امامان اسماعیلیان بُهره طیبی

امامان مورد قبول اسماعیلیان بُهره طیّبی کدامند؟

امامان بُهره طیبى اسماعیلى از این قرارند: 1- امام الحسن الزکى 2- امام الحسین التقى 3- امام على زین العابدین 4-  امام محمد الباقر 5- امام جعفر الصادق 6- امام اسماعیل الوفى 7- امام محمد الشاکر 8- امام عبدالله الراضى 9- امام احمد التقى 10- امام الحسین الزکى 11- امام عبدالله المهدى 12- امام محمد القائم 13- امام اسماعیل المنصور 14- امام معد المعز 15- امام نزار العزیز 16- امام الحسین الحاکم 17- امام على الظاهر 18- امام معد المستنصر 19- امام احمد المستعلى 20- امام منصور الآمر 21- امام الطیب.

تقسیم اسماعیلیه به دو فرقه حافظیه و طیبیه

اسماعیلیه چگونه به دو فرقه حافظیه و طیبیه تقسیم شد؟

در سال 524 هـ که آمر کشته شد، ملکه سیده ادعا کرد که آمر در نامه اى به وى تولد طیّب فرزند خود را به تاریخ ربیع الثانى 524 هجرى خبر داده است و طیب در زمان مرگ پدر، حدود شش ماه داشته است. بنابراین، ادعاى پسر عموى آمر، عبدالمجید مبنى بر قطع نسلِ امامان فاطمى صحیح نبوده و عبدالمجید که با لقب الحافظ لدین الله بر تخت نشسته، غاصب است. با این ادعاى ملکه سیده دوباره انشقاق دیگرى با عنوان حافظى - طیبى ایجاد شد.

طیبیان اسماعیلیه در هند

طیبیان اسماعیلیه چگونه در هند رواج یافتند؟

هندیان از قرن چهارم به بعد با اسماعیلیان آشنا شدند؛ بیشتر آنها در شرق و در پاکستان امروزى بودند. در سال 460 هـ اولین داعى اسماعیلى به گجرات آمد و به تبلیغ کیش اسماعیلى پرداخت. اسماعیلیان گجرات به بُهره ها شهرت یافتند. به خاطر پیروى امر دعوت اسماعیلى در هند از دعوت اسماعیلیه یمن، بعد از جدایى یمنى ها از فاطمیان، بهره هاى گجرات نیز طرفدار امامت طیب شدند و از داعیان مطلق یمن تبعیت کردند. دعوت اسماعیلى طیبى به خوبى در هند پیشرفت کرد و شهرهاى کامباى، سیدپور و احمدآباد را درنوردید.

انشقاق طیبیان هند به داودی و سلیمانی

چگونه طیبیان هند به داودی و سلیمانی تقسیم شدند؟

بعد از مرگ داعى بیست و ششم، اکثر طیبیان جانشینى داود بن قطب شاه را پذیرفته و داودیه لقب گرفتند، ولى سلیمان بن حسن آن را نپذیرفت و خود ادعاى داعیت نمود. اکبرشاه هیئتى را براى حل مسئله به گجرات اعزام کرد. هیئت داوران در سال 1005هـ به نفع داود بن قطب شاه نظر داد. اکثر بهره هاى طیبى هند، داعیت وى را پذیرفته و خود را داودى نامیدند. امّا اکثر طیبیان یمن ادعاى سلیمان بن حسن را پذیرفته و سلیمانیه نامیده شدند. از این تاریخ داعیان مطلق طیبیان به دو دسته سلیمانى ها و داودى ها تقسیم شد.

سیر تحولات طیبیان

سیر تحولات طیبیان در طول تاریخ چگونه بوده است؟

در زمان اورنگ زیب اسماعیلیان طیبى به الحاد متهم شده و بسیارى از آنان به اجبار به اهل سنت تغییر کیش دادند. داعی آنها به قتل رسید و مساجدشان به اهل سنت داده شد. بعد از زوال امپراتورى مغول در هند، بهره هاى طیبى مراسم عبادى خود را از سر گرفتند. طیبیان به داودیان و سلیمانى ها تقسیم شدند. داودیان جهان اکثراً در هند هستند. سلیمانى ها در یمن با داعیّت سلیمان بن حسن (م 1005 هـ) به راه خود ادامه داده و منصب داعى مطلق سلیمانى ها از سال 1088هـ در خانواده ابراهیم بن محمد مکرمى با چند انقطاع ادامه یافته است.

آداب و مناسک مذهبی طیبیان

آداب و رسوم و مناسک مذهبی طیبیان چگونه می باشد؟

طیبیان برخلاف نزاریان به شریعت پایبند هستند. جوانان در پانزده سالگى با داعى مطلق بیعت می کنند که بیعت با امام تلقى مى شود. آنان به نماز، روزه، زکات، حج و ولایت اهمیت بسزایى داده و مقید به انجام آن هستند. اذان آنها مثل اذان شیعیان بوده، ولى مثل سنیّان وضو مى گیرند. نماز را در سه نوبت به جماعت مى خوانند، ولى نماز جمعه را برگزار نمى کنند. سفر به مکه، مدینه، نجف، کربلا، قاهره و اماکنى که ائمه آنها مدفون هستند از مراسم هاى عبادى - زیارتى آنهاست. عزادارى محرم و جشن غدیر از مهمترین مراسم طیبیان است.

ظهور طیبیان

طیبیان چگونه پدید آمدند؟

بعد از قتل آمر در سال 524 هجرى، دربار قاهره اعلام کرد که آمر فرزندى ندارد و عبدالمجید پسرعموی آمر طبق نص او امام است. ولى اسماعیلیان یمن مدعى شدند که چند ماه پیش از مرگ آمر، فرزند وى به نام طیّب به دنیا آمده و او امام است. با ظهور این بحران، فاطمیان برای بار دوم به دو دسته تقسیم شدند. طیبیان از این به بعد روابط خود را با قاهره قطع کردند و مثل نزاریان مستقلاً به راه خود ادامه دادند.

طیبیان در یمن

سرگذشت طیبیان در یمن چگونه بود؟

بعد از قطع روابط صلیحیون یمن با فاطمیان مصر، عده اى از اسماعیلیان یمن به حافظ عبدالمجید وفادار مانده و امامت وى را پذیرفتند، ولى به خاطر طرفدارى «ملکه سیده» از امامت «طیب» اکثریت اسماعیلیانِ یمن طرفدار امامت طیب شده و طیبیان را تأسیس کردند. ملکه سیده تا زمان مرگش(532 هـ ق) با تمام توان به تبلیغ امامت طیب پرداخت. با مرگ ملکه سیده، قدرت صلیحیون نیز کاهش یافته و فقط قلعه هاى دور افتاده در دست طیبیان باقى ماند. در سال 974 هـ ق،  پایگاه اصلى داعیان مطلق طیبى از یمن به هند نقل مکان کرد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الرّضا عليه السّلام :

مَنْ جَلَسَ مَجْلِساً يُحْيى فيهِ اَمْرُنا لَمْ يَمُتْ قَلْبُهُ يَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ.

هر کس در مجلسى بنشيند که در آن ، امر (و خطّ و مرام ما) احيا مى شود، دلش در روزى که دلها مى ميرند، نمى ميرد.

بحارالانوار، ج 44، ص 278