اولًا: در قرآن مجيد لفظ دعوت در مواردى بكار رفته است كه هرگز نمى ‏توان گفت مقصود از آن عبادت است؛ مانند آیه 5 سوره نوح که می فرماید: «قالَ رَبِّ انّى دَعَوْتُ قَوْمي لَيْلًا وَنَهاراً»؛ آيا مى‏ توان گفت مقصود حضرت نوح اين است كه من قوم خود را شب و روز عبادت كردم؟!  در اين آيه و ده ها آيه ديگر، لفظ دعوت در معناى غير عبادت و پرستش بكار رفته است، از اين جهت نمى ‏توان گفت دعوت و عبادت مترادف يكديگرند و اگر كسى از پيامبر يا مرد صالحى استمداد كرد و آنان را خواند در اين صورت آنها را عبادت كرده است؛ زيرا دعوت و ندا اعم از پرستش است.

ثانیا: مقصود از دعائی که در این آيات از آن نهی شده است، مطلقِ خواندن نيست، بلكه دعوت خاصى است كه مى‏ تواند با لفظ پرستش مرادف باشد؛ زيرا مجموع اين آيات درباره بت پرستانى وارد شده است كه بت‏هاى خود را خدايان كوچكى مى‏ پنداشتند كه برخى از شؤون الهى به آنها سپرده شده و در كار خود نوعى استقلال دارند؛ ناگفته پيداست كه خضوع و تذلّل يا هر نوع گفتار و رفتار در برابر موجودى به عنوان خداى بزرگ و يا خداى كوچك از اين نظر كه او اللَّه و رب‏ و مالك امور شفاعت‏ و مغفرت‏ است، عبادت و پرستش خواهد بود و از نظر قرآن ممنوع است.

ایشان می فرماید: «خودپسندى مانع ترقى است»، در واقع ريشه خودپسندى حُبّ ذات افراطى است، انسان در این شرایط ویژگی هاى مثبت خود را برجسته مى بيند، و گاه اعمال زشت خود را نيك مى پندارد از این رو برای رفع آنها اقدام نمی کند. از سویی افراد خودپسند دوستان خود را از دست داده و منزوى مى شوند، امام علی(ع) می فرماید: «بدترين تنهايى خودبينى است». اما در مقابل عُجب، تواضع قرار دارد كه سبب مى شود انسان عیوب خويش را اصلاح نماید، و به يقين خداوند به چنين بندگانى كمك می کند.

سجود، از روشن ترین مظاهر بندگى، فروتنى و تسلیم بنده در برابر خالق است و بدین وسیله مؤمن بندگى خود را در پیشگاه خدا ابراز مى کند. بر اساس روایات نزدیک ترین حالت بنده به پروردگارش، حالت سجود است. از سویی عبودیت در سجده بر خاک و زمین تجلّى بیشتری دارد.

يكي از صفات متقين، «تواضع» در راه رفتن است. اين عبارت دو گونه تفسير مي شود؛ يكي اين كه راه رفتن آنها متواضعانه است و ديگر اينكه مشى به معنى راه رفتن نيست؛ بلكه معناى عام ترى دارد كه همان خط مشى و روش و سيره است. طبق معناي دوم، برنامه و خط مشى زندگى پرهيزكاران در تمام ابعاد، تواضع و فروتنى است که در نهايت مرجع و برگشت هر دو تفسير يكى است.

نشانه ‏هاى «تكبّر» بسيار زياد است. افراد متكبّر انتظارات زيادى از مردم دارند، ديگران به آنها سلام كنند، كسى پيش از آنها وارد مجلس نشود، هميشه در صدر مجلس جاى گيرند، مردم در برابر آنها كوچكى كنند، كسى از آنان انتقاد نكند و حتّى پند و اندرز نگويد، همه براى آنها امتيازى قائل شوند و حريمى نگه دارند، مردم در برابر آنها دست به سينه باشند و هميشه از عظمت آنان سخن بگويند. بديهى است ظهور و بروز اين حالات تابع درجه شدّت و ضعف تكبّر است.

امام علی(ع) در کلام حکیمانه ای هشت ویژگی سعاتمندان را بیان می کند، آنان انسان هایی متواضع و دارای کسب و کار حلال و باطنی پاك و صالح هستند زیرا اعمال و اقوال انسان تراوشى از صفات درونى اوست، آنان دارای نیتی خالص و فطرتی پاک و اخلاقی نيكو هستند. امام انفاق و كمك به نيازمندان، و حفظ زبان از غیبت و تهمت را از مهم ترين ویژگی های این افراد دانسته و در آخرین ویژگی می فرماید: آنان اهل بدعت نیستند.

رهبران الهى حتى اگر به اوج قدرت مادى مى رسیدند، در نهایت تواضع و فروتنى خود را بنده کوچکى از بندگان خدا معرفى مى نمودند که در برابر اراده او هیچ قدرتى از خود ندارند. همچون حضرت سلیمان که مى گفتند: «هذا مِنْ فَضْلِ رَبِّی»؛ (این قدرت و شوکت از فضل پروردگار من است).

احادیث وارده دلالت بر سیره پیامبر(ص) در سجده بر خاک و برخی از گیاهان، مانند حصیر دارند. اصحاب می گویند: «پیامبر(ص) هنگام سجده، پیشانی و بینی خود را بر زمین می نهاد»، هم چنین «یا دو چشم خویش، اثر آب و گِل را بر پیشانی و بینی رسول خدا(ص) مشاهده کردم»، و یا «پیامبر(ص) بر حصیر سجده می کرد» و ... این رواایت، به روشنی دلالت دارد که سجده بر خاک، تنها بدان جهت است که چنین کاری با تواضع و فروتنی در برابر خداوند یگانه، سازگارتر است.