امام علی(ع) درباره «ناپايداري دنیا» می فرماید: «شما در اين جهان هدفى هستيد كه تيرهاى مرگ به سوى شما پرتاب مى شود، همراه هر جرعه اى، بيم گلوگير شدن است، و با هر لقمه اى، امكان گرفتن راه نفس وجود دارد. به هيچ نعمتى از دنيا نمى رسيد جز اينكه نعمت ديگرى را از دست مى دهيد. هيچ كس از شما يك روز عمر نمى كند، مگر اينكه از مجموعه حياتش كاسته شود، و غذايى بر او افزوده نمى گردد، مگر اينكه به همان اندازه از روزيش كم شود، هيچ اثرى از او زنده نمى شود، جز اينكه اثر ديگرى از او بميرد، و چيزى براى او تازه نمى شود، مگر اينكه تازه اى از او كهنه گردد».

از آنجا كه عامل مهم بى تقوايى، دنياپرستى است، امام علی(ع) از بى اعتبارى دنيا و رنج هاى آن سخن مى گويد، تا ريشه هاى بى تقوايى را بسوزاند. ایشان می فرماید: «دنيا سراى فنا، مشقت، ناپایداری و عبرت است. دنیا همچون، تيراندازی است كه انسانها را هدف تيرهاى بيمارى و مرگ قرار مى دهد، از ناگواری های آن اینست که فرد، چیزی را که نمی خورد جمع می کند و چیزی را که در آن ساکن نمی شود بنا می کند، و در حالى كه نزديك است به آرزوهايش برسد ناگهان اجلش فرا مى رسد و اميدش را قطع مى كند».

نيروى ما ضعيف و كار و برنامه ما هرچه باشد فانى و ناپايدار است؛ امّا هنگامى كه آن را به ذات پاكى پيوند مى دهيم كه قدرتمند، پايدار و نامحدود است، رنگ او را به خود مى گيرد. از مجموع آیات قرآن استفاده مى شود كه آغاز هر كار بايد به نام خدا باشد.
 

ایشان در خطبه 111 نخست همگان را از دنياى فانى و فريبنده بر حذر مى دارد و سپس با ذكر هجده وصف درباره دنيا و فريبندگى آن، ماهيّت واقعى آن را كاملاً برملا ساخته می فرماید: «ظاهرش شيرين و با طراوت، و در لابه لاى شهوات پيچيده شده، به خاطر نقد بودنش جلب توجه مى كند و با اين كه مواهب آن ناچيز است دل ها را به خود مى كشاند، آرزوهاى دنيا پرستان را در خود جمع كرده و زيور فريب به خود پوشانده است ولی شادمانى و نعمت آن پايدار نيست و از مشكلاتش كسى در امان نمى باشد و ...».

امام(ع) در بخشی از خطبه 111 به دو نكته مهم درباره وضع زندگى دنيا و كم ارزشی مواهب آن اشاره مى فرمايد؛ اول این که هيچ چيز در آن قابل اعتماد نيست، و بعد این که تمام شيرينى هاى آن با تلخى همراه است، لذا مى فرمايد: «حكومت دنيا ناپايدار و همواره دست به دست مى گردد، زندگى آن تيره و شيرينى آن تلخ است، زندگانش همواره در معرض مرگ و تندرستانش در معرض بيمارى اند و ...».