تعارض عقیده امامت با خاتمیت پیامبر اسلام(ص)!

خاتمیّت پیامبر اسلام(ص) چگونه با عقیده شیعه مبنی بر امامت عدّه ای معصوم که صاحب اکثر شئون پیامبری هستند قابل جمع است؟!

دو مفهوم نبوت و امامت اگرچه در مؤلفه ها و مفاهیمی همچون علم، عصمت، حجت بودن برای پیروی، تببین و تفسیر وحی و زمام داری امور جامعه اسلامی مشترک اند، اما نبوت پیامبر خاتم(ص) واجد مؤلفه هایی است که هیچ کس جز او – حتی ائمه – نمی تواند آنها را دارا باشد؛ مؤلفه هایی چون ادعای نبوت، دریافت و ابلاغ وحی و برخورداری از معجزه.

علاوه بر آن وقتی بپذیریم که نزول «وحی تشریعی» بعداز پیامبر قطع شده، «خاتمیت» منافاتی با برخورداری ائمه از علوم غیب غیراکتسابی و الهام های الهی پیدا نمی کند. الهام های غیبی امری است که هر کسی می تواند با سلوک و طی مراتب اخلاقی از آن برخوردار گردد و به تصریح قرآن اشخاصی غیر از انبیاء الهی نیز مخاطب آن بوده اند.

توجه به این نکته نیز ضروری است که ائمه در مقام بیان احکام و تفسیر آموزه های وحیانی، مستقل نیستند و بر خوان قرآن و تعالیم نبوی که از راه های معمولی و غیبی به دست شان رسیده، نشسته اند.

«امام معصوم(ع)» و دريافت علم از طريق «روح القدس»

آيا این سخن صحیح است که «امام معصوم(علیه السلام)» بخشي از علم خود را از «روح القدس» دريافت مي‌كند؟

يكي از منابع «علم» امامان معصوم(ع)، فيض «روح القدس» است كه بارها قرآن به آن پرداخته است. مراد از روح القدس، يا «جبرئيل» است و يا «روح مقدس عيسي(ع)» يا «انجيل» كه بر او فرستاده شده و يا «اسم اعظم خداوند» كه مسيح(ع) با آن، مردگان را زنده مى كرد.

قرآن کریم و تعیین امام

دیدگاه قرآن کریم در مورد تعیین امام چیست؟

آیات قرآن صریحا انتخاب اوصیاء را امری از جانب خدای متعال معرفی می کند. مانند پذیرش پیشنهاد موسی از جانب خدا برای وصی شدن هارون برای موسی در سوره طه یا نصب ابراهیم از سوی خدا به عنوان امام برای مردم در سوره بقره یا انتخاب یوسف از سوی خداوند به عنوان جانشین یعقوب در سوره یوسف.

اوصیاء از نسل پیامبران

یا اوصیاى پیامبران از نسل خودِ آنان بودند؟

 از آدم(ع) تا حضرت خاتم(ص) هر يک از انبياء، وصى يا اوصيایى داشتند که از ذريّه ايشان بوده اند، مثلا آدم(ع) بر فرزندش شيث(ع) وصيّت نمود که او حجّت خدا بعد از خود و خليفه خدا در روى زمين خواهد بود. خداوند براى سام فرزند نوح(ع)، رياست از آسمان را قرار داد و... . همچنين در اين راستا وصيت ابراهيم(ع) به فرزندش اسماعيل(ع) يا وصيت داوود(ع) به سليمان(ع) همچنين وصيّت اسماعيل(ع) به اسحاق(ع) در تاريخ انبياى الهى مشاهده مي شود.

آیات «گواهان امّت» و ضرورت وجود امام معصوم را در هر زمان

آیا مى توان با توجه به آیات «گواهان امّت» ضرورت وجود امام معصوم را در هر زمانى اثبات نمود؟

از آیات بسیارى استفاده مى شود که خداوند در بین هر امّتى، کسى را به عنوان شاهد قرار داده تا در قیامت بوسیله او بر آنها احتجاج کند، مانند آیات 89 سوره نحل، 41 سوره نساء و 75 سوره قصص. طبق این آیات در هر زمان و براى هر امّتى، خداوند افرادى قرار داده تا در روز قیامت بر اعمال آن امّت گواهى دهند و مسلم است کسى که قرار است شاهد باشد، در شهادتش نزد خداوند نباید اشتباه کند. از آنجا که هیچ عصرى خالى از شاهد بر مردم نیست مفسرین چنین اشخاصی را انبیاء و در صورت نبودن انبیاء اوصیاء و ائمه می دانند.

قرآن و انتصاب اوصیاء از ذرّیه پیامبران

قرآن کریم در مورد انتخاب اوصیا از ذریه پیامبران چه مى فرماید؟

پيامبرى نيست جز آنکه وصىّ داشته، خواه آن اوصيا پيامبر باشند يا نباشند. خداوند متعال مى فرمايد: خدا برگزيد آدم و نوح و خانواده ابراهيم و خاندان عمران را بر جهانيان، فرزندانى هستند برخى از نسل برخى ديگر و خدا به اقوال و احوال همه شنوا و دانا است. کما اينکه مي فرمايد: ما نوح و ابراهيم را فرستاديم، و در ذريه آن دو، نبوّت و کتاب قرار داديم؛ و در اواخر عمر اسحاق و يعقوب را به او بخشيديم و نبوّت و کتاب آسمانى را در ذريه اش قرار داديم و سليمان وارث داوود شد... .

چگونگی شهادت پیامبران(ع)، بر اعمال امتشان

گواهى پیامبران نسبت به اعمال امت خویش چگونه است؟

یک معنی گواهى پیامبران، گواهی اصطلاحی است که پیامبران هر قوم مثل اعضای بدن و فرشتگان و خداوند بر اعمال پیروانشان گواهی خواهند داد. و معنی دیگر، شهادت عملى است؛ یعنى: «اعمال یک فرد نمونه مقیاس سنجش براى اعمال سایرین»، می باشد. زیرا هر پیامبرى با صفات ممتازى که داشته مقیاس سنجش براى امت خویش محسوب مى شود. و از آنجا که پیامبر اسلام(ص) بزرگ ترین پیامبران الهى است، صفات و اعمال او مقیاس سنجش براى شخصیت تمام انبیاء خواهد شد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال ابي عبدالله (عليه السلام)

مَنْ نَظَرَ إِلَى الْکَعْبَةِ لَمْ يَزَلْ تُکْتَبُ لَهُ حَسَنَةٌ، وَتُمْحَى عَنْهُ سَيِّئَةٌ، حَتَّى يَنْصَرِفَ بِبَصَرِهِ عَنْهَا.

هرکس به کعبه نگاه کند پيوسته براى او حسنه نوشته و گناهى از او پاک مى شود تا آن که چشم خود را از کعبه بگرداند.

کافى: 4/240/4