آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

سوء ظن به وعده هاى الهى سبب فساد عبادت مى گردد، چرا كه روح اخلاص را در انسان مى ميراند. علاوه بر اين كه سوء ظن به وعده هاى الهى، انسان را در برابر حوادث سخت، سست و ناتوان مى كند. همچنین او را از عنايات الهى محروم مى كند؛ چرا که خداوند با هر كس مطابق حسن ظن و سوء ظن او رفتار مى نمايد. «لقمان حكيم» به فرزندش مى گفت: «فرزندم نسبت به خدا حسن ظن داشته باش، سپس از مردم سؤال كن كيست كه نسبت به خدا گمان نيك داشته باشد و خداوند مطابق آن با او رفتار نكند؟».

سوء ظن به پروردگار و بدبينى نسبت به وعده هاى الهى و آنچه در قرآن و احاديث معتبر وارد شده، آثار مخربى در بنيان ايمان و عقائد انسان دارد، و انسان را از خدا دور مى سازد، همان گونه كه در روايات آمده است كه پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) مى فرمایند: «داود(عليه السلام) در مناجاتش مى گفت: پروردگارا كسى كه تو را بشناسد و حسن ظن به تو نداشته باشد ايمان نياورده است». افزون بر اين سوء ظن به وعده هاى الهى سبب فساد عبادت مى گردد، چرا كه روح اخلاص را در انسان مى ميراند. شاید احادیثی که می فرماید: «سوء ظن عبادت را فاسد مى كند» اشاره به همين باشد.
نكته ديگر اين كه سوء ظن به وعده هاى الهى، انسان را در برابر حوادث سخت و پيچيده، سست و ناتوان مى كند، همان گونه که گروهي از مسلمانان زمان پيامبر(ص) در ميدان هاى جنگ، گرفتار سوء ظن به وعده هاى الهى شدند (و در مبارزه با دشمن سست گشتند در حالى كه مؤمنان راستين و بامعرفت كه حسن ظن به خدا داشتند، با كمال قدرت و اميدوارى در برابر دشمنان ايستادند و پيروز شدند). به علاوه سوء ظن باللّه، انسان را از عنايات الهى محروم مى كند، زيرا خداوند با هر كس مطابق حسن ظن و سوء ظن او رفتار مى نمايد، همان گونه كه در روايات آمده، «لقمان حكيم» به فرزندش مى گفت: «فرزندم نسبت به خدا حسن ظن داشته باش، سپس از مردم سؤال كن كيست كه نسبت به خدا گمان نيك داشته باشد و خداوند مطابق آن با او رفتار نكند؟».(1)
كوتاه سخن اين كه، اگر انسان طالب آرامش، استقامت، ايستادگى، جلب عنايات پروردگار و ايمان خالص است، بايد نسبت به خداوند و وعده هاى او حسن ظن داشته باشد.(2)