آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

 از آدم(ع) تا حضرت خاتم(ص) هر يک از انبياء، وصى يا اوصيایى داشتند که از ذريّه ايشان بوده اند، مثلا آدم(ع) بر فرزندش شيث(ع) وصيّت نمود که او حجّت خدا بعد از خود و خليفه خدا در روى زمين خواهد بود. خداوند براى سام فرزند نوح(ع)، رياست از آسمان را قرار داد و... . همچنين در اين راستا وصيت ابراهيم(ع) به فرزندش اسماعيل(ع) يا وصيت داوود(ع) به سليمان(ع) همچنين وصيّت اسماعيل(ع) به اسحاق(ع) در تاريخ انبياى الهى مشاهده مي شود.

با مراجعه به تاریخ انبیاى الهى، از حضرت آدم(علیه السلام) تا حضرت خاتم پى مى بریم که نه تنها هر یک از انبیاء، وصى یا اوصیاى براى خود داشته، بلکه آن اوصیاء از ذریّه ایشان بوده اند.
در اینجا به اختصار به چند نمونه اشاره مى کنیم:
1ـ شیث وصى حضرت آدم(علیه السلام)
الف) مسعودى نقل مى کند: «چون حوّا به شیث حامل شد، نور در پیشانى اش درخشان گشت، و هنگامى که او را زایید آن نور به فرزندش منتقل شد. و چون رشد کرده و کامل شد، آدم بر او وصیّت نمود و اعلام کرد که او حجّت خدا براى بعد از خود و خلیفه خدا در روى زمین خواهدبود....»(1)
ب) یعقوبى مى گوید: «چون وقت وفات آدم فرا رسید فرزندش شیث و فرزندان اورا دورخود جمع نمود و برآن ها درودفرستاد و دعا به برکت نمود، و بر شیث وصیت کرد... و او را امر نمود تا در میان اولادش قائم مقام او باشد. آنان را به تقواى الهى و حسن عبادت خدا امر کرده و از معاشرت با قابیل لعین و اولادش نهى نمود....»(2)
او هم چنین مى گوید: «شیث بعد از مرگ آدم(علیه السلام) به انجام وظایف خود قیام نمود. او قومش را به تقواى خداوند سبحان و عمل صالح امر مى کرد.»(3)
2 ـ سام، وصىّ حضرت نوح
ابن اثیر مى نویسد: «نوح به فرزندش سام که بزرگ ترین فرزندانش بود وصیت کرد.»(4)
مسعودى مى نویسد: «خداوند براى سام، فرزند نوح، ریاست و کتاب هاى فرستاده شده از آسمان را قرار داد....»(5)
یعقوبى مى نویسد: «سام فرزند نوح، بعد از پدرش به عبادت خداوند و طاعت او قیام نمود... و هنگامى که زمان وفاتش رسید به فرزندش ارفخشد وصیّت نمود.»(6)
3 ـ وصیت ابراهیم به فرزندش اسماعیل(علیهما السلام)
یعقوبى مى نویسد: هنگامى که حضرت ابراهیم(علیه السلام) خواست از مکه کوچ کند به فرزندش اسماعیل وصیت نمود تا در کنار بیت الله الحرام اقامت کرده و حجّ و مناسک مردم را برپا دارد. و به او فرمود: خداوند تعدادش را زیاد کرده و نسلش را پر ثمر کرده، و در اولادش برکت و خیر قرار خواهد داد.(7)
و چون هنگام وفات اسماعیل(علیه السلام) فرا رسید به برادرش اسحاق وصیّت نمود. و همین طور وصیت از پدر به فرزند یا به برادر و یا یکى از افراد خانواده منتقل مى شد.
4 ـ وصیت داوود به سلیمان(علیهما السلام)
حضرت داوود(علیه السلام) به فرزندش سلیمان(علیه السلام) وصیت نمود و به او فرمود: «من در راه تمام اهل زمین حرکت مى کنم... پس به وصیت هاى پروردگارت عمل نما و میثاق ها و عهدها و وصیت هاى او را که در تورات آمده عمل کن.»(8)
خداوند متعال در این باره مى فرماید: «وَلَقَدْ آتَیْنا داوُدَ وَسُلَیْمانَ عِلْماً وَقالاَ الْحَمْدُ للهِِ الَّذِی فَضَّلَنا عَلى کَثِیر مِنْ عِبادِهِ الْمُؤْمِنِینَ * وَوَرِثَ سُلَیْمانُ داوُدَ...»(9)؛ (و ما به داوود و سلیمان، دانشى عظیم دادیم، و آنان گفتند: ستایش از آن خدایى است که ما را بر بسیارى از بندگان مؤمنش برترى بخشید. و سلیمان وارث داوود شد....).(10)