در خطبه 222 نهج البلاغه، اشاره به مردانى شده است كه خداوند از طريق الهامات قلبى نور هدايت را در دل آنها مى افكند. بنا به مضمون آیات قرآنی، این الهامات هرکس را که در راه خداوند تلاش کند و تقوی پیشه کند شامل می شود؛ زیرا وقتی خداوند بندگانى همچون مادر موسى(ع) را تنها نمى گذارد و مسير پر پيچ و خم آينده فرزندش را به او الهام مى كند، ممكن نیست صالحان ديگر را از اين فيض بزرگ محروم نماید.

حكم مزبور از آغاز جنبه موقتى داشته و هدفی را دنبال می کرد؛ پس از محقّق شدن هدف آیه، آن حکم نسخ شد. اين دستور به خاطر آن بود كه گروهى از مردم، مخصوصا اغنيای جامعه مرتبا مزاحم پيامبر(ص) مى‏ شدند و با او نجوى مى‏ كردند؛ اين كار علاوه بر اين كه وقت گرانبهاى پیامبر(ص) را مى گرفت، سبب اندوه و نگرانی ديگران(فقرا) می شد. ضمن اینکه در این آیه نه تنها از فقرا براي درد دل پولي خواسته نشده است، بلکه خود این صدقات هم به فقرا می رسید.

این عمل، از نظر فقه اسلامى احکام مختلفى(حرام، واجب، مستحب، مکروه، اباحه) بر حسب اختلاف شرائط دارد. ولى اصولاً هرگاه هدف مهمترى در کار نباشد، نجوا کردن کار پسندیده اى نیست و در احادیث اسلامی نیز از این کار نهی شده است.

این دستور به خاطر آن بود که گروهى از مردم مخصوصاً از اغنیا، مرتباً مزاحم پیامبر(ص) مى شدند و با او نجوا مى کردند؛ کارى که مایه اندوه دیگران و یا کسب امتیاز بى دلیلى براى اینان بود، به علاوه موجب تضییع اوقات گرانبهاى پیامبر(ص) مى شد. حکم فوق نازل گشت و آزمونى بود براى آنها و نیز کمکى به مستمندان و وسیله مؤثرى براى کم شدن این مزاحمت ها.

برخی از مسلمانان به بهانه های مختلف و با انگیزه کسب موقعیت اجتماعی با پیامبر(ص) به نجوا می پرداختند؛ بطوریکه باعث زحمت ایشان و سایر مسلمانان شده بودند. لذا آیه 12 سوره مجادله نازل شد و دستور داد «هر کس می خواهد با پیامبر نجوا کند باید صدقه بدهد». اين دستور آزمونى براى مدعيان قرب به پيامبر(ص) بود که هیچ کس جز امام علی(ع) به آن عمل نکرد.

یکی از آداب دعا، آهسته و نجواگونه دعا کردن است. قرآن مي فرمايد: «ادْعُوا رَبَّکُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْيَةً». «تضرّع» به معناي ناله كردن و «خفيه» مخفي و دور از حضور ديگران بودن است. دلیل آن نیز اینست که خدا به همه كس نزديك است. اگر كسي دريافت كه خدا نزديك است، روش دعا كردن براي او روشن مي شود كه خدا را آهسته بخواند و هم اطمينان دارد كه خدا به همه نيازهاي او آشناست. وقتي انسان خود را دور احساس مي كند با ندا خدا را مي ‏خواند؛ اما وقتي احساس کرد نزديك است، ندا را كم يا آن را تبديل به نجوا مي كند.

جمعى از یهود و منافقان در میان خودشان، نجوا مى کردند. مؤمنان ناراحت شدند و به رسول خدا شکایت نمودند، پیامبرفرمود:هیچ کس در برابر مسلمانان با دیگرى نجوا نکند، اما آنها گوش ندادند. آیه فوق نازل شد و به آنها هشدار داد. یا اینکه درباره گروهى از یهود نازل شد که به پیامبر(ص) به جاى «السّلام علیک» گفتند: «السّام علیک یا ابا القاسم». پیامبر(ص) در جواب فرمود: «وعلیکم»، و عایشه گفت: «علیکم السّام ولعنکم الله و غَضِبَ علیکم». پیامبر به او فرمود: مدارا کن و از خشونت و بدگوئى بپرهیز.

جمعى از اغنیاء، خدمت پیامبر(ص) آمدند و با او نجوا مى کردند. این کار مایه نگرانى مستضعفین و موجب امتیازى براى اغنیاء بود. در اینجا آیه اول نازل شد و به آنها دستور داد: قبل از نجوا کردن با پیامبر(ص)، صدقه اى به مستمندان بپردازند، اغنیاء وقتى چنین دیدند، از نجوا خوددارى کردند، و آیه دوم نازل شد.

«نجوا» از ماده «نجوة»  به معنى «سرزمین مرتفع» گرفته شده و هر گونه جلسات سرّى و مخفیانه را شامل مى شود؛ و در قرآن در آیه 114 سوره «نساء» و در آیه 9 سوره «مجادله» به عنوان یک عمل شیطانى معرفى شده و از آن نهی شده است؛ چرا که موجب سوء ظن و بدبینی می شود و بهتر است جز در موارد ضرورت از این موضوع استفاده نشود. البته گاهى حفظ آبروى انسانى ایجاب مى کند از نجوا استفاده شود، مانند: صدقه، امر به معروف و اصلاح بین مردم.