بنی عباس برای مقابله با نفوذ علويان علاوه بر سرکوبی آنان، با تبلیغات زهرآگین شخصیّت علمی علویان را نزد مردم نشانه گرفته‌ بودند. عباسيان تبليغ می ‌كردند كه علويان سایر مردم را عبد و برده خود می ‌دانند. امام رضا(ع) در پاسخ به اين شبهه به «ابا صلت» فرمودند: «اگر همه مردم برده ما بودند، پس آنها را به چه کسی می فروخیيم؟». از سویی جعل حدیث و نسبت دادن آن به ائمه(ع) و روايات غلوآميز باعث تخریب شخصیّت آنان در بین مردم و تكفير شیعیان می شد. طبیعی است که این گونه شایعات بی اساس، عدّه ای از مردم ساده لوح را به دوری از علويان وا می داشت.

دوران حیات امام صادق(ع)، با حوادثی مانند جنبش علویان آغاز شد كه به شكست و كشته شدن آنها انجاميد. همچنين دوران امام(ع) مصادف با جنبش عباسیان بود که به دنبال آن حکومت اموی سقوط کرده و عباسیان روی کار آمدند. از سویی جدایی عباسیان و علویان نیز از جمله حوادثی است که در زمان آن حضرت به وقوع پیوست. بخش پایانی زندگی امام(ع) مصادف با حکومت منصور عباسی بود. در این دوران فعالیت های امام(ع) پنهانی بود و آن حضرت اصحاب خود را به کتمان و حفظ اسرار اهل بیت(ع) دستور می دادند. از سویی امام(ع) با قيام نفس زکیّه‌ مخالفت كرد و در جریان شورش او از مدینه خارج شد و پس از پایان قيام به مدینه بازگشت.

متوكل يكى از جنايتكارترين خلفاى عباسى بود؛ در حكومت او بسیاری از علويان زندانى يا تحت تعقيب و متوارى بودند. از شكنجه و آزار طرفداران خاندان رسالت  به هیچ وجه کوتاه نمی آمد و در سال 236 ق دستور داد آرامگاه حسين(ع) و بناهاى اطراف آن را ويران کنند و از زيارت آن حضرت جلوگيرى كرد. او بزرگانى از مردم مسلمان و معتقد به اهل بيت(ع) را به شهادت رسانيد.

متوكل به منظور تضعيف جبهه تشيع و نابود ساختن نيروهاى مبارز شيعه، آنان را شديداً در فشار اقتصادى قرار داده بود، به طورى كه تا اين حد فشار اقتصادى بر شيعيان تا آن تاريخ بى سابقه بود. تا جایی که گروهى از بانوان علویه در مدينه حتى يك دست لباس نداشتند كه نماز بگزارند و يك پيراهن مندرس را هنگام نماز به نوبت استفاده مى كردند. او «فدك» را مصادره كرد و به علويان اجازه تملک، اسب سوارى، مهاجرت و داشتن بیش از يك برده نمی داد.

برخی اشکال کرده اند که به خاطر حضور تركها و وجود درگیری داخلی حکومت عباسی، ديگر نيازي به تقيه كردن امام حسن عسكري نبود؛ چراكه دولت عباسيان به ضعف گراييده بود. در پاسخ باید گفت: گرچه حكومت عباسی با معارضين داخلى درگير بود؛ ولى همگى بر اين امر اتفاق داشتند كه بايد با اهل بيت(ع) و علويين مقابله و مبارزه نمود.