پیش بینی قتل «عثمان» از سوي امام علي(ع)

آیا امام علي(علیه السلام) قتل «عثمان» را پیش بینی فرموده بود؟

حوادث مربوط به عثمان و قتل او، غير منتظره نبود؛ زيرا هر شخصِ هوشيارى پيش بينى مى كرد اين حكومت فاميلى كه همه مقدّرات يك كشور پهناور را به دست يك قوم و فاميل بسپارد پايدار نخواهد ماند و نطفه يك شورش و قيام عمومى را در دل خود پرورش مى دهد و اين يك سنت الهى در تمام طول تاريخ است. تعبیرات امام علی(ع) در «نهج البلاغه» نیز به این امر اشاره دارد: «خداوند گروهى را به گروه ديگر مبدّل ساخت و روزگار ديگرى را به جاى روزگار موجود نشاند و ما از پيش در انتظار دگرگونى هايى بوديم [و آن را پیش بینی می کردیم]؛ همچون كسى كه در خشكسالى در انتظار باران باشد».

تأثير پيامبر(ص) بر جامعه «جاهليّت»

از ديدگاه امام علي(علیه السلام) در خطبه 151 نهج البلاغه، پيامبر(صلی الله علیه و اله) چه تأثيراتي بر جامعه «جاهليّت» آن زمان گذاشتند؟

گمراهى و جهل و قساوت، حلال شمردن حرام و تحقير دانشمندان، نداشتن رهبر، كشتن و زنده به گور كردن فرزندان و غارتگرى از ويژگي هاي جاهليّت بود كه به بركت حضور پيامبر(ص) از ميان رفت. امام علي(ع) در اين باره می فرماید: «به بركت وجود پيامبر(ص) شهرهايى كه غرق در ضلالت و ظلمت بود و جهل بر افكارِ مردمش غلبه داشت و قساوت بر آنها چيره شده بود روشن گشت». در اين زمان مى توان به عظمت خدمات پيامبر(ص) و اهميّت رسالتِ او در آن محيط ظلمانى پى برد، كه در مدت كوتاهى از آن قومِ وحشى و خرافى و جاهل، قومى متمدّن و عالم و آگاه ساخت.

پیامبر اکرم(ص) در کلام اندیشمندان غیر مسلمان

آیا اندیشمندان غیر مسلمان نيز به عظمت و فضائل پیامبر اكرم(ص) اعتراف نموده اند؟

عظمت مقام پیامبر(ص) علاوه بر مسلمانان، مورد اعتراف اندیشمندان غیر مسلمان نیز قرار گرفته است. از جمله آنها «برنارد شاو» فيلسوف انگليسى است كه در این خصوص مى گويد: «دين محمّد[(ص)] تنها دينى است كه اين واقعيت از آن نمايان است كه براى تمام اشكال زندگى انسانها شايستگى دارد. در واقع بايد محمّد[(ص)] را نجات دهنده بشر بناميم و من معتقدم اگر كسى مانند او پيدا مى شد كه رهبرى جهان امروز را بر عهده بگيرد بر همه مشكلات پيروز مى شد، به گونه اى كه جهان را به سعادت و صلح سوق مى داد».

هدف امام علي(ع) از پیشبینی «حوادث آینده»

امام علي(علیه السلام) از بیان حوادث آینده برای مردم چه اهدافی را دنبال مي كرد؟

در بسيارى از خطبه هاى «نهج البلاغه» امام(ع) از فتنه هاى مهمّى كه مردم در پيش داشتند خبر مى دهد. به نظر مى رسد كه هدف امام(ع) از اين پيشگويى ها، دو چيز بوده است: 1- به خاطر محبّتى كه به مردم داشتند، آنان را آماده مقابله با فتنه ها كند، تا ضايعات آنها كمتر شود. 2- به مردم بفهماند كوتاهى و تنبلي در جهاد و اختلافات، چنين حوادثى را در پيش دارد، شايد بيدار شده توبه كنند و به راه خدا بازگردند.

علت تسلط «بني اميّه» بر مسلمین

از ديدگاه امام علي(ع) چرا ظالمان بنی امیّه توانستند بر مسلمانان مسلط شوند؟

ایشان در بخشی از خطبه 106 پس از اشاره به عظمتی که مسلمانان در سایه اسلام پیدا کردند، به ناسپاسى مردم در مقابل آن همه نعمت و قدرت اشاره كرده، و مردم را توبیخ می کند به اينكه اگر يك سنّت قبيلگى و طايفه اى در ميان آنها شكسته مى شد، فريادشان بلند مى گشت؛ امّا بنى اميّه در مقابل چشم آنها، تمام سنن الهى را درهم شكستند؛ ولى آنها فرياد بر نكشيدند و اين ناسپاسى بسيار بزرگى در برابر آن همه نعمت هاى الهى بود و باعث تسلط بنی امیه بر ایشان گردید.

