اولا: همه صحابه در برابر غصب خلافت سکوت نکردند؛ چنانکه در جمع سقیفه تعدادی از صحابه حضرت علی(ع) را شایسته خلافت معرفی کردند. خارج از جمع سقیفه نیز چهره های از مهاجرین و انصار و بنی هاشم با خلافت ابوبکر مخالفت کردند که بارزترین آنها چهره هایی مانند عباس بن عبدالمطلب، فضل بن عباس، زبیر بن عوام، خالد بن سعید، مقداد بن عمرو، سلمان فارسی، ابوذر غفاری، عمار یاسر، براء بن عازب و ابی بن کعب بودند. زبیر بن عوام نه تنها با تصمیمی که در سقیفه گرفته شد مخالفت کرد بلکه به روی سران سقیفه شمشیر نیز کشید. از آن جالب تر اینکه برخی از مورّخین اهل تسنن می گویند که سلمان، ابوذر، مقداد، عمار، و هشت نفر دیگر از بزرگان مهاجر و انصار تصمیم داشتند هنگام اولین سخنرانی ابوبکر بعد از سقیفه در مسجد او را از بالای منبر به زیر آورند و بکشند.
ثانیا: اعتراض آنها بنا به دلایلی ره به جایی نبرد؛ چرا که کینه هایی که برخی قریشیان از حضرت علی(ع) به دل داشتند مانع پشتیبانی آنها از ایشان می شد. از طرفی ساختار قبیله ای جامعه شبه جزیره که در آن هر قبیله ای دنبال سهم خواهی از قدرت با نفوذ در دستگاه خلافت بود، امکان سپردن جانشینی رسول خدا را از حضرت علی(ع) سلب کرد. در این میان عموم مردم به تهدید یا تطمیع از میدان به در شدند و عده ای قلیل که هنوز در برابر توطئه سقیفه مقاومت می کردند باقی ماندند که از آنها هم کاری ساخته نبود.

به گواهي تاريخ در ميان اقشار مختلف مردم، جوانان نخستين گروهي بودند كه به انبياء ايمان آوردند؛ چون جوانان در پذيرش هر خيرى از همه سريع ترند و تعلّقات دنيوى آنها را به خود مشغول نساخته است. در مقابل، همواره برخی از بزرگسالان حاضر نبودند در برابر تعاليم انبیاء به آسانى دست از منافع نامشروع خود بردارند.

البشری، اعتراض اصحاب به فرماندهی اسامه را با توجه به جوانی اسامه و حضور کهنسالان با سابقه در اسلام امری موجه و ناشی از سرشت بزرگسالان در نفرت از بودن تحت امر یک جوان می داند. اما نهایتا واکنش خشم آمیز پیامبر و ایراد خطبه ای حمایت آمیز از اسامه را – به خصوص در آن حالت بیماری - رفع کننده همه توجیه های عقلی برای این اعتراض می داند. نظر اصحاب معترض با هر توجیهی، با توجه به آیاتی از قرآن که کلام پیامبر را ناشی از وحی می داند، اجتهاد مقابل نص است و به هیچ وجه قابل پذیرش یا توجیه نیست.

امام على(ع) در مورد جایگاه عالم و جاهل می فرمایند: «جاهل كودك است، هر چند پير باشد و عالم بزرگ است هر چند جوان و كم سن و سال باشد»، همچنین می فرمایند: «اگر جاهل سكوت اختيار مى كرد هرگز اختلافى در ميان مردم نمى افتاد»، و نيز فرمودند: «دانشمندان، غريب هستند، چون جاهلان در ميان آنها فراوانند». و در جاى ديگر فرمود: «جاهل را نمى بينى، مگر در حال افراط يا تفريط». پيامبر گرامى(ص) نيز فرمودند: «يك فقيه دانشمند در برابر شيطان محكمتر از هزار عابد است».

امام حسن(ع) بارها از «غیبت» امام زمان(عج) خبر داده است. آن حضرت در حديثي مي فرمايد: «آيا نمى دانيد كه هر يك از ما بر گردن خود بيعت طاغوت زمان خود را داريم؟ جز قائمى كه عيسى(ع) پشت سر او نماز مى گزارد. خداوند ولادت او را مخفى خواهد نمود و شخصش را غايب خواهد كرد تا آنكه بر گردن او از جانب هيچ كس هنگام خروج بيعت نباشد. او نهمين از اولاد برادرم حسين و فرزند بهترين زنان است. خداوند عمر او را در غيبتش طولانى خواهد گرداند آن گاه او را به قدرت خود در صورت جوانى كمتر از چهل سال ظاهر خواهد نمود، تا دانسته شود كه خداوند بر هر كارى قدرتمند است».

مطابق برخى از روایات، وزیران دولت حضرت مهدى(عج) از قشر جوان هستند؛ گرچه تعداد قليلى از پيرمردان نيز در ميان آنها وجود دارد. ابويحيى حكيم بن سعيد مى گويد: از امام علي(ع) شنيدم كه مى فرمود: «همانا اصحاب قائم جوان اند، هرگز در ميان آنها پيرمرد وجود ندارد؛ مگر به مانند سرمه در چشم يا همانند نمك در توشه و كمترين توشه، نمك است».

مسلمانان در آغاز کار، گاهى در نماز صحبت مى کردند و پاسخ همدیگر را می دادند و یا جوانی از انصار هنگامی که پیامبر(ص) قرآن تلاوت می کرد بلند قرآن مى خواند؛ لذا خداوند در آغاز سوره اعراف از این کار نهی کرد. از روایات استفاده می شود: مستحب است که در هر کجا و در هر حال کسى قرآن را تلاوت کند، دیگران سکوت کنند و گوش جان فرا دهند؛ اما در نماز جماعت گوش دادن واجب است.

جوانی از انصار به زنی چشم دوخت، تا حدی که از اطراف خود غافل شد و تیزى استخوان یا قطعه شیشه اى که در دیوار بود صورتش را شکافت؛ بعد از آنکه ماجرا را برای پیامبر(ص) بیان کرد آیه 30 سوره نور نازل شد و مؤمنان را به چشم پوشی از نامحرم دعوت کرد.