امام علی(ع) پيكر پاك پيامبر(ص) را مخاطب ساخته و مى گويد: «پدر و مادرم فدايت باد، با مرگ تو نبوت و وحی قطع شد، مصيبت تو آن قدربزرگ است كه عموم مردم در آن به طور يكسان عزا دارند، و اگر ما را امر به صبر نفرموده بودى، گریه و اندوه همیشگی مان در برابر مصيبت تو ناچیز بود، امّا چه مى توان كرد، چون مرگ چيزى است كه قدرت بر دفع آن نيست، بنابراين گریستن مشكلى را حل نمى كند، بايد به رضاى خدا راضى بود، روح پاك تو در جوار قرب خدا قرار مى گيرد، در آنجا براى ما دعا كن ...».

بر اساس دیدگاه مورخین اهل سنت، حدود ده نزاع هنگام رحلت پیامبر(ص) و پس از آن، ميان مسلمانان رخ داد: 1- آوردن قلم و دوات. 2- تجهيز و حركت لشكر اسامه. 3- از دنيا رفتن پيامبر(ص). 4- محل دفن پيامبر(ص). 5- مسئله امامت و خلافت. 6- مسئله فدك. 7- حكم مانعان زكات. 8- تعيين عمر به عنوان جانشين ابوبكر. 9- شوراي شش نفره عمر. 10- بر پا كردن جنگ جمل، صفَّين و نهروان.

از ابن عباس نقل شده: وقتی بیماری پیامبر(ص) شدت یافت، فرمود: «کاغذ و قلم بیاورید تا نوشته ای بنگارم که با داشتن آن هرگز گمراه نخواهید شد». عمر گفت: «بیماری بر پیامبر(ص) غالب آمده، کتاب خدا ما را بس است». مسلم بدون اینکه نامی از گوینده جسارت ببرد، واژه هذیان را به کار برده. ابن ابی الحدید: این حدیث را بخاری و مسلم در صحیح خود ذکر کرده اند، وهمه محدثان در صحت آن اتفاق دارند. سعید بن جبیر آنرا از ابن عباس نقل کرده و جسارت را به شخصی غیر از عمر نسبت داده بدون اینکه نامی از او ببرد.

عمر به ابن عباس می گوید: رسول خدا(ص) او (علی) را برای خلافت برگزیده بود؛ امّا چه می شود کرد، رسول خدا(ص) چیزی را خواست و خداوند چیز دیگری را اراده نمود، آیا هرچه پیامبر(ص) اراده نمود انجام شد؟ مضمون همین خبر با لفظ دیگری نیز روایت شده و در آن روایت آمده است که: عمر گفت: رسول خدا(ص) خواست او را برای خلافت تعیین نماید، و من از ترس بروز فتنه، مانع شدم.

شگفتا! عمر رأی و اندیشه خود را از اندیشه و رأی پیامبر(ص) شایسته تر می داند و اراده رسول خدا(ص) را در برابر اراده خداوند، و اراده خود را هم گام با اراده پروردگار به حساب می آورد!

فاطمه(س) کنار قبر پیامبر(ص) مشتی خاک بر گرفت و فرمود: مصیبت هایی بر من وارد شد که اگر بر روز روشن وارد می شد، آن را به شب بر می گرداند...، تا زمانی که او بود پناهگاه و حامی ما بود اما امروز از هر آدم ضعیف و ذلیلی می ترسم. پدرم دعوت پرودگارش را اجابت کرد، جایگاهش بهشت است.

«شهادت» پیامبر(ص) «قطعی» نیست و بسیاری ازمورخین، از واژه «رحلت» استفاده می کنند. شهادت پیامبر(ص) توسط «عایشه» با «دلیل معتبر» ثابت نشده است. برخی طبق روایتی که می گوید «عایشه به پیامبر دارو خوراند»، بحث مسموم کردن پیامبر را مطرح کرده اند؛ امّا از آن چنین برداشتی نمی شود. طبق «برخی نقلها» پیامبر(ص) در جنگ خیبر مسموم شدند که بدن مبارکشان در اثر ضعف ناشی از آن نتوانستند در بیماری آخر عمرشان مقاومت کند.

عایشه می گوید: رسول خدا(ص) چیزی از خود به جای نگذارد، نه درهم و دیناری، نه گوسفند و شتری، و نه به چیزی وصیّت نمود. پاسخ: در بعضی روایات به ماترک پیامبر(ص) اشاره شده که گفتار عایشه را ردّ می کند. مؤید این مطلب مطالبه ارث پیامبر(ص) توسط حضرت زهرا(س) از ابوبکر است، و مؤید دیگر: سخن ابوبکر با حضرت زهرا(س) است که در این گفتگو ابوبکر انکار نمی کند که پیامبر(ص) چیزی از خود به جای گذارده، بلکه می گوید: آنچه از او به جای مانده، صدقه است.

با نگاهی به تاریخ در می یابیم که زهرای مرضیه(ع) در مقابل انحراف جامعه مسلمین از مسیر اصلی خود ساکت نماندند و در مواقع گوناگون اعتراض خود را نسبت به این مسأله ابراز داشتند، به عنوان نمونه دو خطبه ای که از فاطمه(س)، یکی زمانی که خبردار شد که ابوبکر فدک را از او باز داشته است و دیگری هنگام بیماری، زمانی که زنان مهاجر و انصار به عیادت او رفتند؛ از عمر بن شبّه در کتاب سقیفه تألیف ابی بکر احمد بن عبدالعزیز جوهری و همچنین دربلاغات النساء تالیف ابن طیفور نقل شده، نشانگر این اعتراض است.

قاضی عبدالجبّار گفته: عمر طبق آیاتی مثل: «تا اسلام را بر همه آیین ها غالب گرداند» و...، براین باور بود که پیامبر(ص) باید در زمان حیاتش بر همه ادیان پیروز شود و چون این مسئله تحقق نیافته بود، به ناچار گفت: پیامبر(ص) نمرده. پاسخ: اگر انکار او به انکار اصل مرگ پیامبر(ص) برگردد، هیچ عاقلی تردید ندارد که هر انسانی می میرد. و اگر به انکار مرگ پیامبر(ص) در این موقعیت و قبل از نابودی همه ادیان برگردد، پس چرا ابوبکر طبق آیه «تو خواهی مرد و آنان نیز می میرند» آنرا ممکن دانست؟

با بررسی حوادث پس از رحلت پیامبر(ص)، بدست می آید که علت اصلی انکار مرگ ایشان توسط عمر، دور کردن علی(ع) از منصب خلافت و زمینه سازی برای بیعت مردم با ابوبکر بوده است. چون در آن هنگام ابوبکر در مدینه نبود و عدم حضور او و همچنین سفارشات مکرر پیامبر(ص) نسبت به علی(ع) خلافت را در اختیار علی(ع) قرار می داد؛ لذا احتیاط حکم می کرد تا رسیدن ابوبکر، مانعی برای به خلافت رسیدن علی(ع) ایجاد شود، و آن مانع، شایع کردن انکار مرگ پیامبر(ص) در بین مردم بود.