برخی از فقهای شیعه مانند شهید اول، سید مرتضی و میرزای قمی و نیز چهره هایی از فقهای اهل سنت مانند غزالی و فخر رازی، ادعای اجماع علما را بر مشروعیت تقلید نموده اند. با این حال از آنجایی که به نظر می رسد مدرک اجماع کنندگان، آیات و روایات است، اعتبار این اجماع به سایر ادله تقلید بازمی گردد و این اجماع به اصطلاح اجماعی «مدرکی» بوده و نمی تواند در این مورد خاص، به عنوان دلیل مستقل در کنار دیگر منابع اجتهاد در نظر گرفته شود. ضمن اینکه در طول تاریخ، عده ای از علما و صاحب نظران به مخالفت با تقلید پرداخته اند.

به هر حال اگر تقلید از مجتهد امری نامشروع باشد، شخص مکلف برای تحصیل حکم شرعی راهی جز اجتهاد یا احتیاط ندارد. لازمه ضرورت یافتن اجتهاد برای همه مکلفین پدید آمدن عسر و حرج و اختلال در معیشت مردم‌ خواهد بود. چون اجتهاد مقدماتی دارد که فراگیری آنها بسیار دشوار‌ است‌ و انسان را از اشتغال به نیازهای دیگرش باز می دارد. از این رو بعضی از علما، اجتهاد مطلق ‌‌را‌ نـاممکن می دانند. حـال چگونه ممکن است شارع مقدس، همه امت را به دنبال‌ اجتهاد‌ و استنباط احکام بفرستد؟! احتیاط نیز امکان پذیر نیست، زیرا از لحاظ آشنایی با مبانی علمی، شناخت موارد احتیاط کمتر از درجه اجتهاد را نمی طلبد.

از نظر شیعه عدم جواز تقليد ابتدايى از ميّت مسلّم است و جمعى بر آن ادّعاى اجماع كرده‏ اند؛ ولى در مورد بقاى بر مجتهد ميّت در آن اعمالى كه از وى تقليد كرده است، بین علماء اختلاف است.
با توجه به اینکه غالباً علماى زنده از علماى پيشين از نظر معلومات پيشرفته ترند و تقليد از عالم حىّ سبب بالندگى مذهب و رمز حيات آن است، تقليد ابتدايى از ميّت جایز نیست.
ضمن اینکه پاسخ گویی و اجتهاد در مسائل مستحدثه (جدید) تقلید از مجتهد زنده را ضروری می نماید.

درمنابع اهل تسنّن، موارد زیادى وجود دارد که زیارت قبور مؤمنین را جایز و حتی مستحب مى دانند. مثلا شافعی روایتی برای جواز آن از پیامبر(ص) نقل می کند. شبرینى آنرا با استناد به قول و فعل پیامبر(ص) جائز و مستحب می داند و نهی ایشان را مربوط به ابتدای دعوت به اسلام و نزدیکی مردم به دوران جاهلیت می داند که بعد از هجرت به مدینه نسخ شد. بریده بن حصیب آنرا طبق روایت نبوی که از مسلم، ابوداود، احمد حنبل و...نقل شده، مشروع و باعث یادآوری آخرت می داند. و سهمودی از قول غزالی جواز آنرا اجماعی می داند.

حديث «اخوت» را قریب به هفتاد تن از علماى اهل سنت از جمله: ترمذى، نسائى، ابن ماجه، ابن عبدالله، ابن عساکر، طبرى، ابونعيم اصفهانى، هيثمى و... نقل نموده اند.

غزالى شافعى، متولد سنه (450 ق) در طوس و متوفای سال (505 ق) است او در آغاز جوانى به تحصيل در علوم دينيه پرداخت و به منصب تدريس مدرسه نظاميه بغداد رسید ولى در آخر كار تغییر حال داده و وارد عرفان و تصوف شد و کتبی تأليف كرد. فلاسفه، متكلمين و فقهاء غالبا او را به تزلزل منسوب نموده اند و «ابن الجوزى» مطالب او را مبتنى بر تحقيق نمی داند. غزالى می كوشيد كه ناتوانى عقل را ثابت كند؛ او عناصر عرفانى تصوف را به مذهب خشک اهل سنت (از دید خود) افزود و بدين سان به سنت خشك، رمق و هيجان بخشید.

«توريه» به معني سخنان دو پهلو، هرگز مصداق كذب نيست؛ زیرا عبارت گوینده تحمل هر دو معنی را دارد، هر چند مخاطب معنایی را بفهمد که با واقعيت مطابقت نداشته باشد، اما منظور متکلم، مفهوم صحيح است. معيار صدق و كذب، مقصود گوينده است كه قابل تطبيق بر محتواى عبارت می باشد، و اشتباه شنونده در فهم معنى كلام، ارتباطى به گوينده ندارد.

 ثعلبی در تفسیر آیه 207 سوره بقره، حدیثی را نقل می کند که نشان می دهد این آیه در شأن امام علی(ع) نازل شده است. این حدیث را جماعتى از اهل سنّت مانند: غزالى، گنجى شافعى، صفورى، ابن صباغ مالکى، شبلنجى و حاکم نیشابورى نقل کرده اند و حاکم به صحت آن تصریح کرده است.

برخى از علماى اهل سنّت، مانند: ابن اثیر، تنوخی و ... به نزول این آیه «وَمِنَ النّاسِ مَنْ یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغآءَ مَرْضاتِ اللهِ وَاللهُ رَؤُفٌ بِالْعِباد» در شأن امام على(ع) تصریح کرده اند.