آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

مسئله امامت در سنين كودكى از نظر عقلی «محال ذاتى» يا «محال وقوعى» نيست؛ زيرا خداوند متعال قادر است تمام شرايط رسالت و امامت را در كودك قرار دهد. البته این قضیه مانند معجزه است که طبق قوانین شناخته شده طبیعت محال به نظر می آید؛ لکن نبوت حضرت يحيى(ع) و عيسى(ع) بهترين شاهد صدق بر اين مدعا است.

برخى مى گويند: امامت در سنين كودكى از نظر عقلی «محال» است. در پاسخ مى گوييم: امر محال بر سه قسم است:
1. «محال ذاتى»: كه فى حدّ نفسه محال است بدون در نظر گرفتن امرى ديگر، مثل اجتماع نقيضين يا ارتفاع نقيضين.
2. «محال وقوعى»: كه وقوع آن محال است مثل وقوع معلول بدون علت.
3. «محال عادى»: كه وقوع آن طبق قوانين شناخته شده طبيعت محال است؛ ولى نه ذاتاً محال است و نه مستلزم محال، همانند كارهايى كه نام معجزه بر آن صدق مى كند.
در مورد امامت در سنين كودكى مى گوييم: اين مسئله محال ذاتى يا وقوعى نيست؛ زيرا خداوند متعال قادر است تا تمام شرايط رسالت و امامت را در كودك قرار دهد. عقل انسان اين مطالب را بعيد نمى داند و نبوت حضرت يحيى و عيسى(عليهما السلام) بهترين شاهد صدق بر اين مدعا است.
محمد بن حسن صفار به سند خود از على بن اسباط نقل كرده كه گفت: «رَأَيْتُ أَبَا جَعْفَرٍ(عليه السلام) قَدْ خَرَجَ عَلَيَّ فَأَحْدَدْتُ النَّظَرَ إِلَيْهِ وَ إِلَى رَأْسِهِ وَ إِلَى رِجْلِهِ لِأَصِفَ قَامَتَهُ لِأَصْحَابِنَا بِمِصْرَ فَخَرَّ سَاجِداً فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ احْتَجَّ فِي الْإِمَامَةِ بِمِثْلِ مَا احْتَجَّ فِي النُّبُوَّةِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: «وَ آتَيْناهُ الْحُكْمَ صَبِيًّا»(1) وَ قَالَ اللَّهُ: «حَتَّى إِذا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً»(2) فَقَدْ يَجُوزُ أَنْ يُؤْتَى الْحِكْمَةَ وَ هُوَ صَبِيٌّ وَ يَجُوزُ أَنْ يُؤْتَى وَ هُوَ ابْنُ أَرْبَعِينَ سَنَةً»(3)؛ (امام باقر(عليه السلام) را در حالى كه بر من وارد مى شد مشاهده كردم. خوب به سر و پاى مباركش نظاره كردم تا بتوانم بر اصحاب خود در مصر آن حضرت را توصيف نمايم. ناگهان مشاهده كردم كه حضرت به سجده افتاد و فرمود: «خداوند احتجاج نموده در امر امامت به آنچه در امر نبوت احتجاج كرده است، و مى فرمايد: «وَ آتَيْناهُ الْحُكْمَ صَبِيًّا» و نيز مى فرمايد: «فَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً». پس گاهى ممكن است كه خداوند به كسى حكمت عطا كند؛ در حالى كه كودكى بيش نيست همان گونه كه جايز است به كسى ديگر در سنين چهل سالگى حكمت عطا فرمايد).(4)