اعطای این مقام در کودکی بخاطر قابلیت هایی است که در برخی از انبیا از همان کودکی وجود داشته. همچنین گاه این مقام، علم و سایر فضائل خود به عنوان معجزه به یک کودک افاضه می شده است.
این موضوع منافاتی با مسأله رهبری مردم و جامعه ندارد؛ زیرا می توان با تفاوت قائل شدن میان مقام نبوت و مقام رسالت گفت که آن نبی خاص اگر چه در همان کودکی دارای مقام نبوت شده، اما رسالت خود را بعدا که آمادگی پیدا کرد آغاز کند. چنانکه حضرت عیسی(ع) وقتی به دنیا آمد به نبوت رسید اما طبق روایات در هفت سالگی رسالت خود را آغاز و از سی سالگی به ایشان وحی می شد.

«فتوا» در اصطلاح فقهی، بیان احکام کلّی الهی است که فقیه با مراجعه به منابع استنباط حکم شرعی آن را به دست آورده است؛ به عبارتی دیگر فتوا نظر و رأى قطعى مرجع تقليد در احكام شرعى است.
«حکم» عبارت است از دستور اجرا يا تعيين مصداق يا موضوع، زمان يا مكان براى حكم شرعى و همچنين الزام به فعل يا ترك بر اساس عناوين ثانويه و مصلحتى خاص در ظرف زمانى يا مكانى خاص نظير حكم به هلال ماه مبارك رمضان يا ماه ذى الحجّه از سوى حاكم شرعى براى مراسم روزه و حج.
تفاوت اصلی بین ایندو در مقام عمل است؛ عمل به فتوای هر مجتهدی فقط بر مقلّدین او لازم است، ولی عمل به حکم حاکم بر تمام مسلمانان حتی مجتهدان نیز واجب است.

حضرت مهدى(عج) در راستاى تثبيت امامت و رهبرى خود نسبت به جامعه شيعى اقداماتى مانند اقامه معجزات و كرامات و پاسخ به سؤالاتی که توسط نواب اربعه به آن حضرت ارسال مى شد انجام دادند.

پیامبر(ص) فرمودند: «این امر در قريش ثابت است مادامى كه دو نفر از مردم باقى باشد». با مراجعه به آیه 59 سوره نساء، مقصود از امر به معنی رهبرى و هدايت مردم به حق است. بنابراین مسلمين در هر زمان وظيفه دارند به ولایت فردی از قريش كه به تمام معنا داراى صفات و خصوصيات پيامبر(ص) باشد گردن نهند، تا او نیز بتواند امر خلافت و جانشينى را در تمام شؤونات به جز وحى ادامه دهد.

شواهد تاریخی و نقل‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد امام حسین(ع) نیز راهی بهتر از صلح نمی‌شناخته و مردم را به اطاعت از برادرش دعوت می ‌کرده است:
الف: سیره عملی امام حسین(ع) عدم اعتنا و بی‌توجهی به سخنان و اقداماتی بوده که ضمن آنها کوشیده شده تا وی را درباره موضع برادرش به مخالفت کشانده و او را به عنوان رهبر شیعیان عراق معرفی کند. او تا پایان زندگی امام حسن(ع)، در کنار آن حضرت بوده و همانند او در مدینه زیست. حتی پس از شهادت برادر نیز، طی یازده سال همان موضع را داشت. این سیره نشان می‌دهد که او هیچ گونه مخالفتی با مسأله صلح نداشته است.
ب: زمانی که شیعیان افراطی از موضع صلح ناراحت شدند، به سراغ امام حسین(ع) آمده و از او خواستند تا رهبری آنان را در دست گیرد. امام حسین(ع) فرمود: «برادرم راست می‌گوید، هر یک از شما تا وقتی این شخص [معاویه] زنده است پلاس خانه خود باشد [تا ببینیم چه می‌شود؟] اگر او مرد و شما زنده بودید امیدوارم که خداوند آن را برای ما پیش آورد که رشد ما در آن باشد و ما را به خود وانگذارد». امام در برابر شخص دیگری نیز فرمود: «اکنون عقیده من چنین نیست. خدای شما را رحمت کند، تا هنگامی که معاویه زنده است در خانه‌هاتان بمانید و از کاری که به شما ظنین شوند پرهیز کنید». اشاره امام به زنده بودن معاویه، نشانگر آن است که امام نیز به شرایطی که منجر به مسأله صلح شده واقف بوده است.

حضرت علی(ع) در موارد متعددی راجع به موضوع امامت شان صراحتا بیاناتی را فرموده اند. بخشی از صریح ترین این بیانات، احتجاجات آن حضرت به آیه 55 سوره مائده است. ایشان بارها با استدلال به این آیه از شایستگی خود در امامت معنوی و زعامت سیاسی جامعه سخن گفتند؛ مواردی مانند: در گفت وگویی با خلیفه اول، در شورای شش نفره بعد از مرگ خلیفه دوم و در مجلسی که در زمان خلیفه سوم با حضور چهره های شاخص منعقد شده بود، که حتی در مورد اخیر صراحتا به واقعه غدیر نیز اشاره کرده اند.

از آن گذشته ایشان در یکی از مهم ترین خطبه های خود که به خطبه «شقشقیه» نیز شناخته می شود صریحا حقانیت خود در خلافت و غصب این حق توسط دیگران صحبت می کنند و می فرمایند که فلان شخص جامۀ خلافت را بر تن کرد در حالى که مى دانست جایگاه من در حکومت اسلامى چون محور سنگ هاى آسیاب است او مى دانست که سیل علوم از دامن کوهسار من جارى است و مرغان دور پرواز اندیشه ها به بلنداى ارزش من نتوانند پرواز کرد.

از موارد مهم واقع شدن امامت و رهبرى در سنین پایین می توان به انتصاب حضرت علي(ع) به عنوان خلیفه و وصي توسط پيامبر اكرم(ص) در سال سوم بعثت و زمانی كه ایشان نوجوانى بيش نبود، اشاره کرد.

مسئله امامت در سنين كودكى از نظر عقلی «محال ذاتى» يا «محال وقوعى» نيست؛ زيرا خداوند متعال قادر است تمام شرايط رسالت و امامت را در كودك قرار دهد. البته این قضیه مانند معجزه است که طبق قوانین شناخته شده طبیعت محال به نظر می آید؛ لکن نبوت حضرت يحيى(ع) و عيسى(ع) بهترين شاهد صدق بر اين مدعا است.

«بلوغ»، رسيدن به حد رشد عقلانى و معیار مکلف شدن است. بنابراين اگر امامي در كودكى به حد اعلاى كمال و رشد برسد قطعاً مورد تكليف است و از آنجا که عقلی كامل داشته و از مقام عصمت بهره مند است هرگز كار اشتباه یا ناشايست انجام نمي دهد. نمونه آن اسلام امام علي(ع) در كودكي است كه به تأييد پيامبر(ص) رسيد و به مقام خلافت و وصايت نيز منصوب گشت.

گاهى «قاعده لطف» اقتضا مى كند كه امامت در سنين كودكى باشد؛ زيرا علاوه بر امتحان مردم، گروهي هم به امامت او يقين پيدا مى كنند و در ضمن مى فهمند كه امامت به لياقت است نه به سن. با وجود اين امتيازات و از آنجا كه بر هر فرد لازم است امامش را با تحقيق بشناسد، ديگر جاى هيچ شك و ترديدي باقى نمى ماند.