نزاريه 18 مطلب

معرفی آقا خان چهارم

آقا خان چهارم کیست و چه اقداماتی انجام داده است؟

على خان فرزند آقاخان سوم که اهل گردش و خوشگذرانى بود، نتوانست جاى پدر را بگیرد و آقاخان سوم، پسر على خان با نام کریم را به عنوان امام چهل و نهم نزاریان معرفى کرد. آقاخان چهارم در سن نوزده سالگى به امامت رسید و کارهاى پدربزرگش را پى گرفت و همان منش اباحه گرى اجدادش را ادامه داد. وى در موارد متعدد از جوامع اسماعیلى نزارى دیدن و به ارتقاء فرهنگ و اقتصاد آنها کمک کرد. او در سال 1986 م «قانون اساسى اسماعیلیان نزارى» را نوشته و براى تمام نزاریان فرستاد. او اکنون در انگلستان زندگی می کند.

معرفی آقاخان سوّم

آقا خان سوم کیست و چه اقداماتی انجام داد؟

بعد از آقا خان محلاتی آقا على شاه بزرگترین پسر او جانشین پدر شد و پس از او پسرش محمدشاه با لقب آقاخان سوم، امام چهل و هشتم اسماعیلیه شد. او که در 21 سالگی به اروپا رفته بود، روابط حسنه ای با انگلستان داشت و تحت تاثیر افکار غربی، خود و خانواده اش را از حالت شرقى بودن بیرون آورده و مقر خود را به لندن منتقل نمود. او در طول مدت امامتش کوشید هویت نزاریان را از اثنى عشریان و اهل سنت مشخص سازد و به پیروان نزارى خود دستور داد که از حالت تقیه خارج شده و خود را اسماعیلى نزارى معرفى نمایند.

جمعیت نزاریان جهان

هم اکنون، جمعیت نزاریان جهان چند نفر است؟

تعداد نزاریان دقیقاً مشخص نیست. گفته شده در تاجیکستان دویست هزار نفر، سوریه صد هزار نفر، پاکستان پنجاه هزار نفر، ایران سى هزار نفر، دهها هزار نفر در غرب، صدها هزار نفر در هند و غرب آفریقا و تعدادى در یمن زندگى مى کنند. گویند نزاریان اکثریت اسماعیلیان را دارا هستند. از طرف دیگر تعداد طیبیان هشتصد هزار نفر تخمین زده شده است. بنابراین تعداد نزاریان باید بالاى یک میلیون باشد. بعضى اوقات تعداد نزاریان از 4 - 3 میلیون نفر تا 20 میلیون نفر شنیده مى شود که معلوم نیست چقدر صحت داشته باشد.

انشقاق اسماعیلیه به « نزاریه و مستعلیه»

چگونه اسماعیلیه به دو فرقه نزاریه و مستعلیه تقسیم شدند؟

مرگ مستنصر باعث انشقاق بزرگ در درون فاطمیان گردید. مستنصر، نزار پسر ارشد خود را به جانشینى خود منصوب کرده بود، ولى افضل (پسر بدر الجمالی وزیر مستنصر) که مى دانست با آمدن نزار از کار برکنار مى شود و یا قدرتش محدود مى شود، کوچکترین فرزند مستنصر را که بیشتر از بیست سال نداشت و به تازگى خواهر افضل را به همسرى گرفته بود، به عنوان امام اسماعیلیه مطرح ساخت و از بزرگان کاخ فاطمیان براى وى بیعت گرفت و به این ترتیب باعث ایجاد دو فرقه بزرگ در اسماعیلیه شد.

حسن صباح، مؤسس فرقه نزاریه

مؤسس فرقه نزاریه که بود؟

حسن صباح در قرن پنجم هجرى در قم در خانواده اى شیعى به دنیا آمد. بعد از تحصیلات ابتدایى راهى رى گردید. در ری با امیر ضرّاب، داعى اسماعیلى آشنا شد و به کیش اسماعیلیه درآمد. او به قاهره رفت تا تعلیمات اسماعیلیه را از بهترین داعیان بیاموزد. سپس به ایران بازگشت. او و طرفدارانش قلعه الموت و قلعه ای در قهستان و ... را فتح کرده بودند که المستنصر بالله خلیفه فاطمى از دنیا رفت و بین اسماعیلیان اختلاف افتاد. حسن امامت المستعلى بالله را نپذیرفت و نزار را امام نوزدهم اسماعیلیان ایران معرفى کرد.

