راه نجات از «غفلت» از زبان امام علي(ع)

از ديدگاه امام علي(علیه السلام) راه نجات از «غفلت» چيست؟

امام علي(ع) درباره راه نجات از غفلت مرگبار دنياپرستان می فرمایند: «هر كس بايد از [مواهب و امكانات] خويشتن بهره گيرد؛ چرا كه شخص بصير و بينا كسى است كه [با گوش خود] بشنود و بينديشد و [با چشم خود] ببيند و عبرت گيرد؛ سپس در جاده روشنى گام نهد كه در آن از راه هايى كه به سقوط و گمراهى و شبهات اغواگر منتهى مى شود دورى جويد، گمراهان را از طريق سازشكارى در حقّ يا تحريف در سخن يا ترس از راستگويى بر خود مسلّط نكند».

اثر «انفاق» ریایی

آیا «انفاق» به خاطر ریا و یا نیات دیگر غیر الهی اثری برای انفاق كننده به همراه دارد؟

خداوند در قرآن «اخلاص در نیت» را از شرائط انفاق دانسته و می فرماید: «اى كسانى كه ايمان آورده ايد! صدقات خود را با منّت و آزار باطل نسازيد؛ همانند كسى كه مال خود را براى نشان دادن به مردم انفاق مى كند ...». در واقع عمل رياكارانه ريشه و اساسى ندارد، و بدون دوام است، و شخص ریاکار در نزد خدا و خلق خدا آبرويى نخواهد داشت. از آن طرف خداوند، اخلاص در انفاق را موجب پرورش فضائل اخلاقی در انسان و ماندگاری آثار انفاق می داند.

عدم ایمان، مانع بصیرت

چه رابطه اى بین ایمان و بصیرت وحود دارد؟

تمایلات نفسانى، بزرگترین سدّ راه بصیرت است، و رفع این مانع، جز در پرتو تقوا و کنترل هواى نفس، امکان پذیر نیست. وقتى انسان کار زشت و نادرستى را انجام داد، به تدریج زشتی آن در نظرش کم مى شود، پس از مدتى که به آن خو گرفت، توجیهاتى براى آن مى تراشد، کم کم به صورت زیبا و حتى به عنوان یک وظیفه در نظراو جلوه مى کند، چه بسیارند افراد جنایتکار و آلوده اى که به اعمال خود افتخار مى کنند و آن را نقطه مثبتى مى شمرند. گمراهی نتیجه این دگرگونی ارزشها است، و این دگرگونى ارزش ها، نتیجه بی ایمانی است.

راهكار ترک «غیبت»

چگونه می توان «غیبت» را ترک کرد؟

از منظر امام علی(ع) بهترین راه درمان «غیبت» این است که توجه كند اگر عيب و گناهى را كه به ديگرى نسبت مى دهد در وجود خودش نیست، خدا را شكر گويد، شكرى كه او را از عيبجويى باز دارد، و اگر خود گناهکار است سزاوار نيست به گناه ديگران بپردازد. در واقع امام می خواهد انگیزه های غیبت در انسان را بخشکاند تا بیماری روحی انسان کاملاً درمان شود. انگيزه هايی مانند حسد، خودخواهى، غرور و كبر، كينه توزى، دنياپرستى، رياكارى، انتقام جويى و استهزاء که با از بين رفتن آنها تمايل به غيبت نیز از بین می رود.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

رسول الله(صلى الله عليه وآله)

إذا اسْتَأجَرَ أحدُکُمْ أجِيراً فَلْيُعلِمْهُ أجْرَهُ

هر گاه فردى از شما مزدور بگيرد، مزدش را براى او مشخص کند

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 40