ويژگي هاي عشق هاي مقدّس و حقیقی

به چه عشق هائی، عشق هاي مقدّس و حقیقی می گویند؟

در عشق هاى حقيقى و مقدّس، روحِ انسان نورانيّت فوق العاده اى پيدا مى كند و همه چيز را جز معشوق حقيقى فراموش مى كند و تحمّل تمام شدائد را براى رسيدن به وصال او و برخورداري از جذبه هاى عنايت و لطفش آسان مى شمرد. در حدیث قدسی آمده: «هنگامى كه بنده ام به من توجّه پيدا كند، به من عشق مى ورزد و من هم به او عشق مى ورزم و هنگامى كه به من عشق ورزد حجاب ميان خودم و او را بر مى دارم، تا به مقام شهود نائل گردد». به فرموده پیامبر(ص) برترين مردم كسى است كه عاشق عبادت باشد و آن را در آغوش بگيرد و با قلبش آن را دوست داشته باشد و با جسدش آن را لمس كند.

«عدالت» در تقسیم روزی بندگان

چرا خداوند روزی بعضی از بندگان را زیاد و روزی برخی ديگر را کم قرار داده است؟

امام علی(ع) در خطبه 91، با تأكيد بر عدالت خداوند در تقسیم روزی بندگان، هدف از این تقسیم را آزمایش بندگان عنوان کرده است. آنانکه از نعمت فراوان بهره می گيرند آزمايش می شوند كه آيا شكر اين همه نعمت را به جا مى آورند و بخشى از ثروت خداداد را در اختيار محرومان قرار مى دهند؟ و گروهی که گرفتار تنگی روزی می شوند آيا صبر و استقامت مي كنند؟ اينكه فقر و غنا و سلامتى و بيمارى، آن چنان به هم نزديك يا آميخته شده اند كه نمي توان آنها را از هم تشخيص داد براي آن است كه هيچ كس در حال غنا و سلامت و شادى مغرور نگردد و همگان بدانند اين امور هميشه و همه جا در معرض زوال و نابودى است.

منظور امام علي(ع) از «فتنه» در عبارت «كور كردن چشم فتنه»

منظور امام علي(علیه السلام) از «كور كردن چشم فتنه»، کدام «فتنه» است؟

در اینکه منظور امام(ع) از «کور کردن چشم فتنه»، كدام «فتنه» است؟ چهار تفسير وجود دارد: 1. فتنه «جنگ جمل». 2. فتنه «خوارج» در نهروان. 3. فتنه «معاویه» و «جنگ صفین». 4. فتنه به مفهوم عامّ آن كه از زمان رسول خدا(ص) در جنگ بدر آغاز شد و تا زمان امام علي(ع) ادامه يافت. در ميان اين تفاسير، تفسير اوّل كه اشاره به جنگ جمل دارد با تعبيرات خطبه، مناسب تر به نظر مى رسد.

ماهیّت «فتنه» و مصاديقي از آن

«فتنه» چیست و چه نمونه هائي از آن مي توان ذكر كرد؟

«فتنه» به حوادث پیچیده ای گفته مي شود که ماهیت آن روشن نیست و ظاهری فریبنده و باطنی مملو از فساد دارد و جوامع انسانی را به بی نظمی، تباهی، فساد اموال و اَعراض و ... می کشاند. علل و عوامل فتنه ها بیشتر از اختلافات ناشي مي شود و دو جناح، بی فکر و بی مطالعه، به جان هم می افتند و فضای جامعه را تیره و تار می سازند. «فتنه جمل»، «فتنه شامیان» و «فتنه خوارج» نمونه هایی بارز از فتنه در دوران حکومت امام علي(ع) محسوب می شوند.

ماهیّت «فتنه» و پيامدهاي آن

«فتنه» چیست و چه پيامدهائي به دنبال دارد؟

«فتنه» به حوادث پیچیده ای گفته مي شود که ماهیت آن روشن نیست و ظاهری فریبنده و باطنی مملو از فساد دارد و جوامع انسانی را به بی نظمی، تباهی، فساد اموال و اَعراض و ... می کشاند. علل فتنه ها بیشتر از اختلافات ناشي مي شود و دو جناح، بی فکر و بی مطالعه، به جان هم می افتند و فضای جامعه را تیره و تار می سازند. فتنه ها، باعث مي شود كه گردبادهاى حوادث و ناامنى، همه چيز را از بيخ و بُن بر كَند و نابود سازد. «فتنه جمل»، «فتنه شامیان» و «فتنه خوارج» نمونه هاي بارز از فتنه در دوران حکومت امام علي(ع) هستند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الامام الکاظم (ع)

لکل شيء زکاة و زکاة الجسد صيام النوافل

هر چيزي زکاتي دارد و زکات بدن روزه مستحبي است

ميزان الحکمة 6 / 392