اهداف بعثت پیامبر(ص) از زبان امام علي(ع)

امام علی(علیه السلام) چه اهدافي را براي بعثت پیامبر اكرم(صلی الله عليه وآله) بيان می کند؟

امام علی(ع) در بیان اهداف بعثت پیامبر(ص) می فرماید: «او را براى بیان حجت هاى لازم، پيروزى آشكار حق بر باطل و روشن ساختن راه حق فرستاد، او رسالت خود را آشكارا ابلاغ كرد، و انسان ها را بر مسير حقّ قرار داد؛ در حالى كه راه پيشرفت را به آنها نشان داده بود، پرچم هاى هدايت را برافراشت و نشانه هاى روشن را برپا ساخت، ريسمان هاى [خيمه] اسلام را محكم نمود و دستگيره هاى ايمان را استوار ساخت».

نگاهي به «جبر و اختيار» از نظر اسلام

نظر اسلام درباره «جبر و اختيار» چيست؟

اصل آزادى اراده، براي همه انسانها فطرى و موافق وجدان عمومى بشر است و آيه «وَ ما رَبُّكَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِيدِ» دليل روشنى بر اختيار و آزادى اراده است و خدا بى جهت نه كسى را كيفر مى دهد و نه بر مجازاتش مي افزايد. برنامه او عدالت محض است، چرا كه سرچشمه ظلم، كمبودها و نقصانها، ناآگاهى و يا هواى نفس است و ذات پاك او از اين امور منزه مى باشد. از يك سو خدا راه را نشان داده و انتخاب با ما است و از سوى ديگر انتخاب ما منوط به مشيت الهى است. به اين ترتيب نه «تفويض» و واگذارى كامل است و نه اجبار و سلب اختيار.

امام هادي(ع) و مناظرات کلامي

چرا بيشتر مناظرات و مکاتبات امام هادي(علیه السلام) مربوط به مسائل اعتقادي بوده است؟

در عصر امام هادی(ع) مكاتب عقيدتى متعددى همچون «معتزله» و «اشاعره» رواج يافته و آراء و نظريات كلامى فراوانى در جامعه اسلامى پديد آمده بود و بازار مباحثى همچون جبر، تفويض، امكان يا عدم امكان رؤيت خدا، جسميت خدا، و امثال اينها بسيار داغ بود. از اين رو اكثر مناظرات امام هادى(ع) پيرامون اين گونه موضوعات كلامى بوده و روايات متعددى از آن حضرت در اين زمينه نقل شده است.

معرفی صراط مستقیم در کلام امام علی(ع)

امام علی(علیه السلام) راه مستقیم را چگونه معرفی می نماید؟

امام علی(ع) راه مستقیم را دورى گزیدن از طرق انحرافى و افراط و تفریط بیان نمودند و نشانه آن را مطابقت با قرآن و سنت پیامبر(ص) و سیره معصومین دانسته اند.

انحراف اشاعره و معتزله در توحيد خالقيّت

انحرافات اشاعره و معتزله در توحيد در خالقيّت چيست؟

اشاعره و معتزله با انکار اصل «علیت» در عالم خلقت، در مساله «توحید خالقیت» به بیراهه رفته اند. اشاعره با این اندیشه، افعال انسان را مخلوق خدا مى دانند و اين بدترين نوع جبر است و معتزله در نقطه مقابل، انسان را در کلیه اعمالش مستقل دانسته و او را خالق كوچك و خدا را خالق بزرگ مى دانند. لکن هر دو گرفتار نوعى از شرك اند؛ نظر معتزله مخالف صريح آيات قرآن است و اعتقاد اشاعره خلاف وجدان و حسّ است.

معنای صحیح «تفویض»

معنای صحیح «تفویض» چیست؟

گروهی در معنای تفویض گفته اند: «خداوند پس از آفرینش پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع)، امر خلقت و رزق و مرگ سایر موجودات را به آنان واگذار کرده است». اگر مقصود این گروه در این واگذاری آن است که پیامبر(ص) و ائمه(ع)، فاعل حقیقی هستند، این سخن کفر و با ادله عقلی و نقلی مخالف است. اما اگر مقصود این است که خداوند قدرتی به ایشان می دهد تا اموری را در حد معجزه و کرامت انجام دهند، سخنی قابل قبول است. اما در مورد خلقت و تدبیر کل جهان، قرآن با صراحت این امور را منحصر به خداوند برمی شمرد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام علىٌّ(عليه السلام)

لاتَکْمُلُ المَکَارِمُ إلاّ بالعَفافِ و الإيثار

مکارم اخلاق به کمال نرسد مگر با پاکدامنى و ايثار

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 24