معرفی فخر رازى

فخر رازی که بود؟

محمد بن عمر عبدالله فخرالدین الرازى (544 ـ 606 ق) یکى از دانشمندان بزرگ اهل سنت است که در رى متولّد شده و به همین جهت او را رازى نامیده اند. سپس به خراسان قدیم مسافرت کرده و در خوارزم سکونت یافت. او در همه علوم عقلى مثل کلام و فلسفه و علوم نقلى مثل اصول فقه، تفسیر و فقه زبردست بود، به گونه اى که در خوارزم و هرات به «شیخ الاسلام» معروف گشته بود و جایگاه بلندى در میان خوارزمشاهیان داشت.  وى در عقاید و علم کلام تابع ابوالحسن اشعرى بوده و اندیشه هاى جبرگرایانه را در کتاب‌هایش تقریر و تبیین کرده است. در فروع دین (احکام شرعى) نیز پیرو شافعى و ابوحنیفه بوده است. فخر رازی در شبهه پراکنى بر ضدّ عقاید شیعه و مسائل فلسفى معروف بوده و به «امام المشکّکین» لقب یافته است. و البته جهت اصلى این لقب، شک هاى بى اساس او در مسائل فلسفى و کلامى مى باشد که در کتاب‌های فلسفى و کلامى خود ابراز داشته است؛ خواجه نصیرالدین طوسى بسیارى از شبهات و اشکالات او را در «شرح الاشارات و التّنبیهات» و «تلخیص المحصّل» پاسخ داده و رد کرده است. اما فخر رازى به طور کامل با عقاید شیعه مخالف نبوده بلکه به دلیل تبعیت او از ابوالحسین بصرى معتزلى ـ که به شیعه نزدیک بود ـ برخى از عقاید شیعه را پذیرفته و همچنین شرحى بر نهج البلاغه نوشته است.
 

معرفی امام شافعى

امام شافعی که بود؟

ابوعبدالله محمد بن ادریس شافعى (150 - 204 ق) که موسس یکى از چهار مکتب فقهى اهل سنت یعنى «فقه شافعى» مى باشد، یکى از مهم ترین شخصیت هاى فقهى و حدیثى اهل سنت به شمار مى رود. او در نزدیکى عسقلان به دنیا آمده و در سن دو سالگى به مکه منتقل شده است. او از کودکى در دامان اهل دانش پرورش یافته و ابتدا به یادگیرى تاریخ و ادبیات پرداخت و سپس به کسب دانش فقه مشغول شد. در سال 199 یا 200 قمرى به مصر رفته و با شهرت یافتن وى به سبب کتاب‌هایش، از سایر شهرهاى جهان اسلام براى بهره بردن از حلقه هاى درس وى به مصر عازم شدند. تمجیدها و توصیف هاى فراوانى از سوى بزرگان اهل سنت براى او صادر شده است و او از شان و مقام والایى نزد آنان برخوردار مى باشد؛ به گونه اى که بیشتر اهل سنت در طول تاریخ، از لحاظ فقهى پیرو شافعى بوده اند تا سایر ائمه فقه؛ زیرا مالک بن انس و احمد بن حنبل که هر کدام بنیانگذار فرقه و مکتبى فقهى هستند او را ستوده و از دیگران اعلم دانسته اند. وى همچنین همواره از خاندان پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) به نیکى یاد کرده و خود را جزء محبّین آنان مى دانست تا جائی که بخاطر محبت و طرفدارى از حرکت هاى حق طلبانه و اصلاح گرایانه آنان، مانند طرفدارى از قیام «زید شهید» به زندان افتاد.
 

معرفی محب الدین طبرى

محب الدین طبرى که بود؟

ابوالعباس احمد بن عبدالله بن محمد بن ابى بکر بن محمد محب الدین طبرى شافعى (615 ـ 694 ق) یکى از فقها و محدثان بر جسته اهل سنت به شمار مى رود. او در مکه متولد شد و در همان شهر وفات یافت. وى براى ارتقاى دانش دینى و مذهبى خود به ویژه در زمینه فقه و حدیث به مناطق مختلفى مثل یمن مسافرت کرد و از حضور اساتید بر جسته زمانش بهره برد.

معرفی ابن عبد ربّه

ابن عبد ربّه که بود؟

شهاب الدین ابوعمر احمد بن محمد بن عبد ربه بن حبیب بن حدیربن سالم قرطبى اندلسى (246 ـ 328 ق) یکى از شعرا (ادباء) و مورخان مهم اهل سنت مى باشد که در «قرطبه» متولد شده و در همان جا وفات کرد. ابتدا در نزد پدرش محمد بن عبد ربه و برادرش ابوبکر یحیى به تعلیم قرآن، حدیث، و علوم مقدماتى پرداخت و سپس از حضور استادانی مثل بقى بن مخلّد، خشنى، محمد بن عبدالسلام، محمد بن وضّاح بهره برد و توانست در کمتر زمانى به مقامات علمى شایان توجهى در زمینه فقه، حدیث، تاریخ و ادب نایل شود و از شهرت فراوانى بر خوردار گردد.

معرفی مجد الدین ابن اثیر

مجد الدین ابن اثیر که بود؟

مجد الدین ابوالسعادات مبارک بن محمد بن محمد بن عبدالکریم بن عبدالواحد شیبانى جزرى، معروف به مجدالدین ابن اثیر (544-606 ق) یکى از سه فرزند محمد شیبانى جزرى و نویسنده کتاب «النهایه فى غریب الحدیث» است. او در جزیره ابن عمر (ما بین دجله و فرات) تولد و رشد یافت و پس از بیست سالگى به شهر موصل رفته و در آن دیار جایگاه رفیعى یافت و کتاب هاى خود را در همانجا تالیف نمود و از این طریق شهرت پیدا کرد. او در موصل به خدمت امیر مجاهد الدین درآمد و پس از او در خدمت عزالدین محمود و نورالدین ارسلانى بود. او قبل از اقامت در موصل به قصد تحصیل دانش حدیثى به بغداد نیز مسافرت کرده و در موصل درگذشت.

