امام حسن عسكري(ع) در جهت زمینه سازي «غیبت» امام زمان(عج) فعاليت هايي از طريق بيانات و تعليمات و كم كردن ارتباطات خود با شيعيان، اتخاذ نظام وكالت، قربانى كردن براى فرزندش و نشان دادن ایشان به شيعيان خاص و ... انجام دادند.
حضرت مهدى(عج) در راستاى تثبيت امامت و رهبرى خود نسبت به جامعه شيعى اقداماتى مانند اقامه معجزات و كرامات و پاسخ به سؤالاتی که توسط نواب اربعه به آن حضرت ارسال مى شد انجام دادند.
اسناد و شواهدى در دست است كه از يك سو عمق شيطنت و وسعت نقشه هاى خائنانه دربار عباسى در مورد امام و يارانش را نشان مى دهد، و از سوى ديگر هوشيارى و تدابير امنيتى امام را به خوبى جلوه گر مى سازد. شناسایی و معرفی نفوذی ها و خنثی کردن دسیسه آنها، نوشتن مکتوبات، گاهى با قلم باريك و گاهى با قلم پهن برای اجتناب از شناسایی و دادن دستور العمل به یاران خود در مورد نحوه برخورد و معاشرت با حضرت، از نمونه اقدامات تامینی امام(ع) به شمار می رود.
در زمان امام عسکري(ع) شيعیان در شهرهاى متعددى مانند: كوفه، بغداد، نيشابور، قم، آوه، مدائن، خراسان، يمن، رى، آذربايجان، سامرّاء، و... پراکنده بودند. این پراکندگی وجود سازمان ارتباطى منظمى را ايجاب مىكرد تا پيوند شيعيان را با حوزه امامت از يك سو، و ارتباط آنان را با همديگر از سوى دوم برقرار سازد. امام نمايندگانى از ميان شخصيت هاى برجسته شيعيان، برگزيده و در مناطق متعدد منصوب كرده و با آنان در ارتباط بود. علاوه بر آن، امام از طريق اعزام پيك ها و همچنین از طريق مكاتبه با شيعيان ارتباط داشتند.
عثمان بن سعيد عمری از قبيله بنى اسد بود و به مناسبت سكونت در شهر سامرّاء، به او عسكرى می گفتند. در محافل شيعه از او به نام سمّان ياد مى شد، زيرا در لباس روغن فروش، به فعالیت های سیاسی مى پرداخت و اموال متعلق به امام را، در ظرف هاى روغن قرار داده و به محضر امام عسكرى(ع) مى رساند. وی پیش از نیابت خاص، از وكلا مورد اعتماد حضرت هادى و حضرت عسكرى(ع) بود. امام عسکری(ع) به شیعیان فرمودند: آنچه عثمان بن سعيد مى گويد، بپذيريد، مطيع فرمان او باشيد، او نماينده امام شماست و اختيار با اوست.
امام عسكري(ع) براى تثبيت امامت حضرت مهدى(عج) از راه هاى مختلفي همچون «تعليمات و بيانات» و «نشان دادن به خواص» استفاده كرد. در روايتي امام حسن عسكري(ع) فرمودند: «اى احمد بن اسحاق! اگر كرامت تو نزد خداوند عزوجل و نزد حجت هاى خداوند نبود اين فرزند را بر تو عرضه نمى كردم».
قال الصّادق عليه السّلام :
... رَحِمَ اللّهُ دَمْعَتَکَ، اَما اِنَّکَ مِنَ الَّذينَ يُعَدُّوَنَ مِنْ اَهْلِ الْجَزَعِ لَنا وَالَّذينَ يَفْرَحُونَ لِفَرَحِنا و يَحْزَنُونَ لِحُزْنِنا، اَما اِنّکَ سَتَرى عِنْدَ مَوْتِکَ حُضُورَ آبائى لَکَ... .
وسائل الشيعه ، ج 10، ص 397