امامان اسماعیلیان بُهره طیبی

امامان مورد قبول اسماعیلیان بُهره طیّبی کدامند؟

امامان بُهره طیبى اسماعیلى از این قرارند: 1- امام الحسن الزکى 2- امام الحسین التقى 3- امام على زین العابدین 4-  امام محمد الباقر 5- امام جعفر الصادق 6- امام اسماعیل الوفى 7- امام محمد الشاکر 8- امام عبدالله الراضى 9- امام احمد التقى 10- امام الحسین الزکى 11- امام عبدالله المهدى 12- امام محمد القائم 13- امام اسماعیل المنصور 14- امام معد المعز 15- امام نزار العزیز 16- امام الحسین الحاکم 17- امام على الظاهر 18- امام معد المستنصر 19- امام احمد المستعلى 20- امام منصور الآمر 21- امام الطیب.

تقسیم اسماعیلیه به دو فرقه حافظیه و طیبیه

اسماعیلیه چگونه به دو فرقه حافظیه و طیبیه تقسیم شد؟

در سال 524 هـ که آمر کشته شد، ملکه سیده ادعا کرد که آمر در نامه اى به وى تولد طیّب فرزند خود را به تاریخ ربیع الثانى 524 هجرى خبر داده است و طیب در زمان مرگ پدر، حدود شش ماه داشته است. بنابراین، ادعاى پسر عموى آمر، عبدالمجید مبنى بر قطع نسلِ امامان فاطمى صحیح نبوده و عبدالمجید که با لقب الحافظ لدین الله بر تخت نشسته، غاصب است. با این ادعاى ملکه سیده دوباره انشقاق دیگرى با عنوان حافظى - طیبى ایجاد شد.

حسن صباح، مؤسس فرقه نزاریه

مؤسس فرقه نزاریه که بود؟

حسن صباح در قرن پنجم هجرى در قم در خانواده اى شیعى به دنیا آمد. بعد از تحصیلات ابتدایى راهى رى گردید. در ری با امیر ضرّاب، داعى اسماعیلى آشنا شد و به کیش اسماعیلیه درآمد. او به قاهره رفت تا تعلیمات اسماعیلیه را از بهترین داعیان بیاموزد. سپس به ایران بازگشت. او و طرفدارانش قلعه الموت و قلعه ای در قهستان و ... را فتح کرده بودند که المستنصر بالله خلیفه فاطمى از دنیا رفت و بین اسماعیلیان اختلاف افتاد. حسن امامت المستعلى بالله را نپذیرفت و نزار را امام نوزدهم اسماعیلیان ایران معرفى کرد.

معرفی آقاخان محلّاتی

آقا خان محلاتی کیست؟

بعد از مرگ شاه خلیل الله، پسرش حسن على شاه، امام چهل و ششم نزاریان گردید. به خاطر روابط وى با قاجار، فتحعلى شاه دختر خود سرور جهان خانم را به همسرى وى درآورد و لقب افتخارى آقاخان را به وى عطا کرد. او پس از عزل ازحکومت کرمان، توسط محمد خان، با قاجار جنگید و پس از شکست، به افغانستان گریخت. او با انگلستان رابطه ی نزدیکی داشت و در قیام مسلمانان هند علیه انگلیس، در کنار دشمن مسلمانان قرار گرفت. او با کمک انگلستان در دادگاه هند خودش را وارث قانونی امامان الموت قرار داد.

معرفی آقاخان سوّم

آقا خان سوم کیست و چه اقداماتی انجام داد؟

بعد از آقا خان محلاتی آقا على شاه بزرگترین پسر او جانشین پدر شد و پس از او پسرش محمدشاه با لقب آقاخان سوم، امام چهل و هشتم اسماعیلیه شد. او که در 21 سالگی به اروپا رفته بود، روابط حسنه ای با انگلستان داشت و تحت تاثیر افکار غربی، خود و خانواده اش را از حالت شرقى بودن بیرون آورده و مقر خود را به لندن منتقل نمود. او در طول مدت امامتش کوشید هویت نزاریان را از اثنى عشریان و اهل سنت مشخص سازد و به پیروان نزارى خود دستور داد که از حالت تقیه خارج شده و خود را اسماعیلى نزارى معرفى نمایند.

