«تجسس» پیامدهای بسيار بدی در زندگى فردى و اجتماعى دارد. تجسس در حریم شخصی دیگران، سبب نفرت، كينه توزى و عداوت آنها مى شود، زیرا جستجوگر را متجاوز، بى شرم و بى شخصيت مى دانند. علاوه بر اینکه بیشتر مردم داراى عیوبى هستند که اگر مستور بماند مى توانند با هم زندگى كنند. از سوى دیگر، بسيارى از مردم سعى مى كنند با مقابله به مثل، اسرار و عيوب پنهانی جستجوگر را بر ملا سازند. امام علی(ع) در حدیثی می فرماید: «كسى كه اسرار همسايه خود را تفتيش كند، پرده اسرار او پاره مى شود».

سوء ظن به وعده هاى الهى سبب فساد عبادت مى گردد، چرا كه روح اخلاص را در انسان مى ميراند. علاوه بر اين كه سوء ظن به وعده هاى الهى، انسان را در برابر حوادث سخت، سست و ناتوان مى كند. همچنین او را از عنايات الهى محروم مى كند؛ چرا که خداوند با هر كس مطابق حسن ظن و سوء ظن او رفتار مى نمايد. «لقمان حكيم» به فرزندش مى گفت: «فرزندم نسبت به خدا حسن ظن داشته باش، سپس از مردم سؤال كن كيست كه نسبت به خدا گمان نيك داشته باشد و خداوند مطابق آن با او رفتار نكند؟».

«غیبت»، سبب از بین رفتن مهمترین سرمایه جامعه، یعنی اعتماد عمومی می شود؛ زیرا افراد هر کدام عیوب پنهانی دارند که اگر آشکار شود جامعه را به جهنم سوزانِ بدبینی مبدل ساخته و نظم و انسجام عمومى جامعه را متزلزل مى سازد. پیامبر(ص) می فرماید: «خداوند غيبت و ضايع كردن آبروى مردم را حرام كرده، همان گونه كه مال و خون شما را بر يكديگر حرام نموده است». از سویی غيبت يكى از اسباب اشاعه فحشا و جسارت گنهكاران می شود. در واقع هنگامى كه پرده ها كنار برود شرم و حيا نيز از بین خواهد رفت.

 بعضى به سوء‌ظن و بدبينى عادت دارند و نيمه خالى ليوان را مى‌بينند و مى‌گويند نجات بشر، با وجود شيطان، هواى نفس و آلودگى‌هاى زمان و مكان جاى تعجّب است؛ يعنى اصل بر آلودگى‌هاست و هدايت خلاف اصل است. افرادى كه اين گونه فكر مى‌كنند، افكار شيطانى دارند؛ اما اولياء الله معتقدند كه همه مردم بايد اهل نجات باشند. كتاب‌هاى آسمانى به خصوص قرآن، عقل، هوش و وجدان به انسان داده شده و آيات توحيد، آسمان و زمين را پر كرده است و همه چيز براى هدايت بشر فراهم شده است.

امام علی(ع) براي دفع «سوء ظنّ» می فرماید: «كسى كه خود را در مواضع تهمت قرار دهد نبايد كسى را ملامت كند كه به او سوء ظنّ پيدا کرده است»، اين سخن همسو با اين آيه قرآن است كه می فرماید: «اى كسانى كه ايمان آورده ايد؛ از بسيارى از گمان ها بپرهيزيد؛ چرا كه بعضى از گمان ها گناه است». مسئله «سوء ظنّ» نياز به هزينه زيادى ندارد، بسيارند كسانى كه از يك يا چند قرينه ظنى فوراً گمان بد درباره اشخاص مى برند. از این رو آنان كه مى خواهند هدف تيرهاى تهمت قرار نگيرند بايد خود را از مواضع تهمت دور كنند.