امام علي(ع) در خطبه 165 «نهج البلاغه»، به وصف بال و پرهای رنگین و شگفت انگیز «طاووس» می پردازد و با تشبیهات بسیار زیبایی آن را شرح می دهد؛ ایشان در اين میان به نكته لطيفى اشاره كرده اند مبنی بر اینكه خداوند در كنار آن همه زيبايى هاى طاووس، پاهای او را به عنوان نقطه ضعفش قرار داده است، در حقيقت اين نمونه اى است از جهان آفرينش كه خداوند حكيم براى جلوگيرى از غرور و طغيان ناشى از قدرت و جمال، در كنار آن ضعف ها و كاستى هايى قرار داده تا آن غرورِ غفلت زا مهار شود و تعادل برقرار گردد.

در میان دنیای پراز عجایب پرندگان، شگفتی های بسیاری پیدا می شود؛ مثلاً خفاش که از روشنایی بیزار است، پر ندارد؛ بالهايش از پرده ‌هاى گوشتی نازك ساخته شده، پستاندار است و مانند سایر پرندگان تخم گذار نیست؛ کور است و مانند رادار هواپیما با متصاعد کردن امواج ماوراء صوتی راه خود را از میان موانع پیدا می کند. یا طاووس که زیبایی و تناسب پرهایش خود نشانه ای از عظمت الهی است. آری تنها یکی از شگفتی های پرندگان مهاجرت گروهی آنان است که گاهی هزاران کیلومتر مسافت در آن طی می شود.

روزى ابراهیم(ع) مردارى را دید که در کنار دریا افتاده و پرندگان و حیوانات آن را طعمه خود قرار داده اند. این منظره، ابراهیم(ع) را به فکر چگونگی زنده شدن مردگان پس از مرگ انداخت و تقاضا کرد تا خداوند، زنده شدن مردگان را به او نشان دهد. این درخواست برای تقویت ایمان او درباره چگونگی رستاخیز بود و نه اصل آن. در پاسخ این درخواست، به ابراهیم(ع) دستور داده شد که پرندگان چهارگانه ای را پس از ذبح، با هم مخلوط کند و بر هر کوهی قسمتی را قرار داده، سپس آن ها را بخواند تا کیفیت رستاخیز را مشاهده کند.

از نمونه هاى تاريخى و عينى «معاد» كه قرآن بر آن تكيه كرده، سرگذشت ابراهيم(ع) و داستان مرغ هاى چهارگانه است. ابراهيم(ع) از خدا خواست تا چگونگي زنده كردن مردگان را به او نشان دهد. خدا فرمود: مگر به قدرت ما ايمان نداري؟ عرض كرد: چرا، ايمان دارم ولكن مي خواهم قلبم آرام گيرد. به دستور خدا، ابراهيم(ع) چهار مرغ را گرفت و سر بُريد و اجزاى آنها را با هم مخلوط كرد، بعد آن را چند قسمت نمود و هر قسمتى را بر كوهى نهاد. آن وقت نام هر پرنده را صدا زد و مشاهده كرد كه پرندگان يك يك زنده شدند و به سوي ابراهيم آمدند.