معرفی آقا خان چهارم

آقا خان چهارم کیست و چه اقداماتی انجام داده است؟

على خان فرزند آقاخان سوم که اهل گردش و خوشگذرانى بود، نتوانست جاى پدر را بگیرد و آقاخان سوم، پسر على خان با نام کریم را به عنوان امام چهل و نهم نزاریان معرفى کرد. آقاخان چهارم در سن نوزده سالگى به امامت رسید و کارهاى پدربزرگش را پى گرفت و همان منش اباحه گرى اجدادش را ادامه داد. وى در موارد متعدد از جوامع اسماعیلى نزارى دیدن و به ارتقاء فرهنگ و اقتصاد آنها کمک کرد. او در سال 1986 م «قانون اساسى اسماعیلیان نزارى» را نوشته و براى تمام نزاریان فرستاد. او اکنون در انگلستان زندگی می کند.

انشقاق طیبیان هند به داودی و سلیمانی

چگونه طیبیان هند به داودی و سلیمانی تقسیم شدند؟

بعد از مرگ داعى بیست و ششم، اکثر طیبیان جانشینى داود بن قطب شاه را پذیرفته و داودیه لقب گرفتند، ولى سلیمان بن حسن آن را نپذیرفت و خود ادعاى داعیت نمود. اکبرشاه هیئتى را براى حل مسئله به گجرات اعزام کرد. هیئت داوران در سال 1005هـ به نفع داود بن قطب شاه نظر داد. اکثر بهره هاى طیبى هند، داعیت وى را پذیرفته و خود را داودى نامیدند. امّا اکثر طیبیان یمن ادعاى سلیمان بن حسن را پذیرفته و سلیمانیه نامیده شدند. از این تاریخ داعیان مطلق طیبیان به دو دسته سلیمانى ها و داودى ها تقسیم شد.

سیر تحولات طیبیان

سیر تحولات طیبیان در طول تاریخ چگونه بوده است؟

در زمان اورنگ زیب اسماعیلیان طیبى به الحاد متهم شده و بسیارى از آنان به اجبار به اهل سنت تغییر کیش دادند. داعی آنها به قتل رسید و مساجدشان به اهل سنت داده شد. بعد از زوال امپراتورى مغول در هند، بهره هاى طیبى مراسم عبادى خود را از سر گرفتند. طیبیان به داودیان و سلیمانى ها تقسیم شدند. داودیان جهان اکثراً در هند هستند. سلیمانى ها در یمن با داعیّت سلیمان بن حسن (م 1005 هـ) به راه خود ادامه داده و منصب داعى مطلق سلیمانى ها از سال 1088هـ در خانواده ابراهیم بن محمد مکرمى با چند انقطاع ادامه یافته است.

آداب و مناسک مذهبی طیبیان

آداب و رسوم و مناسک مذهبی طیبیان چگونه می باشد؟

طیبیان برخلاف نزاریان به شریعت پایبند هستند. جوانان در پانزده سالگى با داعى مطلق بیعت می کنند که بیعت با امام تلقى مى شود. آنان به نماز، روزه، زکات، حج و ولایت اهمیت بسزایى داده و مقید به انجام آن هستند. اذان آنها مثل اذان شیعیان بوده، ولى مثل سنیّان وضو مى گیرند. نماز را در سه نوبت به جماعت مى خوانند، ولى نماز جمعه را برگزار نمى کنند. سفر به مکه، مدینه، نجف، کربلا، قاهره و اماکنى که ائمه آنها مدفون هستند از مراسم هاى عبادى - زیارتى آنهاست. عزادارى محرم و جشن غدیر از مهمترین مراسم طیبیان است.

انشقاق اسماعیلیه به « نزاریه و مستعلیه»

چگونه اسماعیلیه به دو فرقه نزاریه و مستعلیه تقسیم شدند؟

مرگ مستنصر باعث انشقاق بزرگ در درون فاطمیان گردید. مستنصر، نزار پسر ارشد خود را به جانشینى خود منصوب کرده بود، ولى افضل (پسر بدر الجمالی وزیر مستنصر) که مى دانست با آمدن نزار از کار برکنار مى شود و یا قدرتش محدود مى شود، کوچکترین فرزند مستنصر را که بیشتر از بیست سال نداشت و به تازگى خواهر افضل را به همسرى گرفته بود، به عنوان امام اسماعیلیه مطرح ساخت و از بزرگان کاخ فاطمیان براى وى بیعت گرفت و به این ترتیب باعث ایجاد دو فرقه بزرگ در اسماعیلیه شد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال علي (عليه السلام):

اَلْحَاجُّ وَالْمُعْتَمِرُ وَفْدُ اللَّهِ، وَ حَقٌّ عَلَى اللَّهِ أَنْ يُکْرِمَ وَفْدَهُ وَ يَحْبُوَهُ بِالْمَغْفِرَةِ.

حج گزار و عمره گزار، واردشدگان بر خداوند مى باشند و بر خدا است که وارد شده بر خود را گرامى داشته، او را مشمول مغفرت و آمرزش خويش قرار دهد.

وسائل الشيعه: 4/116