پس از هلاکت معاویه یزید کوشش خود را صرف گرفتن بیعت از مخالفینی کرد که مخالفتشان می‌توانست شورشی علیه او برپا کند. یزید به ولید بن عتبة بن ابی سفیان، والی خود در مدینه، نوشت تا به سرعت از عبدالله بن زبیر و حسین بن علی(ع) بیعت بگیرد. مروان، ولید را نیز واداشت تا همان شب در پی آنها فرستاده و اگر بیعت نکردند، همان جا گردنشان را بزند، چرا که به نظر او گذشتن آن شب فرصتی بود تا آنها سر به مخالفت برداشته و مردم را به سوی خود دعوت کنند.

هنگامی که پیام‌آور والی مدینه نزد امام حسین(ع) آمد، امام متوجه مرگ معاویه گردید. لذا جمعی از یاران و نزدیکان را به طور مسلح همراه خود به قصر آورد تا در صورت وجود خطر، مانع از کشتن امام شوند. امام در برابر درخواست ولید به بیعت با یزید، فرمود که شخصی چون او نمی‌بایست در خفا بیعت کند؛ بلکه باید در ملأ عام و در مسجد بیعت کند. ولید پذیرفت، اما مروان با جملات تهدیدآمیزی سعی کرد ولید را تحریک بر دستگیری امام کند.

امام نیز با تندی به مروان و در حالی که از اتاق خارج می‌شد، رو به ولید کرد و فرمود: «ما اهل بیت نبوت، معدن رسالت، محل رفت و آمد ملائکه و جایگاه رحمت هستیم. خداوند با ما آغاز کرده و به ما خاتمه داده است. یزید مردی فاسق و شراب‌خوار و قاتل نفوس محترم بوده و کسی است که علناً به فسق می‌پردازد و شخصی چون من با چون او بیعت نخواهم کرد».

در آن مجلس امام پس از اصرار مروان در گرفتن بیعت فرمود: «اگر قرار باشد که یزید سر کار آید باید فاتحه اسلام را خواند». آن حضرت با استدلال به آیه شریفه «تطهیر»، لیاقت اهل بیت(ع) را برای احراز خلافت اظهار کرد. این استدلالی است که امام علي(ع) و فرزندش امام حسن(ع) نیز داشته‌اند.

بنای قبر پیامبر(ص) بارها تخریب و بازسازى شده است. اولین کسى که بنایی بر قبر پیامبر(ص) ساخت، عمر بن خطاب بود. عایشه دومین بنا را در اطراف قبر ساخت و در زمان هاى بعد عبدالله بن زبیر آن را تعمیر کرد و دوباره ساخت. در سالهاى 654، 765، 881، 886، 891 قمرى، هم قبر آن حضرت(ص) و هم خانه و بناهاى اطراف آن باز سازى شد و تمامى این کارها در حضور علما و مسلمین صورت مى گرفت و هیچ یک این کار را ناپسند و حرام و بدعت نمى شمردند.

راویان حدیث از صحابه:  عبدالله بن عباس، ابوسعید خدرى، ابوالطفیل عامر بن واثله، سلمة بن اکوع، انس به مالک، و عبدالله بن زبیر.
راویان حدیث از تابعین : سعید بن جبیر،  عامر بن عبدالله بن زبیر، أیاس بن سلمة بن اکوع، سعید بن مسیّب و ... .
 

ابن ابى الحدید در رابطه با عبدالله بن زبیر مى گوید: «عبداللّه، همان کسى است که زبیر را به جنگ با على(ع) واداشت و همان کسى است که رفتن به بصره را براى عایشه خوب جلوه داد. او دشنام دهنده و بد دهان بود؛ با بنى هاشم، دشمنى مى نمود و على بن ابى طالب(ع) را لعن مى کرد و دشنام مى گفت».

عبدالله پسر زبیر در سال اول یا دوم هجرى به دنیا آمد. وی با سنت نبوی مخالفت می ورزید. امام علی(ع) درباره او فرموده بود:«او حیله‏ گر و مکار است و دنبال کارى بی فرجام می رود؛ از ریسمان دین براى صید دنیا استفاده مى ‏کند». عبدالله در تغییر عقیده پدرش و حرکت عایشه به بصره و جنگ جمل تأثیر داشت. او مردى بخیل، بدخو، حریص به حکومت و...  بود. مردم در دوران ریاست او از گرسنگى و محرومیت در رنج بودند.

زبیر بن عوام یکی از دوستان علی(ع) بود و در جریان سقیفه به حمایت از ایشان پرداخت. زبیر طعم ثروت را در دوران خلفای پیش از علی(ع) چشید اما در قدرت سهیم نبود، در دوره حکومت علی(ع) با تحریک فرزندش، در خلافت طمع کرد و با یاری طلحه و سردمداری عایشه و با شعار انتقام خون عثمان بر علیه علی(ع) شوریدند. حدیث مشهور درباره شومی ابن زبیر این است که حضرت امیر(ع) فرموده اند: «زبیر همیشه از ما اهل بیت بود تا زمانی که فرزند نامبارکش، عبدالله بزرگ شد».

عبدالله بن زبير، كه فردى جاه طلب و ظاهر الصلاح بود، با وجود اینکه با خاندان اميرمؤمنان(ع) ميانه ‏اى نداشت و در برپايى فتنه «جمل» نقش مهمى داشت، پس از شهادت امام حسين(ع) در برابر يزيد اعلام مخالفت كرده خود را خليفه خواند. او پس از شهادت امام حسین(ع) روی مقاصد سیاسی، عراقیان را سرزنش می کرد که امام را دعوت کردیه و سپس از یاری او خود داری ورزیده اند و از یزید نیز بدگوئی می کرد و او را شراب خوار و سگ باز و فاجر می خواند و مردم را دعوت به خلع او می کرد.

بعد از سرکوب شدن عبدالله بن زبیر به دست حجاج، عبدالملک امارت حجاز را به وی سپرد. حجاج، تعداد زیادی از صحابه را کشت. پس از آنكه حجاج مكه و مدينه را مطيع ساخت، عبدالملك حكومت عراق را به وى سپرد. حجاج در کوفه خطبه ای تهدیدآمیز ایراد کرد و مردم را به شدت ترساند. در بصره نیز در بدو ورود مسجد را محاصره کرد و تعداد زیادی را همانجا کشت. بدين ترتيب حجاج در سراسر عراق حكومت وحشت برقرار ساخت و بسيارى از مردمان پارسا و بي گناه را كشت. حجاج بيست سال فرمان روايى كرد و حدود صد و بيست هزار نفر را کشت!