پاسخ اجمالی:
آیات قرآن صریحا انتخاب اوصیاء را امری از جانب خدای متعال معرفی می کند. مانند پذیرش پیشنهاد موسی از جانب خدا برای وصی شدن هارون برای موسی در سوره طه یا نصب ابراهیم از سوی خدا به عنوان امام برای مردم در سوره بقره یا انتخاب یوسف از سوی خداوند به عنوان جانشین یعقوب در سوره یوسف.
پاسخ تفصیلی:
با نظرى گذرا به آیات قرآن پى مى بریم که انتخاب اوصیا از جانب خداوند متعال صورت پذیرفته است.
در اینجا به برخى از این آیات اشاره مى کنیم:
1 ـ «وَاجْعَلْ لِی وَزِیراً مِنْ أَهْلِی * هارُونَ أَخِی * اُشْدُدْ بِهِ أَزْرِی * وَأَشْرِکْهُ فِی أَمْرِی * کَیْ نُسَبِّحَکَ کَثِیراً * وَنَذْکُرَکَ کَثِیراً * إِنَّکَ کُنْتَ بِنا بَصِیراً * قالَ قَدْ أُوتِیتَ سُؤْلَکَ یا مُوسى»(1)؛ (و وزیرى از خاندانم براى من قرار ده. برادرم هارون را. با او پشتم را محکم کن. و او را در کارم شریک ساز. تا تو را بسیار تسبیح گوییم، و تو را بسیار یاد کنیم. چرا که تو همیشه از حال ما آگاه و بینایى. فرمود: اى موسى! آنچه را خواستى به تو داده شد.)
باتو جه به عبارت «وَاجْعَلْ لِی وَزِیراً مِنْ أَهْلِی * هارُونَ أَخِی» حضرت موسى از خداوند درخواست مى کند تا برادرش هارون را وصى او قرار دهد و خداند نیز خواسته او را اجابت مى کند، این نشان مى دهد وصایت و وزارت انبیاء، امرى است الهى که با نصب خداوند انجام مى پذیرد.
2 ـ «وَإِذِ ابْتَلى إِبْراهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِمات فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّی جاعِلُکَ لِلنّاسِ إِماماً قالَ وَمِنْ ذُرِّیَّتِی قالَ لا یَنالُ عَهْدِی الظّالِمِینَ»(2)؛ (و یاد کنید هنگامى که پروردگار ابراهیم، او را با دستوراتى آزمود و او به طور کامل از عهده آنها برآمد. خداوند به او فرمود « من تو را امام و پیشواى مردم قرار دادم». ابراهیم گفت: از دودمان من (نیز امامانى قرار بده) خداوند فرمود: « پیمان من، به ستمکاران نمى رسد مگر آنها که شایسته اند) از عبارت «إِنِّی جاعِلُکَ لِلنّاسِ إِماماً» استفاده مى شود که امام از طرف خداوند تعیین شده است چرا که خداوند او را پیشواى مردم قرار داده و لذا بر مردم واجب است در تمام امور زندگى از او پیروى کنند.
3 ـ «فَفَهَّمْنها سُلَیْمانَ وَ کُلاّ ءاتَیْنا حُکْماً وَ عِلْماً وَ سَخَّرْنَا مَعَ داوُدَ الْجِبَالَ یُسَبِّحْنَ وَ الطَّیْرَ وَ کُنّا فاعِلینَ»(3)؛ (ما (حکم واقعى) آن را به سلیمان فهماندیم; و به هر یک از آنان (شایستگى) داورى، و علم فراوانى دادیم; و کوهها و پرندگان را مسخر داود ساختیم، که با او تسبیح (خدا) مى گفتند; و ما بر این کار توانایى داشتیم). و نیز این آیه بیانگر آن است که این خداوند است که حکمت و علم را به سلیمان و داود عنایت کرد تا با حکمت و علم مردم را رهبرى و هدایت کنند.
4 ـ و نیز خداوند متعال درباره کیفیت انتخاب یوسف(علیه السلام) به عنوان جانشین یعقوب و پیامبرى براى بنى اسرائیل مى فرماید: «وَکَذلِکَ یَجْتَبِیکَ رَبُّکَ وَیُعَلِّمُکَ مِنْ تَأْوِیلِ الاَْحادِیثِ وَیُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکَ وَعَلى آلِ یَعْقُوبَ کَما أَتَمَّها عَلى أَبَوَیْکَ مِنْ قَبْلُ إِبْراهِیمَ وَإِسْحاقَ إِنَّ رَبَّکَ عَلِیمٌ حَکِیمٌم»(4)؛ (و این گونه پروردگارت تو را بر مى گزیند، و از تعبیر خواب ها به تو مى آموزد، و نعمتش را بر تو و خاندان یعقوب تمام و کامل مى کند، همان گونه که پیش ازاین، برپدرانت ابراهیم و اسحاق تمام کرد، به یقین، پروردگار تو دانا و حکیم است.)
5 ـ «وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا وَ أَوْحَیْنآ اِلِیْهِمْ فِعْلَ الْخَیْراتِ وَ اِقامَ الصَّلَوةِ وَ اِیتآءَ الزَّکَوةِ وَ کَانُوا لَنَا عَابِدینَ»(5)؛ (و آنان را پیشوایانى قرار دادیم که به فرمان ما، (مردم را) هدایت مى کردند; و انجام کارهاى نیک و برپاداشتن نماز و اداى زکات را به آنها وحى کردیم; و تنها ما را عبادت مى کرند) و نیز از عبارت «وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً» استفاده مى شود که این پیشوایان، از طرف خداوند منصوب شده اند تا مردم را به حقیقت و دستورات الهى رهنمون سازند.(6)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.