آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در این سوره نام شانزده پیامبر، بعضى با ذکر فرازهائى از حالاتشان، مانند: موسى، هارون، ابراهیم، لوط، اسحاق، یعقوب، نوح، داود، سلیمان، ایوب، اسماعیل، ادریس، ذا الکفل، ذا النون(یونس)، زکریا و یحیى(ع)، و بعضى تنها به صورت اشاره، آمده است مانند: پیامبر اسلام(ص) و حضرت مسیح(ع). همچنین مباحث دیگری درباره معاد، وحدت خالق، پیروزی حق بر باطل و هشدار به انسان های جاهل آمده است.

 1 ـ این سوره، چنان که از نامش پیدا است، «سوره پیامبران» است؛ چرا که نام شانزده پیامبر، بعضى، با ذکر فرازهائى از حالاتشان و بعضى تنها به صورت اشاره در آن آمده است (موسى ـ هارون ـ ابراهیم ـ لوط ـ اسحاق ـ یعقوب ـ نوح ـ داود ـ سلیمان ـ ایوب ـ اسماعیل ـ ادریس ـ ذا الکفل ـ ذا النون (یونس) ـ زکریا و یحیى[علیهم السلام]).
بنابراین تکیه بحث هاى مهم این سوره، بر روى برنامه هاى انبیاء است.
علاوه بر اینها پیامبران دیگرى هستند که نامشان صریحاً در این سوره برده نشده ولى پیرامون آنها سخنى آمده است مانند پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) و حضرت مسیح(علیه السلام).
2 ـ از این گذشته، ویژگى سوره هاى «مکّى» که از عقائد دینى، مخصوصاً از مبدأ و معاد سخن مى گوید، کاملاً در این سوره منعکس است.
3 ـ در این سوره از: وحدت خالق و این که جز او معبود و آفریدگارى نیست و نیز از آفرینش جهان بر اساس هدف و برنامه و وحدت قوانین حاکم بر این عالم و همچنین وحدت سرچشمه حیات و هستى و نیز وحدت موجودات در برنامه فنا و مرگ، بحث به میان آمده است.
4 ـ بخش دیگرى از این سوره، از پیروزى حق بر باطل، توحید بر شرک و لشکریان عدل و داد بر جنود ابلیس، سخن گفته شده است.
5 ـ جالب این که: این سوره با هشدارهاى شدید نسبت به مردم غافل و بى خبر از حساب و کتاب آغاز شده، و پایان آن نیز با هشدارهاى دیگرى در این زمینه تکمیل مى گردد.
پیامبرانى که نامشان در این سوره آمده بیان زندگى و مشروح برنامه هاى بعضى از آنها در سوره هاى دیگر نیز ذکر شده است ولى در این سوره، بیشتر روى این بخش از حالات انبیاء تکیه شده: آنها هنگامى که در تنگناهاى سخت گرفتار مى شدند، چگونه دست توسّل به دامان لطف حق مى زدند؟ و چگونه خداوند این بن بست ها را بر آنها مى گشود و از طوفان و گرداب نجاتشان مى بخشید؟!
«ابراهیم» به هنگامى که در آتش نمرود گرفتار شد.
«یونس» هنگامى که در شکم ماهى فرو رفت.
«زکریا» هنگامى که آفتاب عمر خود را نزدیک به غروب دید ولى جانشینى نداشت که برنامه هایش را تکمیل کند.
و همچنین سایر پیامبران به هنگام گرفتارى در طوفان هاى سخت. (1)