از دشوارترين لحظات تاريخ كربلا، لحظه وداع جانسوز قافله اسيران با بدن هاى پاره پاره شهيدان است. دشمنان، اسيران دل سوخته را از كنار آن پيكرهاى پاك شهيدان عبور دادند. زنان حرم چون چشمشان به آن بدنهاى پاره پاره افتاد، فريادشان به ناله و شيون بلند شد. زينب(س) كه مى دانست دشمن در انتظار است تا با ديدن كوچكترين نشانه اى از ضعف و پشيمانى در خاندان پيامبر(ص) قهقهه مستانه سر دهد، با ديدن پيكر به خون آغشته برادر، رو به آسمان كرد و گفت: خدايا اين قربانى را قبول فرما.

عمر سعد نزديك ظهر روز يازدهم دستور حركت به سوى كوفه را صادر كرد. زنان و دختران و كودكان حرم حسينى را بر شتران بدون جهاز سوار كردند و به سوى كوفه حركت دادند. در «عقد الفريد» آمده: در ميان اسراء دوازده پسر بچه و نوجوان از جمله آنها محمد بن الحسين و على بن الحسين(ع) بودند.
اسارت در اسلام هرگز بين مسلمين وجود نداشت، به همين دليل هنگامى كه اسرا را از شهرهاى مختلف عبور مى دادند، باور مردم اين بود كه آنها اسيران بلاد كفرند! اما هنگامى كه حقيقت بر آنها روشن مى شد، فريادشان بلند مى گشت.

نقل ها و گزارش های مختلفی از وقایع روز عاشورا و جزئیات چگونگی به شهادت رسیدن امام حسین(ص) وجود دارد که قدر مشترک همه آنها تشنگی ایشان در هنگام شهادت است.

حضرت سیدالشهداء(ع) در آخرین لحظات عمرشان و در حالی که با بدنی خونین و اندوه عمیق از دست دادن عزیزان شان در گودال قتلگاه از هر سو مورد هجوم و جراحت مداوم سپاهیان کوفه بودند، با خداوند متعال مناجات می کردند. مناجاتی مملو از معارف والای الهی و سراسر تسلیم و رضا. نه شكوه اى، نه بى تابى، نه اظهار عجز و ناتوانى، و نه ابراز يأس و ناخشنودى ابداً در آن ديده نمى شود. همه جا سخن از صبر و شكيبايى و رضا و تسليم در برابر قادر متعال و خداوند لايزال است.

انجام کارهاى بزرگ و سرنوشت ساز نیاز به روحیّه عالى، ایمان قوى و آمادگى کامل دارد. امام حسین(ع) با آن وسعت دید و سعه صدرى که داشت تمام خاصّان و بستگان خود را در مدّتى کوتاه با کلام فوق العاده نافذ خویش پرورش داد و نتیجه آن حماسه اى بود که در فرداى شب عاشورا آفریدند و کار به جایى رسید که زینب کبرى(س) که شب عاشورا طاقت تحمّل شنیدن خبر شهادت برادر را نداشت روز یازدهم دست زیر جسد خونین برادر کرد و عرض کرد: خداوندا این قربانى را از خاندان پیامبرت قبول فرما!