عصمت انبیاء و حکمت استغفار آنها؟!

در برخی از آیات قرآن، از استغفار و طلب آمرزش انبیاء خبر داده شده است؛ مثل استغفار حضرت نوح(ع)، حضرت داود(ع) و حضرت سلیمان(ع). همچنین خداوند به پیامبر اسلام(ص) در سوره نصر دستور استغفار می دهد: «فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كَانَ تَوَّابًا». آیا این موارد با عصمت انبیاء سازگار است؟!

دقت در این آیات نشان می دهد که این تعابیر مربوط به «ترک اولی» هایی هستند که از سوی پیامبرانی چون داود(ع)، سلیمان(ع) و نوح(ع) سر زده است که به هیچ وچه به معنای معصیت نیست. ترک اولی داود(ع) این بود که در قضاوت بین دو شخص عجله کرد و با شنیدن صحبت های یک طرف دعوا، اقدام به صدور حکم کرد. ترک اولی داود(ع) نیز آن بود که بدون اینکه «إن شاء الله» بگوید، با خود اندیشید که حتما صاحب فرزندانی برومند برای نیل به اهدافش خواهد شد. درباره نوح(ع) هم باید گفت ترک اولی از این جهت راجع به آن حضرت مصداق می یابد که هنگام درگرفتن طوفان، بدون اطلاع از باورهای کفرآمیز فرزند خود، از خداوند متعال طلب نجات او را کرد. دستور الهی به استغفار پیامبر اسلام نیز نوعی درس و سرمشق برای همه مسلمانان و مومنان جهت اجتناب از غرور و ایمان به وعده های الهی و موارد دیگر بوده و هیچ منافاتی با موضوع عصمت انبیاء ندارد.

قضا شدن نماز (مهمترین عبادت اسلام) توسط پیامبر آن!

در روایات شیعی و سنّی آمده است که نماز پیامبر اسلام قضا می شد؛ آیا ممکن است مهمترین عبادت اسلام توسط پیامبر آن قضا شده باشد؟!

قضیه قضا شدن نماز صبح پیامبر بین اهل سنت شهرت دارد؛ اما شیعه در این قضیه اتفاق نظر ندارد. روایاتی که با این امر تعارض دارد، مثل روایت: «قلب پیامبر(ص) نمی خوابد» توسط شیعه و سنی نقل شده است؛ لذا برخی از علمای شیعه این جریان را به دلیل قطعی نبودن سند و یا جعل و یا احتمال خطای راویان و یا به جهت تقیه و یا مخالفت با ادله قطعی دیگر، رد کرده اند. برخی نیز این جریان را تابع مصالح و رحمت براي مردم دانسته اند. همه علما متفق اند كه با فرض وجود چنین روایتی فقط همين یک نماز از پيامبر قضا شده است.

عتاب خدا به پیامبر اسلام(ص)

آیا عتاب الهی نسبت به پیامبر اسلام در قرآن مخالف عصمت ایشان نیست؟

«عتاب» و«عفو» که خداوند در آیه 43 سوره توبه، به پیامبر(ص) نموده، با مقام عصمت پیامبر(ع) منافاتی ندارد، چون در واقع این عتاب از باب «به تو مى گویم، ولى اى همسایه تو بشنو» است. یعنی در اصل، این عبارت توبیخ منافقین است به خاطر فرار از جهاد ولی با عتاب و خطاب به پیامبر(ص) که چرا به آن ها اجازه دادی؟.

شیطان و به فراموشی افکندن پیامبر(ص)

طبق آیه 37 سوره انعام آیا شیطان می تواند در روح پیامبر نفوذ کند؟

آن چه خداوند در آیه 68 سوره انعام خطاب به پیامبر(ص) درباره به فراموشی انداختن پیامبر(ص) توسط شیطان می فرماید، از باب (به در می گویم که دیوار بشنود!) است که خطاب ظاهرا به پیامبر(ص) است اما منظور پیروان او هستند.

