آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

این سوره هفت بخش دارد: 1- بیان عظمت قرآن .2- مبارزه بر ضد شرک و بت پرستى. 3- توجیه مردم در مسأله معاد و دادگاه عدل پروردگار .4- بیان داستان قوم عاد. 5- گسترش و عمومیت دعوت پیامبر(ص) حتی به  طایفه جن. 6-  تشویق مؤمنان و انذار کافران. 7- دعوت پیامبر(ص) به صبر و استقامت و اقتداء به سیره انبیاى پیشین.

این سوره از سوره هاى مکّى است (هر چند جمعى از مفسران نزول بعضى از آیات آن را در «مدینه» تأیید کرده اند که در شرح آن آیات، بحث خواهیم کرد) و به حکم شرائط زمان و مکان نزولش، که زمان مبارزه با شرک، و دعوت به توحید و معاد و مسائل زیربنائى اسلام بوده، در همین محورها سخن مى گوید و در یک جمع بندى فشرده، مى توان گفت: این سوره اهداف زیر را تعقیب مى کند:
1 ـ بیان عظمت قرآن.
2 ـ مبارزه قاطع بر ضد هر گونه شرک و بت پرستى.
3 ـ توجیه مردم در مسأله معاد و دادگاه عدل پروردگار.
4 ـ ضمناً به عنوان هشدار به مشرکان و مجرمان، گوشه اى از داستان قوم «عاد» را که ساکن سرزمین «احقاف» بودند، بیان مى دارد (نام سوره نیز از همین جا گرفته شده است).
5 ـ اشاره به گسترش و عمومیت دعوت پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) تا آنجا که غیر از انسان ها طایفه جن را نیز شامل مى شود.
6 ـ تشویق مؤمنان و انذار کافران و ایجاد مبادى خوف و رجاء.
7 ـ دعوت پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) به صبر و استقامتِ هر چه بیشتر و اقتداء به سیره انبیاى بزرگ پیشین.(1)