معرفی نسائى

نسائی که بود؟

ابوعبدالرحمن احمد بن شعیب بن على نسائى (215 - 303 ق) یکى از ائمه علماى حدیث اهل سنت مى باشد که کتاب «سنن نسائى» یکى از صحاح سته را نگاشته است. این کتاب از مهم ترین منابع علماى حدیث اهل سنت در زمینه تاریخ صدر اسلام، فقه، اخلاق، تفسیرقرآن و عقاید مى باشد. او ساکن مصر بود و از طریق انتشار کتاب‌های خود در آن دیار شهرت یافت و در مکه وفات کرد. او شخصى عابد و به تهجّد در عبادت معروف بود. او چهار همسر اختیار کرده و زنان زیادى را صیغه نموده بود. او را فقیه ترین عالم مصر در زمان خودش دانسته اند و کسى را همتراز وى در شناخت احادیث صحیح و سقیم نیافته اند؛ حتى ذهبى که مسلم و بخارى را فراوان ستوده است، مى گوید او در قدرت حفظ حدیث حتی از مسلم هم قوى تر بود.  برخى از علماى اهل سنت ادعا کرده اند که نسائى شیعه بود و هنگامى که براى استماع فضایل!!! معاویه به دمشق رفت و بیشتر اهل آنجا را دشمن على (ع) و اهل بیت پیامبر (ص)، یعنی ناصبی یافت، در صدد بر آمد تا کتابى در فضائل على و اولادش (علیهم السلام) بنویسد که شاید هدایت شوند. اما اهل دمشق او را تا حد مرگ مورد ضرب و شتم قرار دادند و از خود راندند.

 

یحیى بن بطریق

یحیى بن بطریق که بود؟

شمس الدین ابوالحسین یحیى بن حسن بن حسین بن لعى بن محمد بن بطریق اسدى حلّى (533ـ600 ق) از علماى برجسته شیعه بوده و خدمات شایان توجهى در زمینه علوم و معارف اهل بیت پیغمبر(علیهم السلام)داشت. او در حلّه متولد شد و در همان دیار رشد یافت و براى افزایش و ارتقاى دانش مذهبى خود در زمینه فقه، حدیث، تاریخ، تفسیر، و عقاید به مناطق مختلف اسلامى مثل ایران، شام، و حجاز مسافرت کرد. وى مدتى در بغداد سکونت داشت و سپس به حلّه بازگشت و در همان شهر وفات یافت.

سید مرتضى علم الهدى

سید مرتضى علم الهدى که بود؟

ابوالقاسم على بن حسین بن موسى بن محمد بن ابراهیم معروف به سید مرتضى و علم الهدى و ملقب به نقیب الطالبیین، ذو المجدین، قاضى القضاه و... . (355 ـ 436 ق) از نوادگان امام موسى کاظم و امام زین ‌العابدین (علیهما السلام) و از بزرگترین و موثرترین دانشمندان تشیع در تاریخ اسلام است. وى تقریباً در همه دانش‌های رایج زمان خود مثل فقه، اصول فقه، حدیث، تفسیر، کلام، ادبیات عرب و تاریخ اسلام تبحر و تخصص کامل داشت. علم الهدى در بغداد چشم به جهان گشود و در همان شهر که مرکز علوم اسلامى بود به رشد و تعالى رسید و در همانجا وفات کرد.

العمدة ابن بطریق

معرفی کتاب «العمده» ابن بطریق

کتاب «العمده» تالیف ابن بطریق که نام اصلى و کامل آن عبارت است از «عمده عیون صحاح الاخبار فى مناقب الامام الابرار»، توسط شمس الدین ابوالحسین یحیى بن حسن بن حسین بن على بن محمد بن بطریق اسدى حلى (533 ـ 600 ق) معروف به «یحیى بن بطریق» تالیف شده است. او که از محدّثان، متکلمان، و فقهاى برجسته شیعه در قرن ششم هجرى بود، با مسافرت به مناطق مختلف اسلامى مثل شامات، حجاز، عراق، و ایران علاوه بر نشر و تدوین فقه و عقاید شیعه به فراگیرى احادیث اهل سنت پرداخت؛ به گونه اى که در علم حدیث و رجال اهل سنت نیز تبحّر و تسلط کامل یافت.

معرفی ابن حزم

ابن حزم که بود؟

ابو محمد على بن احمد بن سعید بن حزم اندلسى (384 ـ 456 ق) یکى از شاخص ترین علماى اهل سنت به شمار مى رود که در قرطبه اندلس به دنیا آمد و به دلیل منزوى شدن از میان علماى شهرهاى اندلس به منطقه اى به نام لیله (از شهرهاى اندلس) گریخت و در همانجا وفات یافت او از فقها، مورخان و محدثان صاحب نام اهل سنت بوده و به «ابن حزم ظاهرى» شهرت دارد. وى در خانواده متمکن و دربارى رشد یافته بود؛ زیرا پدرش وزیر منصور بن محمد بن ابى عامر و مظفر بن منصور بود و پس از پدرش با خلفاى زمان همدم بود.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الحسينُ عليه السّلام :

اَنا قَتيلُ الْعَبْرَةِ لا يَذْکُرُنى مؤ مِنٌ اِلاّ بَکى .

من کُشته اشکم . هيچ مؤ منى مرا ياد نمى کند مگر آنکه (بخاطر مصيبتهايم ) گريه مى کند.

بحارالانوار، ج 44، ص 279