کنار گذاشتن روش عقلى توسط رؤساى سلفیّه

آیا کنار گذاشتن روش استدلال عقلى توسط سران سلفیّه مورد قبول است؟

تعطیل کردن راه عقل در مسائل اعتقادی توسط احمد بن حنبل پذیرفته نیست؛ زیرا: 1- براى جلوگیرى از نفوذ فرهنگ و عقاید بیگانه باید براى مسائل اعتقادى مبانى کلامى ترسیم نمود. 2- سلف قادر به جواب از تمام مسائل نبودند. 3- صحابه در فهم آیات و روایات با یکدیگر اختلاف مى نمودند.

ابوبکر و معناى واژه «کلاله»

ابوبکر در مقابل سؤال از معناى واژه «کلاله» چگونه پاسخ داد؟

ابوبکر ابتدا مى گفت: کلاله در خصوص کسى است که فرزند ندارد. ولی بعدها نظر دومی را مطرح کرد به این عنوان که: کلاله به نظر من وارثى به غیر از پدر و فرزند است.

مفهوم کلاله

منظور از «کلاله» چیست؟

بر اساس کتب لغت؛ «کَلالَة» در اصل معنى مصدرى دارد و به معنى «کَلال» یعنى از بین رفتن قوت و توانائى است. ولى بعداً به خواهران و برادرانى که از شخص متوفى ارث مى برند گفته شده است. شاید تناسب آن این باشد که برادران و خواهران جزء طبقه دوم ارث هستند، و تنها با نبودن پدر و مادر و فرزند، ارث مى برند، و چنین کسى که پدر و مادر و فرزندى ندارد، مسلماً در رنج است و قدرت و توانائى خویش را از دست داده، لذا به آنها «کَلالَة» گفته مى شود.

خلیفه دوّم و حکم «کلاله»

دیدگاه عمر بن خطاب درباره مسأله «کلاله» چه بود؟

در مورد مسأله «کلاله» عباراتى از عمر بن خطاب نقل شده که نشان می دهد او این مسأله را نیز نمی دانسته است. بیهقى در «السنن الکبرى» از عمر بن خطّاب نقل کرده است : «اگر پیامبر سه مسئله مهمّ را براى من روشن مى کرد از شتران سرخ موى براى من محبوب تر بود : خلافت ، کلاله ، و ربا». طبرى در تفسیر خود از عمر نقل کرده که گفته است : «اینکه من از حکم کلاله آگاهى پیدا کنم ، برایم محبوب تر از آن است که قصرهاى شام براى من باشد».

عمر داناترین مردم به قرآن

آیا این سخن که عمر داناترین مردم به قرآن بود صحیح است؟

اولا: روایات داناترین بودن عمر به قرآن، مرسل و بدون سند است. ثانیا: چطور عمر داناترین مردم به قرآن بود درحالیکه فقط یادگیرى سوره بقره 12 سال طول کشید؟ ثالثا: به اعتراف علماى اهل سنت، او نسبت به برخى از کلمات قرآن جاهل بوده و یا احکامى از او صادر شده که کاملا با آیات قرآن در تعارض است از جمله: حکم به ترک نماز جُنُبی که آب براى غسل ندارد. حکم به سنگسار زنى که شش ماهه زایید. ندانستن معناى أبّ در آیه «و فاکهة و أبّا» و... رابعا: خود او بارها، دیگران، حتی زنان عجوزه را از خود داناتر دانسته.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال علي (عليه السلام):

اَلْحَاجُّ وَالْمُعْتَمِرُ وَفْدُ اللَّهِ، وَ حَقٌّ عَلَى اللَّهِ أَنْ يُکْرِمَ وَفْدَهُ وَ يَحْبُوَهُ بِالْمَغْفِرَةِ.

حج گزار و عمره گزار، واردشدگان بر خداوند مى باشند و بر خدا است که وارد شده بر خود را گرامى داشته، او را مشمول مغفرت و آمرزش خويش قرار دهد.

وسائل الشيعه: 4/116