واقع شدن امامت در كودکي در صدر اسلام

آیا از لحاظ تاریخی می توان برای امامت در سنین پایین موردی یافت؟

از موارد مهم واقع شدن امامت و رهبرى در سنین پایین می توان به انتصاب حضرت علي(ع) به عنوان خلیفه و وصي توسط پيامبر اكرم(ص) در سال سوم بعثت و زمانی كه ایشان نوجوانى بيش نبود، اشاره کرد.

نگاهي به زمامداران و حاکمان شيعه در طول تاريخ اسلام

آیا از میان زمامداران و حکمرانان اسلامی کسی دعوی شیعه بودن داشته است؟

در ميان زمامداران و اميران بزرگ و نويسندگان و وزراى معروف، شخصيت هاى برجسته اى وجود دارد كه همه شيعه بودند يا تظاهر به تشيع مى كردند. مانند: «فاطميين مصر»، «آل بويه»، «حمدانيين»، «بنى مزيد» و «عمران بن شاهين». بعضي از خلفاى بزرگ عباسى نيز تظاهر به تشيّع مى كردند مانند: «مأمون»، «المنتصر»، «المعتضد احمد بن موفق» و «الناصر احمد بن مستضىء». از خاندان هاى معروف شيعه كه به مقام وزارت رسيدند مي توان «بنى نوبخت» و «بنى سهل» وزراى مأمون را نام برد، مانند: فضل و حسن بن سهل.

شعر ابن علویّه درباره غدیر

ابن علویّه در رابطه با غدیر خم چه سروده اى دارد؟

ابن علویّه درباره غدیر چنین سروده:...قام النبیّ له بشرح ولایة *** نزل الکتاب بها من الدیّان/ إذ قال بلّغ ما امرت به وثق***منهم بعصمة کالى حنّان/ ... نادى أَلست ولیّکم قالوا بلى***حقّاً فقال فذا الولیّ الثانی؛ ... . پیامبر(ص) براى او براى بیان ولایتى که قرآن از طرف خدای دیّان درباره آن نازل شد، قیام کرد. وقتی گفت: آنچه را به آن امر شده اى به مردم برسان ونترس ومطمئن باش به نگهدارى خدای حافظِ مهربان؛ پس... ندا داد: آیا من ولىّ شما نیستم؟ گفتند: بله، به حقّ. فرمود: پس این (علىّ) ولىّ دوم است.

دلالت حدیث منزلت

حدیث منزلت چگونه بر خلافت على(علیه السلام) دلالت دارد؟

مطابق آیات قرآن، حضرت موسى(ع) از خداوند خواست برادرش هارون را وزیرش قرار دهد که به واسطه او پشتش گرم، و شریک در امرش باشد و خداوند درخواست او را برآورده کرد. پس منزلت هارون نزد موسى مقام وزارت و خلافت و جانشینى حضرت موسى است. پیامبر(ص) طبق «حدیث منزلت» جمیع منازل هارون نزد موسى را به امام على(ع) از جانب خداوند عطا کرد، به جز نبوّت، و این استثنا خود دلیل بر عموم منزلت ها براى حضرت على(ع) است.

اشکال ابن تیمیه در دلالت حدیث منزلت

آیا همانگونه که ابن تیمیه می گوید، حدیث منزلت فضیلتی برای علی (علیه السلام) محسوب نمی شود؟

ابن تیمیه حدیث منزلت را فضیلتی برای امام علی(ع) نمی داند. در این باره می توان گفت: اولا: حدیث منزلت وجه شبه وزارت است و لازم نیست همه خصوصیات تشبیه وجود داشته باشد. ثانیا: برفرض این سخن برای دلجویی باشد، اما با این سخن پیامبر(ص) جانشینی علی(ع) نیز بآشکار گردید. ثالثا: اگر علی(ع) در زمان حیات رسول(ص) صلاحیت خلافت را داشت، بعد از وفات نیز این صلاحیت را دارد. رابعا: حدیث منزلت در مواقع مختلف از پیامبر(ص) صادر شده و اینجا علی(ع) با حفظ سمت وزارت و خلافت، مقام ریاست بر مدینه را به نیابت دارا بود.

آيه «وزارت» و دلالت آن بر جانشيني امام علي(ع)

کدام آیه قرآن به «آيه وزارت» مشهور است و چگونه بر جانشيني امام علي(علیه السلام) دلالت دارد؟

آیات 29 تا 32 سوره «طه» از قول حضرت موسى(ع) می گوید: «خداوندا وزيرى از خاندانم براى من قرار ده، برادرم هارون را، با او پشتم را محكم كن و او را در كارم شريك ساز». در ذيل اين آيات روايات متعددى در منابع معروف اهل سنت ديده مى شود كه حكايت از اين دارد كه پيامبر(ص) براى پيشبرد اهداف رسالتش همين خواسته را از خداوند تقاضا كرد. با اين تفاوت كه به جاى نام هارون نام على(ع) را گذاشت.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الباقر عليه السّلام :

ما مِنْ رَجُلٍ ذکَرَنا اَوْ ذُکِرْنا عِنْدَهُ يَخْرُجُ مِنْ عَيْنَيْهِ ماءٌ ولَوْ مِثْلَ جَناحِ الْبَعوضَةِ اِلاّ بَنَى اللّهُ لَهُ بَيْتاً فى الْجَنَّةِ وَ جَعَلَ ذلِکَ الدَّمْعَ حِجاباً بَيْنَهُ وَ بَيْنَ النّارِ.

الغدير، ج 2، ص 202