آثار زیان بار «غم و اندوه» در کلام امام علی(ع)

از ديدگاه امام علی(علیه السلام) «غم و اندوه» چه آثار زیان باري دارد؟

امام علی(ع) درباره آثار غم و اندوه در جسم و روح انسان مى فرمايد: «غم و اندوه نيمى از پيرى است»؛ در واقع اندوه، انسان را پير مى كند، هر چند به حسب سن و سال پير نشده باشد، اما شخص از نظر روحى احساس پيرى مى كند. البته منظور امام(ع) اين است كه انسان تا مى تواند اندوه را به خود راه نداده و از آثار سوء آن بپرهيزد. از سویی اسباب بسيارى از غم ها، امور مادى است، امورى كه انسان مى تواند به آنها بی اعتنا باشد. لذا انسان با زيارت اهل قبور آرامش می یابد، زیرا پايان كار دنيا را مى بيند.

فناپذیری نعمت های دنیوی

امام علی(علیه السلام) زوال پذیری نعمت های دنیوی را چگونه به تصویر می کشد؟

امام در خطبه 83 نهج البلاغه اشاره به نكته مهمّى در رابطه با زندگى دنيا و مواهب آن مى نماید كه تمام نعمت هايش در شُرُف زوال و اضمحلال است و به همين دليل نه قابل اعتماد است و نه شايسته دلبستگى! ایشان با بیان اینکه در دنیا شادابي جوانان به خميدگيِ پيري تبديل مي شود، نعمت سلامتي به انواع بيماريها دگرگون مي شود، انتظار بقا به لحظات فنا دچار مي گردد، لحظات مرگ و فراق و جدايي به ياري جستن از فرزندان و نزديكان و عزيزان سپري مي شود و ... همه اينها را نشانه زوال نعمت هاي دنيوي می دانند.

قرآن و بیان مراحل خلقت انسان

طبق آیات قرآن، خلقت انسان داراى چند مرحله است؟

طبق آیه 67 سوره مؤمن اولین مرحله از مراحل هفتگانه خلقت انسان، مرحله تراب است که مربوط به آفرینش حضرت آدم و یا خلقت همه انسان ها از خاک است. مرحله دوم، مرحله نطفه است. مرحله سوم، مرحله تکامل نطفه است که به صورت یک قطعه خون بسته و بعد از آن طبق آیات دیگر قرآن به صورت مضغه در آمده است. مرحله چهارم تولد جنین است، سپس تکامل قدرت و قوت جسمی، و پس از آن  دوران پیرى که مرحله پنجم و ششم است. آخرین مرحله، پایان عمرست که انتقال از این سرا به سراى جاویدان تحقق مى یابد.

جهان رو به پیری

آیا این فرضیه که جهان بر اثر تجزیه رو به نابودی است و در نهایت به سکون و عدم تبدیل می گردد درست است؟

ازليت و ابديت اين جهان كنونى مفهومى ندارد، جهان مادى حتماً آغازى دارد و بر خلاف تصور بعضى، طول عمر آن به بى نهايت نمى پيوندد، زيرا اگر بى نهايت سال بر عمر آن گذشته بود، بايد بى نهايت سال پيش تمامى اتم هاى آن تجزيه و تبديل به انرژى شده باشند. تمام مشاهدات موجود نشان مى دهد كه جهان رو به «فرسودگى» مى رود، زيرا مى دانيم جهان از اتم ها تشكيل شده و اتم هاى جهان همه بدون استثناء در حال تجزيه اند.

«پیر شدن کودکان» در روز قیامت

منظور از «پیر شدن کودکان» در روز قیامت چیست؟

قرآن خطاب به كفار و مشركان مى گويد: «چگونه از عذاب الهى خود را بركنار مى داريد؟ در آن روزى كه كودكان را پير مى كند!». بعضى از مفسّران اين تعبير را بر همان معناى حقيقيش حمل كرده اند كه آثار پيرى حتى در كودكانى كه وارد عرصه محشر مى شوند آشكار مى شود، در حالى كه كودكى با پيرى فاصله زمانى زيادي دارد؛ ولى جمعى آيه را حمل بر معناى كنايى آن كرده اند. همچنانکه براى بيان عظمت يك حادثه مى گويند: «اين جريان مرا پير كرد» که البته هر دو تفسير براى آيه ممكن است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمامُ عليٌّ(عليه السلام)

نَفَسُ الْمَرْءِ خُطاهُ إلى أجَلِهِ

نَفَسهاى آدمى گامهاى او به سوى مرگ است

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 44