شأن نزول سوره «هل اتی» در بیان شعرا

شأن نزول سوره «هل اتی» چه جایگاهی در شعر شاعران قرنهای گذشته دارد؟

نازل شدن اين سوره درباره اهل بيت(ع) به قدرى آشكار است كه گروهی از علما و شعراى معروف در اشعار خود به اين معنى اشاره كرده اند، از جمله: امام شافعيه محمد بن ادريس شافعى که در این زمینه شعر سروده است و همچنين محمد بن طلحه شافعى از علمای قرن 7 در كتاب «مطالب السؤال» در ضمن شعری این مطلب را بیان می کند. اشعار فراوانى نيز در اين باره از طلائع ابن رزيك (ابوالغارات) و دیگران نقل شده است.

اهمیت شعر گذشتگان در استدلال های مذهبی؟

علت اهمیت شعر گذشتگان در چیست، و اهل بیت در قبال اشعار مذهبى چه واکنشى نشان مى دادند؟

از دیدگاه ما شعر سلفِ صالح، تنها یک سرى واژه هاى محض نیست که به رشته نظم کشیده شده، بلکه یک سلسله مباحث بلند معرفتىِ است که از کتاب و سنّت نشأت گرفته، و از آموزه هاى دینى، تاریخى، مواعظ حسنه و اخلاقی هستند.
علاوه بر این، اهدافى مانند؛ دلیل آوردن بر مذهب، دعوت به حق، و گسترش فضایل اهل بیت(ع) را در جامعه دنبال می کند.
از سویی ائمّه(ع) در این مسیر بسیار هزینه کرده و زندگی شعرا را تامین می کردند؛ امام صادق(ع) در حدیثی می فرمایند: «گوینده اى شعرى درباره ما نمى گوید، مگر آن که با روح القدس تایید مى شود».

 

تفاوت های وحی با شعر

دلیل این که شاعرى شایسته مقام پیامبر(صلى الله علیه وآله) نبود، چیست؟

طبق آیه 69 سوره یس، شاعرى شایسته مقام پیامبر(ص) نمی باشد؛ زیرا سرچشمه شعر، تخیل و پندار است و شعر از عواطف متغیر انسانى مى جوشد و لطف شعر در بسیارى از موارد، در اغراق گوئى ها و مبالغه هاى آن است و گاهی به خاطر رعایت زیبائى هاى لفظ، حقایق پایمال می شود و شعر، مجموعه شوق هائى است که از زمین به آسمان، پرواز مى کند، درحالیکه وحی مجموعه حقایقى است که از آسمان به زمین نازل مى گردد و از مبدأ هستى سرچشمه مى گیرد و در عین زیبایی لفظ و فصاحت و بلاغت، جز حقیقت چیزى نیست.

روش ائمه در احیای حماسه عاشورا

روش ائمه در زنده نگه داشتن حماسه عظیم عاشورا چه بود؟

امامان اهل بیت(ع) در تلاش براى زنده نگهداشتن یاد امام حسین(ع) از شیوه هاى گوناگونى استفاده مى کردند، از جمله: 1. برپایى مجالس سوگوارى ؛ 2. یادآورى مصایب آن حضرت در مناسبت هاى مختلف؛ 3. گریستن و گریاندن؛ 4. تشویق شاعران به مرثیه سرائی؛ 5. اهمّیّت به تربت امام حسین(ع)؛ 6. اهتمام ویژه به زیارت مرقد امام حسین(ع).

این در حالی است که بنى امیّه و بنى عبّاس با تمام توان، تلاش مى کردند تا قیام امام(ع) و یاران پاکباخته اش به دست فراموشى سپرده شود و مردم از آن سخنى نگویند و حتّى اثرى از قبر آن امام همام به جاى نماند؛ از این رو، برخى از خلفاى عبّاسى بارها به ویران کردن قبر آن حضرت اقدام کردند.

تعریف غلوّ

معناى غلوّ چیست؟

غلوّ يعنى گذشتن از حدّ؛ سخن پيامبر(ص) نيز به همين معناست که فرمود: «لا تغالوا في النساء...»؛ (درباره زنان زياده روى نکنيد...). همچنين غلوّ در شعر شاعران و ارباب لغت نيز گوياى همين معنا است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الرّضا عليه السّلام :

يَا ابنَ شَبيبٍ! اِنْ کُنْتَ باکِياً لِشَئٍ فَاْبکِ لِلْحُسَيْنِ بْنِ عَلىّ بْنِ اَبى طالبٍ عليه السّلام فَاِنَّهُ ذُبِحَ کَما يُذْبَحُ الْکَبْشُ.

بحارالانوار، ج 44، ص 286