پاسخ اين است كه: زبان وحى به ويژه قرآن، بر حسب موضوع سخن، مختلف است كه اجمالا بر چهار بخش تقسيم مي شود: 1. احكام و تكاليف. 2. اَمْثال و حِكَم. 3. سخن از سراي غيب. 4. معارف و اصول شناخت. در گزاره هاى كتب آسمانى درباره مفاهيم غيبى، از استعاره و تشبيه و مجاز و كنايه استفاده شده تا به گونه تقريبى و از باب تشبيه نامحسوس به محسوس گزارش كنند. اين شيوه متعارفى است كه در اين گونه تشبيه ها، به تقريب بسنده شده و بيان يا درك تحقيقى ـ با اين وصف ـ امكان پذير نيست.

برهان «لزوم عقل بالفعل» از ادله وجود امام زمان(عج) است. بنابر اين دليل، کسی صلاحيت رياست مدينه فاضله را دارد كه دو چيز داشته باشد: از حيث سرشت و طبيعت آماده آن مقام باشد و ملكه چنان كارى را داشته باشد. چنين انسانى كه همه امكانات عقلى، طبعى و كسبى در وجود او در مرتبه كمال به فعليت رسيده همان انسان كامل است كه در وجود امام زمان(عج) خلاصه شده است.

بنابر برهان «مظهر جامع»، در وحدت ذاتى، مجالى براى اسماء تفصيلى نيست؛ چراكه تفصيل نحوه اى از كثرت است و در مظاهر تفصيلى ظاهر شده در خارج، احكام كثرت جاری است؛ يعني وحدت ذاتي در اين مظاهر ظهوري ندارد. پس فرمان الهى مقتضى صورتى اعتدالى است تا بتواند براى حق، مظهرى از جهت اسماى تفصيليه و وحدت حقيقيه آن باشد و آن صورت اعتدال، همان انسان كامل(امام) است.

در قرآن و روايات به تجلیات و ظهورات الهی اشاره شده است آنجا كه مي فرمايد: «كل يوم هو فى شأن». اين ظهورات، موجوداتي هستند که وجودشان تراوشی از ذات واجب الوجود است و هستی شان به وسیله او پایدار است. اسماء الهى معرف صفات جمالى و جلالى خدا می باشند كه برخى بر برخى ديگر، فضيلت دارند. وجود اسم اعظم خداوند تجلى اعظم لازم دارد كه همان انسان كامل است كه فردى شايسته تر از او نيست و آن مظهر اسم اعظم الهى، حضرت مهدى(عج) است.

از ادله اي كه بر وجود امام زمان(عج) دلالت دارد برهان «تقابل قطبین» است. اين برهان دو مقدمه دارد: 1. خداوند تجليات جمالى و جلالى دارد. 2. به مقتضاى تقابل بين قطب الوهيت و تجلى تام و بين قطب عبوديت و متجلى تام و لزوم سنخيت بين اين دو، لازم است كه در روى زمين انسان كامل در عبوديت و متجليات الهى موجود باشد و آن كسى غير از حجت خدا نيست كه در نزد اشراقیون به «كلمه قدسيه الهیه» و نزد مشائیون به «عقل دهم» تعبير شده است.

به اعتقاد كليميان، مسيحيان و اهل سنت، با قطع شدن نبوت فيض و ارتباط بشر با عالم لاهوت قطع شده است؛ حال جاى اين سؤال است كه چرا باید خداوند امت اسلامى را بعد از پيامبر(ص) از اين فيض محروم کرده باشد؟ تنها اماميه است كه پاسخ این اشکال را داده و معتقد است رابطه هدايت الهى بين عالم انسانيَّت و خداوند به طور مداوم برقرار و ولايت به صورت زنده تا قيامت ثابت و مستمر است و آن انسان كامل همانا حضرت مهدى(عج) است.

در فلسفه به اثبات رسيده كه نتيجه، علت فاعليت فاعل است و از آنجا که افعال الهی داراى هدف است، اگر در عالم خلقت، انسانى نباشد خلقت حيوان و … لغو خواهد بود. انسانها نیز اگر چه در ظاهر مشترکند؛ ولى در واقع با يكديگر اختلاف دارند. لذا می توان گفت: نوع انسان به مانند درختى است كه ميوه آن، وجود انسان كامل است و او كسى غير از حجت معصوم خدا بر روى زمين نيست. در نتیجه انسان كامل از آن جهت كه علت غايى وجود انسان و ... است، وجودش هميشه ضرورى است و اگر نباشد وجود سایر مخلوقات بیهوده خواهد بود.

بنابر برهان «امکان اشرف»، كمالات از مبدأ فياض بر موجودات پايين نمى رسد مگر آنكه در مرتبه سابق، بر موجود اشرف رسيده باشد. هم چنين ممكن اشرف بايد در مراتب وجود، اقدم از ممكن اخس باشد، لذا بايد ممكنى كه اشرف از اوست قبل از او موجود باشد. از طرفي می دانیم انسان اشرف مخلوقات است بنابراین کمالات الهی قبل از رسيدن به حیوانات و جمادات به انسان می رسد و نیز قبل از رسيدن این کمالات به انسان عادی، باید به انسان کامل که حجت خداست برسد و انسان كامل كسي نيست جز امام زمان(عج).