امام قبل از شروع جنگ جمل، پیامى به وسیله ابن عباس براى زبیر که یکی از دو فرمانده جنگ جمل بود فرستاد و این پیام مؤثّر واقع شد و او از جنگ کناره گیرى کرد، هر چند در یکى از بیابانهاى بصره به دست مردى به نام «ابن جرموز» کشته شد. امام(ع) حدیثی را به زبیر یادآوری کردند که پیامبر(ص) خطاب به زبیر فرمودند: «تو با امیرالمومنین(ع) خواهی جنگید درحالی که ظالم هستی». این سخنان باعث شد او از جنگ کناره بگیرد.

قرآن در مورد قتل نفس می فرماید: هر کس انسانى را بدون جهت به قتل برساند، گویا همه انسان ها را کشته است؛ و این حقیقت اجتماعى و تربیتى را بازگو مى کند که: کسى که دست به خون انسان بى گناهى مى آلاید در حقیقت چنین آمادگى را دارد که انسان هاى بى گناهِ دیگرى را نیز بکشد. آری جامعه انسانى در حقیقت یک واحد بیش نیست و افراد آن همانند اعضاى یک پیکرند، هر لطمه اى به عضوى از اعضاى این پیکر برسد، اثر آن کم و بیش در سائر اعضاء آشکار مى گردد. از این آیه، اهمیت مرگ و حیات یک انسان از نظر قرآن کاملاً آشکار مى شود.

در جنگ بدر مسلمانان 313 نفر با دو اسب و شش زره و هشت شمشير بودند؛ وليکن سپاه دشمن بيش از هزار نفر با اسلحه کافى، اما هفتاد کشته و هفتاد اسير دادند و مسلمانان با پيروزى کامل به«مدينه» مراجعت کردند، اين آيه گوشه اى از ماجراى بدر را بازگو مى کند.

 آیه اول بعد از آنکه برخی ازجوانان مدینه برای زنان مزاحمت  ایجاد می کردند نازل شد و به زنان دستور حجاب کامل را داد.  و آیات بعد درباره گروهى از منافقین نازل شد که شایعاتی پیرامون کشته شدن یا اسیر شدن پیامبر منتشر مى ساختند.

مشرکان گروهى از مسلمانان را مجبور به بازگشت ازاسلام کردند. پدر و مادر عمّار در این ماجرا مقاومت کردند و کشته شدند، ولى عمّار آنچه را مشرکان مى خواستند به زبان آورد و بعد به پیامبر(ص) عرض کرد: دست از سرم بر نداشتند تا به شما جسارت کردم و بت ها را به نیکى یاد نمودم.  پیامبر(ص) فرمود: اگر باز تو را تحت فشار قرار دادند، آنچه مى خواهند بگو و آیه فوق در این باره نازل شد.