اولین اقدام امام حسين(ع) در پاسخ به نامه های کوفیان، فرستادن مسلم به کوفه بود. امام او را مورد خطاب قرار داد و فرمود: «اگر مشاهده کردی که مردم یکپارچه متمایل به بیعت من هستند، بسرعت خبر آن را به من برسان تا من بر حسب آن عمل کنم». مسلم که در حدود چهل سال داشته، از میان خود اهل بیت برای چنین امر مهمّی به کوفه فرستاده شد. مسلم پس از ورود به کوفه به منزل مختار رفت و شروع به گرفتن بیعت کرد. در مدّت سی و پنج روز حدود هجده هزار نفر با او بیعت کردند. جاسوسان بنی امیّه در نامه‌ای به یزید نوشتند: اگر نیاز به کوفه دارد، درباره آن هر چه زودتر تصمیم مناسبی بگیرد. مسلم مشغول جمع‌آوری نیرو و سلاح بود كه یزید، ابن زیاد را برای کوفه برگزید و او با تهدید، كوفيان را سرکوب و با گماشتن جاسوس، به محلّ اختفای مسلم دست يافت و او را دستگير و به شهادت رساند.

امام حسین(ع) برای این که فقط یاران مخلص، همراه ایشان باشند، اقداماتی انجام دادند، از جمله ضمن خطبه ای که قبل از حرکت از مکه به سوی عراق ایراد فرمودند، درباره مرگ و لقاء خداوند سخن گفتند و فرمودند: «هر کس آماده است خون خود را در راه ما نثار کند و خود را آماده لقاى خداوند سازد، با ما رهسپار شود». همچنین در یکی از منزلگاه پس از اعلام خبر کشته شدن مسلم و هانی و عبدالله بن یقطر بیعت را از همراهان خود برداشتند، در نتیجه همه جز همان عدّه از یاران آن حضرت که از مدینه با او همراه بودند، رفتند.

عابس بن ابی شبیب شاکری از بزرگان شيعه و رئيس قبيله بنى شاكر بود، ایشان مردى شجاع و سخنور و عابدى شب زنده دار و از دوستان مخلص اميرمؤمنان(ع) بود. هنگامى كه مسلم بن عقيل(ع) وارد كوفه شد با تمام توان از مسلم حمايت كرد تا آنكه مسلم او را با نامه اى به سوى امام(ع) فرستاد. هنگامی که در روز عاشورا به میدان رفت، کسی جرات نکرد به مصافش بیاید، و ناجوانمردانه او را سنگ باران کردند. او زره از تن بیرون آورده و به سمت دژخیمان اموی حمله ور شد و بعد از شهادت سرش به سوی امام حسین(ع) پرتاب شد.

«سعيد بن عبدالله» مردى دلاور و از بزرگان شيعه در كوفه بود، و نامه كوفيان را به عنوان آخرين قاصد در مكه تحويل امام(ع) داد. او در كوفه ماند تا آنكه مسلم وارد كوفه شد و با مسلم بيعت كرد. مسلم بن عقيل نيز او را مجدداً با نامه اى به سوى امام حسين(ع) فرستاد. روز عاشورا هنگامى كه امام(ع) در زير باران تيرها به نماز ايستاد «سعيد بن عبدالله» و تنى چند از ياران فداكار آن حضرت در پيش روى امام(ع) ايستادند و بدن خويش را سپر تيرها كردند. او تا آخرین لحظه، تلاشش را برای انجام وظیفه نسبت به امام(ع) انجام داد.

آخرین شهید کربلا، جناب سوید بن عمرو بود، او بزرگ مردی بود كه بسيار نماز مى خواند. او در ميدان جنگ چون شيرى شجاع مبارزه مى كرد، و پس از كارزارى دلاورانه با چهره خونين بر زمين افتاد و بيهوش شد. سپاه دشمن به گمان اینکه به شهادت رسیده او را رها کردند.
او پس از شهادت امام حسين(ع) به هوش آمد، از جاى برخاسته، و با كاردى كه در ساق پا زير چكمه اش جاى داده بود به سوى دشمن حمله برد. سپاه ابن سعد او را محاصره كردند و به شهادت رساندند.

حضرت على اكبر(ع) بسیار زيبا و خوش اخلاق بود. ایشان از نظر ظاهر، اخلاق و سخن گفتن شبیه ترین فرد به رسول اکرم(ص) بود . سنّ شريف آن حضرت را در هنگام شهادت 19 سال يا 18 سال و به روايتى 25 سال نوشته اند. او اولين فرد از بنى هاشم بود كه آماده نبرد شد و چنان دلیرانه جنگید که ناله و فریاد از لشکر دشمن برخواست.  تا اینکه ناجوانمردانه با نيزه از پشت بر او حمله كردند و على اكبر از روى زين اسب افتاد و با شمشير بر فرق آن حضرت زدند و سرش را شكافتندو با شمشيرها بدن پاكش را قطعه قطعه نمودند.
 

جناب حبیب بن مظاهر در شب عاشورا به  اصحاب فرمودند: هنگامى که صبح شد اوّل کسى که به میدان مبارزه گام مى نهد، شمایید. ما پیش از بنى هاشم به میدان مى رویم و تا خون در رگ یکى از ماست، نباید بگذاریم حتّى یک نفر از آنان کشته شود. مبادا مردم بگویند آنها سروران خود را پیش انداخته و خود از بذل جانشان دریغ ورزیدند.

 حجاج بن مسروق، از اصحاب اميرالمؤمنين(ع) و ساكن كوفه بود. هنگامى كه شنيد امام حسین(ع) به سوى كربلا در حركت است، خود به استقبال امام از كوفه خارج شد و در بين راه به آن حضرت ملحق شد. او در روز عاشورا پس از نبردى سنگين به افتخار شهادت نايل آمد.

مسلم بن عوسجه از یاران با وفا و شجاع امام حسین(ع) بود و در کوفه سکونت داشت. او از جمله كسانى بود كه براى امام حسين(ع) نامه نوشته و آن حضرت را به كوفه دعوت نموده بود. او پس از ورود ابن زياد به كوفه و شهادت مسلم بن عقيل به همراه اهل و عيالش از كوفه خارج شد و به آن حضرت پيوست و تا آخرين قطره خون خود وفادار ماند.  مسلم در آخرین لحظه های عمرش به جناب حبیب بن مظاهر این گونه وصیت کرد: وصيت من اين است كه تا آخرين قطره خون از پيشواى خود دفاع كنى.

سه نفر از شهدای کربلا پس از شهادت سرشان به سوی امام حسین(ع) پرتاب شد:

1- عبدالله بن عمير كلبى 2- عمرو بن جُناده 3- عابس بن ابی شبیب شاکری.