پاسخ اجمالی:
در میان دنیای پراز عجایب پرندگان، شگفتی های بسیاری پیدا می شود؛ مثلاً خفاش که از روشنایی بیزار است، پر ندارد؛ بالهايش از پرده هاى گوشتی نازك ساخته شده، پستاندار است و مانند سایر پرندگان تخم گذار نیست؛ کور است و مانند رادار هواپیما با متصاعد کردن امواج ماوراء صوتی راه خود را از میان موانع پیدا می کند. یا طاووس که زیبایی و تناسب پرهایش خود نشانه ای از عظمت الهی است. آری تنها یکی از شگفتی های پرندگان مهاجرت گروهی آنان است که گاهی هزاران کیلومتر مسافت در آن طی می شود.
پاسخ تفصیلی:
پرندگان انواع مختلفى دارند و همه عجيب اند؛ اما در ميان آنها بعضى عجيب تراند. بعضى از دانشمندان مى گويند: تاكنون 289 نوع كبوتر و 209 نوع كبك و 100 هزار نوع پروانه مشاهده شده است!(1)
از ميان پرندگان عجيب و استثنائى، خفاش را مى توان نام برد. او بر خلاف پرندگان ديگر از روشنائى آفتاب بيزار است و در تاريكى و ظلمت شب با شجاعت و جسارت به هر طرف پرواز مى كند. بدن او اصلا پر ندارد و بالهايش از پرده هاى گوشتی نازك ساخته شده، باردار مى شود، پستان دارد، مانند زنان، رگل مى بيند! و گوشتخوار است.
مى گويند: تمام پرندگان با او دشمن اند و او هم با پرندگان ديگر مخالف! و به همين دليل زندگانى اش در انزوا مى گذرد. حركت سريع و جسورانه او در ظلمت شب بى آنكه به مانعى برخورد كند بسيار حيرت‌انگيز است. او از لابلاى پيچ و خم هاى زياد مى گذرد بى آنكه راه خود را گم كند، طعمه خود را در هر گوشه اى پنهان شده باشد به دست مى آورد بى آنكه خطا كند و اينها به خاطر آن است كه دستگاه مرموزى شبيه رادار در اختيار دارد.
او با گوشش مى بيند! (آرى با گوشش!) زيرا امواج مخصوصى با حنجره خود ايجاد و از بينى خود بيرون مى فرستد. اين امواج به هر مانعى كه اطراف اش باشد برخورد مى كند و باز مى گردد و او با گوش خود انعكاس امواج را مى گيرد و موقعيت تمام اطراف خود را از نظر وجود موانع كاملا درك مى كند.
ساختمان حنجره و بينى و گوش او راستى عجيب است؛ و داراى دقت و قدرت بى مانندى است كه در هيچ يك از پستانداران وجود ندارد. امواجى را كه او بيرون مى فرستد امواج ماوراء صوتى است، يعنى ما قادر به شنيدن آن نيستيم، در حالى كه در هر ثانيه 30 الى 60 بار اين امواج را در اطراف خود پخش مى كند و بازتاب آن را مى گيرد.
درباره خفّاش بحث هاى زيادى كرده اند و مقالات فراوانى نوشته اند كه يك دنيا درس خداشناسى در آن نهفته شده است. به همين دليل اميرمؤمنان على(علیه السلام) در خطبه اى از نهج‌البلاغه كه به نام خطبه خفّاش معروف است از اين حيوان سخن مى گويد و ريزه كارى ها و ظرافت هاى وجود آن را با بيان نيرومند و فصيح و بليغ خود منعكس مى سازد. آنجا كه مى فرمايد: «از لطائف صنع خدا و شگفتى هاى خلقت اش اسرار پيچيده حكمتى است كه در وجود شب پره ها به ما نشان داده»، و بعد از آن توصيف بليغى در اين باره مى فرمايد.(2)
كمتر حيوانى بچه خود را در آغوش گرفته و همراه مى برد و اگر تعجب نكنيد يكى از اين حيوانات نادر خفّاش است كه به هنگام پرواز در آن تاريكى شب، نوزاد خود را در زير بال ها و گاه با دهان گرفته به اين سو و آن سو مى برد و در حال پرواز به او شير مى دهد!(3)
پرنده ديگرى به نام طاووس از عجائب خلقت است؛ با آن پرهاى زيبائى كه وقتى انسان در آن دقيق مى شود از رنگ آميزى آن در حيرت عميقى فرو مى رود؛ گوئى همان ساعت از زير دست نقّاش چيره دستى بيرون آمده و در همان لحظه رنگ آميزى شده است. رنگ هايى زيبا، دل‌انگيز، نشاط آور، ثابت و مقاوم، شفّاف و جذاب، و قرار گرفتن اين پرها در كنار يكديگر و ساختن آن چتر عجيب و فراموش نشدنى، خود آيت ديگرى از آيات خلقت خدا است.
