محققان اهل‌سنت با كمال صراحت اعلام كرده‌اند: موضع علماى شيعه اماميه نسبت به مسأله «تحريف» پاك و پيراسته است. اينان مى‌گويند: هر كس در بحث‌هاى طرح شده در زمينه‌هاى مختلف دينى ـ خصوصآ مباحثى كه مربوط به قرآن است ـ از طرف دانشمندان بنام اين مذهب، به كاوش پردازد، به‌خوبى درمى‌يابد كه آنان تا چه حد به اين كتاب با ديده تكريم و احترام نگريسته‌اند و تا چه مقدار در حفظ و حراست از آن و در دفاع از قداست آن در طول تاريخ اسلام جان‌فشانى و سرمايه‌گذارى نموده‌اند. پس سزاوار و شايسته است كه دامان ايشان را از عقيده به تحريف پاك و پيراسته انگاريم.

مبانی اعتقادی شیعیان درباره جانشینی امامی پس از امام دیگر، نقش مهمی در تثبیت موقعیت امام جدید ایفا ‌کرده است. این عقاید کم و بیش در میان شیعیان رسمیت پیدا کرده و عدول از آنها پذیرفتنی نیست. بخشی از این مبانی تاكيد دارد كه زمین نمی تواند خالی از حجّت باشد و اگر تنها دو نفر در روی زمین زندگی کنند، حتماً یکی از آن دو، حجّت خدا خواهد بود و کسی که امامت او ثابت نشده، امامت فرزندان وی جایز نیست. علاوه بر اصل «خالی نبودن زمین از حجت خدا» دو آیه قرآن نیز به عنوان پشتوانه کلامی مساله «مهدویت» نازل شده است.

محمد بن عبدالکریم در شهرستانه، یکى از شهرهاى خراسان در سال 479 هـ ق به دنیا آمد. به خاطر جوّ خانوادگى به فقه شافعى و کلام اشعرى پرداخت. وقتی که در ترمز بود با یکى از باطنیان برخورد کرده و از وى علوم باطنى را دریافت کرد. از او کتابى موجود است که سراسر تفسیر باطنى است به نام مفاتیح الاسرار، این کتاب عده اى را به این تصور کشانده است که وى اسماعیلى است و در تقیّه به سر مى برده است. ولى مى توان گفت که شهرستانى هیچ گاه اسماعیلى مذهب نشد، اما از تفسیر باطنى آنها بسیار استفاده کرد و آن را پسندید.

متکلمان معتزله و شیعه امامیه معتقدند: خداوند متعال در دنیا و آخرت به دیده سر ادراک نمى شود، ولى با قلب و دل و به چشم یقین رؤیت مى شود. این عالى ترین مراتب ایمان است که از آن به «عین الیقین» و شهود قلبى تعبیر مى شود. ولی وهابیان و حنبلیان به طور عموم، و تابعین مذهب اشعرى از حنفیه و مالکیّه و شافعیّه معتقدند که خداوند متعال در دنیا یا در آخرت دیده مى شود.

خواجه حافظ شیرازی با توجه به مذهب زمانه و شهرش و شواهدی فقهی و کلامی که در دیوان او وجود دارد، مقلد فقه شافعی و پیرو کلام اشعری است؛ با این حال تعلق خاطری عمیق و صادقانه به اهل بیت(ع) دارد و در مسلک عرفانی به عرفان شیعه نزدیک تر است تا صوفی گری سنی.