اولا: اینکه همه انسانهای بی دین لزوما انسان هایی موفق باشند و همه انسانهای دیندار ناموفق باشند، ادعایی بدون دلیل است؛ چرا که سنت الهی این گونه است که امور زندگی بر اساس قانون اسباب و مسببات جریان یابند؛ بنابراین هر کسی مقدمات رسيدن به موفقیت ها را بتواند برای خود فراهم آورد، می تواند از آنها بهره مند گردد و برعکس هر کسی که تدبیر صحیحی برای زندگی و سرمایه های مادی و غیرمادی اش نداشته باشد، به هیچ موفقیتی نائل نمی گردد.

ثانیا: موفقیت فقط منحصر در پیشرفت های مادی، علمی و شغلی نیست؛ کسانی که با بی تقوایی و بی دینی، مکررا خطوط قرمز الهی و احکام شرعی را نقض می کنند، حتی اگر در این دنیا به توفیقاتی برسند، پس از مرگ متوجه می گردند که آنچه کامیابی و پیشرفت می پنداشتند، تنها سرابی بی حاصل بوده و آورده ای برای بهره مندی از نعمات جاویدان آخرت به همراه ندارند.

ثالثا: خداوند متعال از آنجایی که وجودش سراسر عدل و داد است، ممکن است بندگان عاصی را نیز از نعمات و توفیقات دنیا بهره مند سازد؛ زیرا چنین انسان هایی نیز ممکن است حسناتی داشته باشند. در این صورت از آنجا که خداوند هیچ عملی را بی پاداش نمی گذارد موفقیت های علمی و شغلی انسان های بی تقوا در دنیا پاداش همان حسنات شان به حساب می آید.

رابعا: بعضی از ناکامی انسان های دیندار و باتقوا اسباب گوناگونی دارد: گاهی چنین انسان هایی با تنبلی فرصت های خود برای پیشرفت علمی و اجتماعی را از دست می دهند؛ گاهی نیز رسیدن به چنان موفقیت هایی به صلاح آنها نیست؛ گاهی نیز بعضی از ناکامی های انسان نتیجه اعمال بد خود اوست.

درباره اينكه چرا انسان يك موجود اجتماعى است و تمايل به زندگى دسته جمعى دارد؟ سه نظر وجود دارد: 1. اين تمايل جزء سرشت و فطرت انسان است. 2. اين تمايل به خاطر «غريزه استخدام» است و انسان بر اثر داشتن اين غريزه، هميشه سعى مى كند از موجودات ديگر به نفع خود بهره بردارى كند. 3. اين تمايل نتيجه ميل به تكامل به همراه يك استدلال روشن عقلى است. انسان، مي بيند اگر تنها زندگى كند و تنها به جنگ مشكلات برود، احتمال موفّقيّت او بسيار كم و به فرض موفّقيّت، بهره او كمتر است. لذا به سراغ زندگي گروهى مي رود.

«ايمان به هدف» براى يك مدير در هر تشكيلات، نخستين و مهمترين شرط موفّقيّت است، و اصولاً عشق به كار و تلاش توأم با دلسوزى، بدون چنين ايمانى صورت نخواهد گرفت. البتّه در نظامهاى مكتبى، ايمان به هدف مساوى است با ايمان به مكتب که بهترین نمونه آن را قرآن درباره پيامبر(ص) مى گويد: «پيامبر به آنچه از سوى خدا نازل شده ايمان آورده است». این ایمان موجب شده بود که ایشان برای پیاده کردن آیین اسلام تلاش وصف ناپذیری داشته باشد و بنابه فرموده قرآن، گاه از عدم ایمان مردم مى خواست قالب تهی کند.

امام علي(ع) مي فرمايد: «متقین نرم خو و دورانديشند». آنها مصداق آیه «أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ» بوده و در امور دنيوى و اجتماعى با مردم با نرمى برخورد می کنند. قرآن رمز موفقیت پیامبر(ص) را نرم خویی ایشان دانسته و حتی به موسی(ع) و برادرش دستور می دهد با «قول لین» با فرعون صحبت کنند. البته باید دانست که نرم خویی اگر از روی تواضع باشد پسندیده است؛ ولی نرمی از سر ترس و در مقابل دشمن مردود است.

ما انسانها جزئى از اين عالم پهناور و بزرگ هستيم، كه نظم در سراسر آن موج می زند و لذا نمى توانيم بر خلاف نظام حاكم بر جهان هستى، بى نظم بوده و بدون رعايت نظم زندگى كنيم. آری انسانها تنها در سایه نظم به موفقیت خواهند رسید؛ اما برخی برخلاف نظم حاکم بر طبیعت زندگی می کنند که اين بى نظمى منشأ بيمارى ها و مشکلات بسیاری برای آنها شده است.

از ديدگاه امام علي(ع) پیروزی و موفقیت در گرو سه چیز است: «اندیشیدن در اصل کار» و «عمل کردن با بصیرت و آگاهی» و «مطالعه درباره نتیجه آن کار» که آیا به سود انسان است یا به زیان او؟ درباره دليل آن، امام(ع) می فرماید: «آن کس که بدون آگاهی و مطالعه کافی به انجام کار بپردازد همچون کسی است که از بیراهه می رود ولی آن کس که از روی آگاهی عمل می کند همچون رهروی است که در جاده روشن گام بر می دارد و بزودی به مقصد می رسد».