در تاریخ خطیب به نقل از مغیره آمده: عدىّ بن حاتم و جریر بن عبدالله بجلى و حنظله کاتب از کوفه خارج شدند و گفتند: در شهرى که به عثمان دشنام داده مى شود نمى مانیم. در حالى که این تحریفى آشکار است؛ زیرا صحیح این است که آنان گفتند: «در شهرى که به على دشنام داده مى شود...»، و دست تحریف، على را تبدیل به عثمان نمود. شاهد اینکه ابن اثیر در «اُسد الغابة» گفته است: عدى بن حاتم از عثمان منحرف و مخالف او بود.

روزى معاویه گفت: اى عدى! على را برایم توصیف کن. عدى گفت: به خدا سوگند، امیر مؤمنان(ع)، دورنگر و نیرومند بود. به عدلْ سخن مى گفت و به بزرگى حکم مى کرد. حکمت از پهلوهایش مى جوشید و علم از درونش بیرون مى ریخت با دنیا و درخشش آن، بیگانه و با شب و تنهایى اش اُنس داشت، اشک ریز و پُر اندیشه بود. چون تنها مى شد، به محاسبه خود مى پرداخت و در کارهاى قبلى خود، مى اندیشید. از لباس، کوتاه آن را دوست مى داشت و از خوراک، خشن آن را، در میان ما همانند فردى از ما بود... .

عدى، در جواب سوال علی(ع) که از وفاداری او در جنگ جمل پرسیده بود، گفت: من آن گونه که دوست دارى، خواهم بود. اینها اسب ها و نیزه ها و شمشیرهای ماست، بگویی پیش برویم مى رویم و بگویی عقب بنشینیم، عقب مى کشیم. ما مطیع فرمانت هستیم هرچه مى خواهى، فرمان بده، ما به اجراى فرمانت مى شتابیم. او در زمان على(ع) همواره با وى بود و پس از آن هم در مقابل معاویه، موضع حق مدارانه اش را از دست نداد.

در جنگ صفین عائذ بن قيس براى پرچمداري با عدى بن حاتم به رقابت برخاست. در بين گفتگوها عبد الله بن خليفه از عدي حمايت نمود که در اين ماجرا علي(ع) دخالت نموده و با فراخوان گروه هرمز و عَشيره هاى قبيله طَى و مشخص شدن رضايت اکثريت، پرچمداري را به عدي واگذار نمود.

در ابتداى جنگ صفّین على (ع)، عدىّ را برای مصالحه به سوى معاویه فرستاد تا او را به وحدت کلمه و همبستگى امّت و حفظ خون مسلمانان دعوت کرده، و سرنوشت شوم اصحاب جمل را به وی یادآوری کنند. ليکن معاويه با سخنان واهي و غرور بسیار پیشنهاد او را رد کرد و برطبل جنگ کوبيد.

عدى بن حاتم طایى بر معاویه وارد شد. معاویه به او گفت: فرزندانت را چه کردى؟ گفت: همراه على(ع) کشته شدند. معاویه گفت: على با تو انصاف نورزید؛ فرزندانت را به کشتن داد و فرزندان خود را نگاه داشت. عدى گفت: من با على(ع) انصاف نورزیدم که او کشته شد و من هنوز زنده ام. بدان که براى ما مرگ آسان تر از شنیدن سخن زشت درباره على(ع) است. لذا معاويه باخفت از سخنش کوتاه آمد.