اعتقاد مسلمین به عصمت انبیاء

آیا همه مسلمین به عصمت انبیاء معتقدند؟

در مورد انبیاء، تمام امّت اسلامى جز گروهی از خوارج متّفق اند که پیامبران از انحراف اعتقادى، قبل و بعد از نبوّت، معصوم بوده اند؛ در مورد معصوم بودن در امر تبلیغ دین و بیان احکام نیز اجماع همه علماء(جز گروه اندکى از اهل سنّت) بر این است که خطایى از ناحیه آنها سرنمى زند؛ اما در مورد افعال پیامبران، اختلاف وجود دارد: «امامیه» معتقدند که هیچ گناهى نه کبیره و نه صغیره(برخلاف معتزله)، نه عمداً و نه سهوا(برخلاف برخی از معتزله)، چه قبل از نبوت و چه بعد آن(برخلاف بعضی اشاعره) از آنها سر نمى زند.

انگیزه پیامبر اسلام(ص) در ازدواج با عایشه 6- 9 ساله؟

آیا درست است که پیامبر اسلام در 6-9 سالگی عایشه با او ازدواج کرده است؟!

اولا: امروزه با تحقیقات دقیق تر تاریخی مشخص شده عایشه هنگام ازدواج با پیامبر اکرم(ص) نه دختری شش و یا نه ساله بوده که حتی حدود 19 ساله بوده است. ثانیا: تاریخ اسلام نشان می دهد تعدد ازدواج های پیامبر(ص) براى حل مشكلات اجتماعى و سياسى آن دوره بوده و ازدواج با عایشه نیز به همین دلیل بوده است. ثالثا: كسى كه به مدعای برخی منابع تاریخی در 25 سالگى با زن بيوه چهل ساله اى ازدواج مى كند و تا 53 سالگى تنها به او قناعت مى نمايد و در اوج قدرت بسیاری از همسرانش زنان بيوه بودند، نمی تواند در ازدواج با دختری جوان دنبال امور سخیف باشد.

فلسفه استغفار پیامبر(ص)

با توجه به عصمت پیامبر(صلى الله علیه وآله) چرا خداوند در سوره «نصر» به پیامبر(صلى الله علیه وآله) دستور استغفار مى دهد؟

این استغفار سرمشقى براى همه امت است، زیرا: 1- بعد از فتح مکّه، مسلمانان فهمیدند که از بی تابی و گمان بد بعضی از آن ها به وعده های الهی در لحظه های سخت باید استغفار کنند.  2- انسان هر قدر حمد و ثناى الهى کند، باز باید از تقصیر خویش استغفار کند. 3- معمولاً بعد از پیروزى ها، حالت غرور و یا انتقامجوئى به وجود مى آید، در اینجا باید به یاد خدا بود. 4- این دستور به معنای اتمام تقریبی مأموریت و عمر رسول اکرم(ص) بود و این حالت مناسب استغفار و حمد و تسبیح خداوند است.
 

تردید پیامبر(ص) در حقانیّت آیات قرآن!

آیا امکان دارد پیامبر(ص) در رسالت خویش تردید داشته باشد؟

ممکن است در ابتدا چنین به نظر برسد که: طبق آیه 94  سوره یونس، پیامبر(ص) در حقانیت آیاتى که بر او نازل مى شد تردید داشت، ولى با توجه به این که پیامبر(ص) وحى را با شهود دریافت می کرد، این احتمال از بین می رود؛ ضمن اینکه این تعبیر قرآن مانند آن است که براى تنبیه اشخاص دوردست به افراد نزدیک خطاب مى کنند (به در می گوید که دیوار بشنود). علاوه بر اینکه ذکر جمله شرطیه همیشه دلیل بر احتمال وجود شرط نیست، بلکه گاهى براى تأکید روى یک مطلب و یا براى بیان یک قانون کلّى است.

نسبت گناه به پیامبر اسلام(ص)

نسبت گناه به پیامبر اسلام (ص) در سوره فتح چگونه با عصمتشان سازگار است؟

در سوره فتح، سخن از آمرزش گناهان گذشته و آینده پیامبر(ص) است، در حالی که گناه با مقام عصمت ایشان سازگار نیست. بهترین جواب این است که: قریش و اهل مکّه قبل از هجرت و بعد از آن، گناهان زیادى به پیامبر اسلام (ص) نسبت مى دادند، اما هنگامى که مکّه فتح شد و پیغمبر(ص) با آن کرامت و محبّت با آن دشمنان بى رحم رفتار کرد، خاموش شدند و از تهمت های ناروای خود دست برداشتند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام علىٌّ(عليه السلام)

بالإيثار يْسْتَرَقُّ الأحرارُ

با ايثار، آزادگان به بندگى کشيده مى شوند

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 24