ذبح و شکار حیوانات و مسئله عدل الهی

درد و رنج های حیوانات با ذبح شرعی و شکار یا طعمه واقع شدن آنها، چگونه با عدل الهی سازگار است؟!

موجودات جهان ذیل نظمی منسجم مراحل زنجیره غذایی یکدیگر را می سازند و در این نظام این گونه نیست که همیشه انسان نقش مصرف کننده را داشته باشد؛ بلکه حتی بدن او هم بعداز مرگ خوراک باکتری ها و قارچ ها و حشرات می گردد. هر گونه خلل وارد کردن به این نظام به بهانه رنج برخی از آنها از کشته و خورده شدن، حرکت طبیعی و کارآمدی آن را مختل می کند. از آن گذشته در فرهنگ دینی کشتن و خوردن حیوانات، فقط به اندازه رفع نیاز و تامین انرژی مجاز شمرده شده است و رنج دادن حیوانات بیش از آن امری مذموم و ناپسند است.

مناظره امام جواد(ع) با یحیی بن اکثم

ماجرای مناظره امام جواد(علیه السلام) با یحیی بن اکثم چه بود؟

مامون مناظره ای بین امام(ع) و یحیی بن اکثم تشکیل داد. یحیی از امام(ع) پرسید: درباره شخصى كه مُحْرِم بوده و در آن حال حيوانى را شكار كرده است، چه مى گوييد؟ امام صورت های متعددی برای سوال بیان کردند و از یحیی خواستند مشخص کند منظورش کدام وجه از آنهاست. يحيى بن اكثم از اين همه فروع كه امام(ع) براى اين مسئله مطرح نمود، متحير شد و... زبانش به لكنت افتاد ... امام بعد از بیان جواب از یحیی سوالی کردند یحیی از پاسخ دادن به سوال عاجز ماند... .

شکار توسط حیوانات شکارى

حکم گوشت صید شده توسط حیوانات شکارى چیست؟

طبق آیه 4 سوره «مائده» صید «تنها» به وسیله سگ هاى شکارى که مطابق اصول صحیحی تعلیم دیده باشند مجاز است. اگر چه جمعى از مفسران و دانشمندان اهل تسنن،  صید همه حیوانات شکاری را مجاز مى دانند و قید «مُکَلِّبِین» در آیه را به معنى وسیعى تفسیر کرده اند که اختصاصى به سگ ها ندارد، ولى ماده اصلى این لغت مفهوم آن را مخصوص به تربیت سگ هاى شکارى مى کند. البته اگر حیوانات شکارى دیگر صیدى را از پاى در آورند، ولى قبل از آن که بمیرد، با آداب شرعى ذبح کنیم حلال است.

شکار در حال احرام

حکم شکار در حال احرام چیست؟

خداوند در آیه 95 سوره مائده، با صراحت و قاطعیت صید در حال احرام را حرام دانسته و مى فرماید: «اى کسانى که ایمان آورده اید! در حال احرام شکار نکنید». بر اساس این آیه، مشهور فقهاء و مفسرین امامیه، عمومیت این حکم را تأئید مى کنند. اما برخی از فقهاى اهل تسنن مانند شافعى، حرکت صید را مخصوص حیوانات حلال گوشت دانسته، زیرا به حیوانات اهلى صید و شکار گفته نمى شود. از سویی در روایات ما نه تنها صید کردن در حال احرام تحریم شده ، بلکه حتى کمک کردن، اشاره کردن و نشان دادن صید در حال احرام، نیز حرام است.

کفاره صید در حال احرام

کفاره صید در حال احرام چیست؟

طبق آیه 95 سوره مائده، اگر محرم عمداً صیدى را به قتل برساند، باید همانند آن را در شکل و اندازه از چهار پایان به عنوان کفاره بدهد. و اگر همانندى براى آن پیدا نشود، به نوعى آن شکار را تعیین قیمت نموده و به آن مقدار از حیوانات اهلى حلال گوشت کفاره می دهد. آنگاه در ادامه می فرماید: لازم نیست حتماً کفاره به صورت قربانى باشد، بلکه دو چیز دیگر نیز هر یک به تنهائى مى توانند جانشین آن شوند: نخست این که معادل پول آن را در راه اطعام مساکین مصرف کند و دوم اینکه معادل آن روزه بگیرد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمامُ علىٌّ(عليه السلام)

جَعلَ اللهُ لِکُلِّ شىّء قَدْراً، ولِکُلِّ قَدْر أجَلا

خداوند براى هر چيزى اندازه اى گذاشته است و براى هر اندازه اى سرآمدنى

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 46