به همين دليل، معلّم بزرگ توحيد و خداشناسى حضرت على(علیه السلام) در يكى از خطبه هاى نهج‌البلاغه خطبه (طاووس) روى اين مطلب تأكيد كرده و مى فرمايد: «وَ مِنْ اَعْجَبِها خَلْقآ الطاوُوسُ الَّذِى اَقامَهُ فى اَحْكَمِ تَعْديلٍ...»(4)؛ (يكى از شگفت ترين پرندگان از نظر خلقت طاووس است كه خداوند او را در موزون ترين شكل آفريده، و با رنگ هاى مختلف به عالى ترين صورت رنگ آميزى نموده... هنگام حركت به سوى جفت خويش بال ها را مى گشايد و همچون چترى بر سر خود سايبان مى سازد! گوئى بادبان كشتى است كه ناخدا آن را بر افراشته و هر لحظه آن را به طرفى مى چرخاند؛ او با اين همه زيبائى و رنگ در دريايى از غرور فرو مى رود، و با حركات متفاخرانه اش به خود مى نازد...).
پرندگان مهاجر نيز از شگفت ترين نوع پرندگان هستند. آنها گاهى تقريبآ تمام مسافت ميان قطب شمال و جنوب را طى مى كنند، سپس به محل اوّل خود، باز می گردند؛ و به اين ترتيب، سفرى بسيار طولانى و دور و دراز كه هزاران كيلومتر است، در پيش دارند؛ و عجب اينكه در اين مسافت فوق‌العاده طولانى، از وسائل راهنمائى مرموزى استفاده مى كنند كه به كمك آن مى توانند راه خود را از ميان كوه ها و جنگل ها و دشت ها و كوه ها و درياها پيدا كنند. از همه عجيب تر اينكه: گاهى هفته ها، بدون يك لحظه توقّف، شب و روز به پرواز خود ادامه مى دهند بى آنكه نياز به غذا داشته باشند، زيرا قبل از آغاز مسافرت خود با يك الهام درونى، شروع به پرخورى كرده و بيش از اندازه نياز غذا مى خورند؛ و اين غذاها به صورت چربى در اطراف بدنشان ذخيره مى شود، تا انرژى لازم را براى اين پرواز طولانى بى وقفه از آن كسب كنند.
آيا آنها از قوّه مغناطيسى قطب زمين براى پيدا كردن مسير خود استفاده مى كنند؟ يا از وضع قرار گرفتن خورشيد در آسمان و ستارگان شب ها؟ در اين صورت بايد ستاره شناسان لايق و قابلى باشند، و يا وسيله مرموز ديگرى كه ما هنوز نشناخته ايم؟ مهم تر از همه اينكه گاهى در آسمان در خواب اند، و همچنان در پروازاند و به سوى مقصد ادامه مى دهند! و نيز آنها قبل از دگرگونى هوا با يك الهام درونى، تغييرات جوّى را پيش‌بينى كرده، آماده حركت مى شوند.(5)
شايد با چشم خود ديده باشيد كه پرندگان مهاجر، به صورت جمعى در دو صف حركت مى كنند؛ و تشكيل شكلى عجیب مى دهند. آيا اين تصادفى است؟ تحقيقات دانشمندان نشان مى دهد كه وقتى يك پرنده در هوا بال مى زند، آن را مرتبآ به پائين مى راند، و بال زدن را براى پرنده بعدى، سهل و آسان مى كند، به همين دليل وقتى پرندگان به شكل فوق حركت مى كنند، كمتر خسته مى شوند، و مقدار قابل ملاحظه اى از انرژى خود را ذخيره مى كنند! كدام معلّم اين درس دقيق را به آنها آموخته است؟!
ماهى ها نيز به هنگام مهاجرت به صورت دسته جمعى و در شكل مخروطى كه رأس آن در جلو قرار دارد به مسير خود ادامه مى دهند. محاسبات متخصّصان فن در اين مورد ثابت كرده كه با اتخاذ اين روش، سرعت ماهى ها، شش برابر بيشتر از حركت انفرادى آنها مى شود!(6)،(7)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.