آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

«مستطير» از ماده «طيران» به معناى «پرواز» گرفته شده و مفهوم آن در اينجا «پراكنده» و «گسترده» است. «شَرّ» در اين جا به معناى عذاب روز قيامت و يا وحشت آن است که گستردگى آن تمام زمين و آسمان را پر مى كند. نه تنها بدكاران و مجرمان كه حتى فرشتگان، نيكان و پاكان نیز در اين وحشت و اضطراب گسترده شريك اند. آيه فوق، ترس از آن روز را يكى از صفات مثبت اخلاقى ابرار و پاكان مى شمرد؛ زيرا چنين ترسى مايه پرهيز از هر گونه گناه و توجه به اطاعت مطلق پروردگار است.

ر اين تعبير كه تنها يك بار در قرآن آمده، ضمن توصيف ابرار و نيكان مى فرمايد: (آنها از روزى مى ترسند كه عذابش گسترده و فراگير است)؛ ««وَ يَخافُونَ يَوماً كانَ شَرُّهُ مُسْتَطيراً»(1) «مستطير» از ماده «طيران» به معناى «پرواز» گرفته شده و مفهوم آن در اينجا پراكنده و گسترده است، لذا بعضى آن را به معناى چيزى كه فوق العاده وسعت يافته است تفسير كرده اند، اين تعبير درباره سپيده صبح وقتي به كار مي رود كه تمام افق را فرا گيرد و آن وقت است كه مى گويند: «فَجرٌ مُستَْطيرٌ».
«شَرّ» در اينجا به معناى عذاب روز قيامت و يا هول و وحشت آن است و گستردگى آن به حدى است كه تمام زمين و آسمان را پر مى كند، حتى فرشتگان در وحشت فرو مى روند، نه تنها بدكاران و مجرمان كه نيكان و پاكان كه از عاقبت كار خود با خبر نيستند نیز در اين وحشت و اضطراب گسترده سهيم و شريك اند. جالب اين كه در آيه فوق، ترس از چنان روزى را يكى از صفات ممدوح و نكات مثبت اخلاقى ابرار و پاكان مى شمرد؛ زيرا چنين ترسى مايه پرهيز از هر گونه گناه و توجه به اطاعت مطلق پروردگار است.(2)