبران و صالحان و شهدا هیچ یک از این قیدها نیست، بلکه از این جهت به آنان توسل مى شود که بندگان مورد احترام خدایند و دعاى آنان نزد خداوند مستجاب است.

ریا و بطلان عمل انسان

ریا در چه صورتی عمل انسان را باطل می کند؟

بعضى از بزرگان، در باره صورتهای مختلف ریا که عمل انسان را باطل می کند، چنین فرموده اند: 1- انگيزه او فقط ارائه به مردم باشد كه قطعاً عمل او باطل است. 2- هدفش هم خدا باشد و هم ريا. 3- تنها در بعضى از اجزاءِ واجبِ عملِ خود، قصد ريا كند. 4- در بعضى از اجزاء مستحبّ ريا كند. 5- درباره مکان عمل ریا می کند.6- درمورد زمان عمل ريا مى كند. 7- در مورد بعضى از ويژگيها ی عمل قصد ريا می کند. 8 - اصل عمل به نيّت خداست امّا مقدّمات آن جنبه ريائى دارد. همه این موارد موجب بطلان عمل مى شود.

شفاعت خواهى از غیر، دخالت در قلمرو خدا!

آیا طلب شفاعت از غیر، دخالت در قلمرو فرمان روائى اوست؟

گرچه شفاعت حق خداست، امّا شیعیان اعتقاد دارند که خداوند از این حق به پیامبران(ص) یا اولیای خود اعطا نموده و مسلّماً شفاعت ایشان هم روى حساب است و کسانى شفاعت مى شوند که شرایط به خصوصى داشته باشند و اذن الهى هم براى شفاعت از چنین کسانى داده شده است. حال اگر ما گفتیم اى رسول خدا ما را هم جزء آنان قرار بده؛ این چرا شرک باشد؟

منافات نداشتن شفاعت با توحید

 آیا طلب شفاعت از غیر خداوند دخالت در قلمرو و فرمانروایی اوست؟

معناى طلب شفاعت چیزى بیش از این نیست که از پیغمبر(ص) یا ائمه(ع) یا اولیاء و صلحا مى خواهیم که روز قیامت براى ما دعا و استغفار کنند یا از ملائکه مى خواهیم براى ما طلب مغفرت کنند. و این اعراض از خدا و اقبال به غیر الله نیست.

لغو نبودن طلب شفاعت از غیر خدا!

آیا طلب شفاعت از غیر خدا کارى لغو و بیهوده و موجب شرک است؟

 اوّلاً: بر فرض که این کار لغو باشد، شرک نیست و بین لغویّت و شرک فرق بسیار است. ثانیاً: لغو هم نیست، زیرا ما شفاعت را از بیگانه نخواسته ایم بلکه از کسى خواسته ایم که خداوند به او اذن شفاعت داده است.

مقایسه «شفاعت خواهى از غیر خدا»، با «شفاعت خواهى از بتها»

آیا شفاعت خواهى از اولیاء خدا با شفاعت خواهى از بتها یکی است؟

شفاعت خواهى از اولیاء خدا با شفاعت خواهى از بتها یکی نیست؛ زیرا اوّلاً: مشرکین بتها را عبادت مى کردند و شرک در عبادت داشتند. ثانیاً: علاوه بر شرک در عبادت شرک در ربوبیّت و مدبّریت هم داشتند و بتها را همه کاره و مستقل می دانستند. ولی در شفاعت خواهى: پیغمبر را انسان و مخلوقى از مخلوقات خدا مى داند و فقط مى گوید چون خداوند به او اذن شفاعت داده است من از او مى خواهم که مرا شفاعت کند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام عليٌّ(عليه السلام)

کَفى بالإيثارِ مَکْرُمَةً

براى بزرگوارى، ايثار بس است

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 22