آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

زبیر بن عوام یکی از دوستان علی(ع) بود و در جریان سقیفه به حمایت از ایشان پرداخت. زبیر طعم ثروت را در دوران خلفای پیش از علی(ع) چشید اما در قدرت سهیم نبود، در دوره حکومت علی(ع) با تحریک فرزندش، در خلافت طمع کرد و با یاری طلحه و سردمداری عایشه و با شعار انتقام خون عثمان بر علیه علی(ع) شوریدند. حدیث مشهور درباره شومی ابن زبیر این است که حضرت امیر(ع) فرموده اند: «زبیر همیشه از ما اهل بیت بود تا زمانی که فرزند نامبارکش، عبدالله بزرگ شد».

زبیر بن عوام یکی از دوستان علی(علیه السلام) بود و با وجود اینکه داماد ابوبکر بود در جریانات بعد از سقیفه به حمایت از ایشان پرداخت. زبیر طعم ثروت را در دوران خلفای پیش از علی(علیه السلام) چشید اما در قدرت سهیم نبود، در دوره حکومت علی(علیه السلام) چشم به قدرت سیاسی داشت و بسیار مایل بود که در حکومت علی(علیه السلام) به امارت برگزیده شود. چشم داشت او بی ثمر بود و از طرفی پسرش عبدالله آنقدر بزرگ شده بود که او نیز داعیه قدرت طلبی داشت، زبیر با تحریک فرزندش، در خلافت طمع کرد و با یاری طلحه و سردمداری عایشه و با شعار انتقام خون عثمان بر علیه علی(علیه السلام) شوریدند.
عبدالله پدرش را به جنگ با امیرالمؤمنین(علیه السلام) واداشت ودر راه بی فرجام قدرت طلبی به کشتن داد. او وقتی دید پدرش زبیر بن عوام - تحت تأثیر دیدار و مذاکراتش با امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) - قصد کناره گیری از جنگ دارد، با انواع حیله ها سعی کرد تا پدرش را منصرف کند.(1) او پدر را سرزنش و به ترس متهم کرد و جواب شنید که تو چه فرزند نامبارکی هستی!(2)
سبط ابن الجوزی درکتاب التذکرة آورده است که: علی(علیه السلام) وقتی در جمل با زبیر ملاقات کرد به ایشان فرمود: ما شما را در شمار بهترینان عبد المطلب بر می شمردیم تا اینکه پسر بدت بزرگ شد و میان ما تفرقه انداخت.(3)
حدیث مشهور درباره شومی ابن زبیر این است که حضرت امیر(علیه السلام) فرموده اند:
«ما زال الزّبیر رجُلاً منّا أهلَ البیتِ حتّی نشأ ابنه المشئومُ عبدالله»(4)؛ (یعنی: زبیر همیشه از ما اهل بیت بود تا زمانی که فرزند نا مبارکش، عبدالله بزرگ شد).
این روایت به صورت های دیگر هم در منابع اهل سنت موجود است.
علّامه محدّث ابن عبد البر در الاستیعاب آورده اند که: «قال علی بن‏ ابی طالب: ما زال الزبیر یعدّ منا اهل البیت حتى نشأ عبداللَّه».(5)
ابن الاثیر الجزری در کتاب اسد الغابه آورده است که: «وکان علی رضی اللَّه عنه یقول: مازال الزبیر منا اهل البیت حتى نشأ له عبداللَّه.»(6)
ابن ابی الحدید شارح نهج البلاغه هم می گوید: «کان علی(علیه السلام) یقول: «ما زال الزّبیر رجُلاً منّا أهلَ البیتِ حتّی نشأ ابنه عبدالله، فافسده».(7)، (8)