بعضی افراد وقتی ظاهر زندگی و هتل ها و صنایع مدرن و تبلیغات غربی ها و همچنین کمک های فرهنگی و اقتصادی آنها را می بینند شیفته غرب و تمدن غربی می شوند و از اینکه در کشورهای شرقی هستند احساس شرمساری می کنند؛ ولی اگر قتل و غارت و کشتارهای آنها در دوران قرون وسطی و حتی در همین دوران مثل جنگ های جهانی و کشتارها و خسارت هایی که به مردم و کشورهای دیگر تحمیل کرده اند را ببینند متوجه می شوند که غرب از ابتدا تا الان خوی درندگی و سبعیت داشته است.

جبّارانى كه مى خواستند حكومت خود را بر مردم تحميل كنند به انواع وسائل تبليغاتى براى شستشوى مغزى مردم دست مى زدند؛ تحريف تاريخ، اشعار شعرا، مراكز مورد تقديس و احترام مردم و ... . در بعضى نقل ها آمده است اطاعت مردم شام از معاويه به آن حد رسيده بود که نماز جمعه را براى مردم روز چهارشنبه اقامه كرد و مردم نيز در آن نماز جمعه شركت كردند. این مساله در دنیای امروز نیز وجود دارد و فقط ظاهر آن از اعمال قدرت آشکار حاکمان گذشته و به مؤلفه هایی همچون کارکرد تخدیرگونه رسانه ها تغییر یافته است.

علیرغم اینکه اختیار و آزادى اراده یک احساس عمومى بین انسان ها است، امّا دلیل جبرگرایی برخی این است که مى بینند «محیط» و «تربیت» و «وراثت» روى افراد اثر مى گذارد و «تلقینات» و «تبلیغات» و «فرهنگ اجتماعى» نیز بدون شک در فکر و روح انسان مؤثّر است و گاهی هم «وضع اقتصادى» انگیزه حرکت هایى در انسان مى شود. مجموعه این امور سبب مى شود که گمان کنند انسان از خود اختیارى ندارد، بلکه عوامل «درون ذاتى» و «برون ذاتى» دست به دست هم مى دهند و ما را وادار مى کنند که تصمیم هایى بگیریم.

خداوند در سوره «طه» داستان بهره گیری سامرى از عوامل محیطی برای فریب بنی اسرائیل را مورد اشاره قرار می دهد. همچنین در سوره «قصص» داستان قارون و نمایش ثروت و اشرافیت افسانه ای او نزد بنی اسرائیل مورد اشاره قرار گرفته. در سوره «اعراف» نیز بيان مى كند، فرعون با دعوت از تعداد بسیار زیادی از ساحران و تدارک دیدن وسائل تبليغاتى گسترده، قصد داشت افکار عمومی مردم را تحت تاثیر قرار دهد. علاوه بر این در سوره «آل عمران» از يكى از توطئه هاى تبليغاتى يهود در برابر اسلام پرده بر مى دارد.