معرفی آقاخان محلّاتی

آقا خان محلاتی کیست؟

بعد از مرگ شاه خلیل الله، پسرش حسن على شاه، امام چهل و ششم نزاریان گردید. به خاطر روابط وى با قاجار، فتحعلى شاه دختر خود سرور جهان خانم را به همسرى وى درآورد و لقب افتخارى آقاخان را به وى عطا کرد. او پس از عزل ازحکومت کرمان، توسط محمد خان، با قاجار جنگید و پس از شکست، به افغانستان گریخت. او با انگلستان رابطه ی نزدیکی داشت و در قیام مسلمانان هند علیه انگلیس، در کنار دشمن مسلمانان قرار گرفت. او با کمک انگلستان در دادگاه هند خودش را وارث قانونی امامان الموت قرار داد.

نزاریان ایران، پس از حمله مغول

نزاریان پس از حمله مغول چگونه به حیات خود ادامه دادند؟

بعد از حمله مغول به ایران، اسماعلیلیان نزارى صدمات سختی را متحمل شدند. بنابه نقل جوینى فقط در قهستان دوازده هزار مرد را قتل عام کردند و زنان و کودکان نزارى در بازار خراسان فروخته شدند. خورشاه با نه نفر از همراهان خود در شمال غرب مغولستان به قتل رسیدند و خانواده وى که به قزوین تبعید شده بودند، مدتى بعد کشته شدند. جوینى گزارش مى دهد که پس از فتح قلاع نزاریان و قتل عام آنها نشانى از آنها بر جاى نماند و جز افسانه اى در زبان ها و خبرى در جهان باقى نماند.

تقسیم نزاریه به فرقه قاسم شاهی و محمد شاهی

چگونه نزاریان به دو فرقه قاسم شاهی و محمد شاهی تقسیم شدند؟

گویا شمس الدین محمد بن خورشاه در سال 710 هـ از دنیا رفته و بر سر جانشین وى اختلافاتى در گرفته است. در اینجا نیز نزاریان به دو فرقه محمدشاهى و قاسم شاهى تقسیم شدند.  فرهاد دفترى قائل است که آثار محمدشاهى به این اختلاف اشاره کرده و آن را به بلند پروازى هاى قاسم نسبت مى دهند.

مهمترین منابع دربارۀ آقا خان ها

مهمترین منابع دربارۀ آقا خان ها کدامند؟

یکى از منابع، آقاخان ها از ماهر بوس است که به وسیله محمود هاتف ترجمه و در انتشارات کتاب سرا به چاپ رسیده است. کتاب دیگر با عنوان «Agakhan III» (آقاخان سوم) در دو جلد قطور، به فعالیتهاى آقاخان سوم در طول هفتاد و دو سال امامتش پرداخته است. دکتر فرهاد دفترى در تاریخ و عقاید اسماعیلیه، و در کتاب دیگرش یعنى مختصرى در تاریخ اسماعیلیه، درباره آنها بحث کرده است. پرفسور حامد الگار نیز مقاله اى درباره شورش آقاخان اول نوشته که توسط ابوالقاسم سرى ترجمه و به همین نام چاپ شده است.

خوجه های هند

خوجه های هند پیرو چه فرقه ای از اسماعیلیه می باشند؟

خوجه ها نام طایفه اى از مسلمین هند هستند. اکثر خوجه ها، نزارى بوده و عده اى نیز شیعه اثنى عشرى یا سنى هستند که غالباً از نزارى به کیش هاى دیگر درآمده اند. خوجه هاى پنجاب رهبر اولیه خود را سید صدرالدین دانسته که در قرن هشتم به میان آنها آمده و مفاهیم اسماعیلى نزارى را در قالب مفاهیم هندى به آنان عرضه نمود. خوجه هاى بمبئى با آقاخان در تماس بوده، ولى آداب و رسومشان شبیه هندیان است. به هر حال خوجه ها به عنوان طرفداران امامان نزارى (آقاخان ها) معروف هستند و اکنون نیز پیرو آقاخان چهارم هستند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام علىٌّ(عليه السلام)

استَفْرِغْ جُهدَکَ لمَعادِک تُصْلِحْ مَثْواکَ

تمام کوشش خود را براى معاد خويش به کار گير، قرارگاهت درست مى شود

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 58