قرآن، انسان را به وضو گرفتن امر کرده است و حكمت آن را در طهارت از هر پليدي و رجز قرار داده است. وضوگيرنده، با وضوي خويش، خود را از نجاست و كثافت مربوط به روح پاك مي كند. مراد از اين نجاست، نجاست و قذارت باطني است، اگر چه به صورت ظاهري پاك باشد؛ چون ديدن هر چه غير خداست و اعتماد به هر چه غير اوست، شرك باطني و مخالف توحيد خالص است. پس كسي كه وضو مي گيرد، مي خواهد از اين پليدي و رجس درون پاك شود تا موحّد مخلص براي مناجات با خدا گردد.

طبق آنچه در کتب تاریخی نوشته شده، حضرت سیدالشهدا(ع) در آخرین روزهای حضور در مدینه و قبل از شروع قیام خود و حرکت به سوی مکه، چند بار بر سر مزار حضرت رسول(ص) حاضر شده و ضمن گله از مردم برای پاس نداشتن مقام ایشان و یاری نکردنشان به عنوان نوه پیامبر اسلام، انگیزه اصلی نهضت اصلاح طلبانه خود و عدم بیعت با فاجری همچون یزید را امر به نیکی ها و مبارزه با پلیدی ها اعلام کردند.

اصولا موضوعاتى که در اسلام نجس و ناپاک شمرده شده، اسرار و علل گوناگونى دارد. آنچه در اسلام نجس شمرده شده، گاهی ذاتاً پلیدند و سرچشمه بسیارى از بیمارى ها مى باشند، مانند بول و خون، و گاهی پلیدى ظاهرى ندارند ولى آلودگى معنوى دارند که اسلام آنها را نیز ناپاک شمرده، مانند کفّار. از سویی، گاهی هم این نوع پلیدى ها مبدأ یک سلسله مفاسد اجتماعى و فردى هستند، مانند مشروبات الکلى. درست است که الکل اجسام را ضد عفونى مى کند، لکن نوشیدن آن مفاسد بى شمارى را به دنبال دارد، از این رو اسلام آنها را نجس می داند.

خداوند در ارتباط با علت تحریم ازدواج با مشرکان می فرماید: «با زنان مشرک و بت پرست تا ایمان نیاورده اند ازدواج نکنید، آنها دعوت به سوى آتش مى کنند؛ و خدا به فرمان خود، دعوت به بهشت و آمرزش مى نماید». در حقیقت شرک و مشرکان منشاء پليدي و انحرافات دنيوي و اخروي هستند. لذا اسلام اجازه نمي دهد هرج و مرج دشمنان به داخل خانواده و جامعه اسلامي راه يابد و معصوميت فرزندان، در دامان پدر يا مادر مشرک به عصيان کشيده شود. و اين ممنوعيت تنها با ايمان و اسلام آوردن مشرکان رفع مي شود.

خداوند در قرآن مى فرماید: «خدا تنها گوشت مردار، خون، گوشت خوک، و گوشت هر حیوانى را که به هنگام ذبح نام غیر خدا بر آن گفته شود تحریم کرده». بر این اساس برخی از این گوشت ها پلیدى ظاهرى دارند، مانند گوشت مردار، خوک و خون، و بعضى پلیدى معنوى دارند مانند قربانى براى بت ها.  اما گاهی انسان براى حفظ جان خویش مجبور به استفاده از بعضى از غذاهاى حرام مى شود، قرآن در این باره مى فرماید: (ولى کسى که مجبور شود [براى نجات از مرگ] از آنها بخورد، گناهى بر او نیست، به شرط این که ستمگر و متجاوز نباشد!».