آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

«غیبت»، سبب از بین رفتن مهمترین سرمایه جامعه، یعنی اعتماد عمومی می شود؛ زیرا افراد هر کدام عیوب پنهانی دارند که اگر آشکار شود جامعه را به جهنم سوزانِ بدبینی مبدل ساخته و نظم و انسجام عمومى جامعه را متزلزل مى سازد. پیامبر(ص) می فرماید: «خداوند غيبت و ضايع كردن آبروى مردم را حرام كرده، همان گونه كه مال و خون شما را بر يكديگر حرام نموده است». از سویی غيبت يكى از اسباب اشاعه فحشا و جسارت گنهكاران می شود. در واقع هنگامى كه پرده ها كنار برود شرم و حيا نيز از بین خواهد رفت.

مهمترين سرمايه يك جامعه كه مردم را با يكديگر متّحد مى سازد، و در مسير اهداف بزرگ به راه مى اندازد، همان اعتماد عمومى است و نخستين پيامد شوم غيبت از ميان بردن اين سرمايه است؛ چرا كه هر كسى غالباً عيب يا عيوبى دارد كه اگر پنهان بماند به ديگران لطمه نمى زند، و خوش بينى و اعتماد مردم به يكديگر باقى مى ماند، ولى كشف اين عيوب از طريق عيبجويى و غيبت و نكوهش يكديگر، جامعه را به جهنم سوزانى از بدبينى ها مبدّل مى سازد، كه همگى نسبت به يكديگر بدبين هستند و نفرت دارند و در نتيجه غيبت، نظم و انسجام عمومى جامعه را متزلزل مى سازد.
به تعبير ديگر، همان گونه كه غارت اموال و ريختن خون بى گناهان، امنيّت عمومى را از ميان مى برد، غارت و دزدى آبروها از طريق غيبت همين ناامنى را به بار مى آورد؛ زيرا تعريض نسبت به آبروى مردم همچون تعرض نسبت به جان و مال آنهاست.
همانطور که پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) در خطبه «حجّة الوداع» كه خطبه بسيار حساسى است، می فرماید: «أَيُّهَا النّاسُ إنَّ دِمَاءَكُمْ وَ أَمْوالَكُمْ وَ اَعْرَاضَكُمْ عَلَيْكُمْ حَرامٌ كَحُرْمَةِ يَوْمِكُمْ هذا فِي شَهْرِكُمْ هذَا فِي بَلَدِكُمْ هذَا إِنَّ اللهَ حَرَّمَ الْغِيبَةَ كَمَا حَرَّمَ الْمَالَ وَ الدَّمَ»(1)؛ (اى مردم ! خون شما و اموال شما و آبروى شما بر شما محترم است، مانند احترام اين روز و اين ماه و اين شهر مكّه، خداوند غيبت و ضايع كردن آبروى مردم را حرام كرده، همان گونه كه مال و خون شما را بر يكديگر حرام نموده است).
غيبت ها غالباً مكتوم نمى ماند، و بر صاحبان آنها فاش مى شود، و آتش كينه ها را در آنها شعله ور مى سازد، كينه هايى كه مى تواند اسباب خونريزى و مشكلات عظيم ديگر گردد.
غيبت يكى از اسباب اشاعه فحشاست، و عامل مهمّى جهت سوء ظنّ به شمار مي رود. به علاوه گنهكاران را در گناهانشان جسور مى سازد؛ زيرا هنگامى كه گناه مستور باشد گنهكار جانب احتياط را از دست نمى دهد، اما هنگامى كه پرده ها كنار برود شرم و حيا نيز از ميان خواهد رفت.(2)