بنی امیه در دوران کوتاه تاریخ خود ظلم ها و جنایات وحشتناکی را در حق بنی هاشم انجام دادند و سرانجام در زمان «سفّاح» نخستين خليفه عبّاسي انتقام سختی از آنان گرفته شد. سران بنی امیه از سفّاح، امان خواستند و او نیز پاسخ محبت آمیزی به آنان داد؛ اما از فکر انتقام بنی امیه غافل نبود، تا آن که اشعار «سُدیف» در بیان مظلومیت بنی هاشم و ظلم های بنی امیه، آتش انتقام را در سفّاح شعله ور ساخت و بالاخره همه سران بنی امیه را در يك مجلس به هلاکت رساند.

امام علي(ع) در وصیت نامه خود درباره قاتل خود چنين سفارش كرد: «اى فرزندان عبدالمطّلب! نكند بعد از شهادتم در خون مسلمانان فرو رويد و بگوييد: اميرمؤمنان كشته شد. آگاه باشيد جز قاتل من را به سبب قتل من نكشيد، بنگريد هرگاه من از اين ضربت از دنيا چشم پوشيدم، او را تنها يك ضربت بزنيد تا يك ضربت در برابر يك ضربت باشد، اگر زنده بمانم، ولىّ خون خويشم و اگر از دنيا رفتم فنا [در دنيا] ميعاد من است و اگر عفو كنم، عفو براى من موجب قرب به خدا و براى شما حسنه و نيكى در نزد خداست؛ بنابراين عفو كنيد، آيا دوست نداريد خدا شما را بيامرزد؟، او را مثله نكنيد كه من از پيامبر(ص) شنيدم كه از مثله كردن بپرهيزيد، هرچند نسبت به سگ گزنده باشد!».

از آنجا كه بنى اميه به سلطنت خود رنگ دينى مى دادند و به نام اسلام و جانشينى پيامبر بر مسلمین حكومت مى كردند، قيام و شهادت امام حسين(ع) بزرگترين ضربه را بر پيكر اين حكومت وارد آورد و بنی امیه را رسوا ساخت. حركاتی همچون بستن آب، كشتن كودكان، اسير كردن زنان و كودكان خاندان پيامبر و امثال اينها، به رسوايى آنان كمك كرد و يزيد به شدت مورد نفرت عمومى قرار گرفت، به طورى مجبور شد گناه كشتن حسين(ع) را به گردن عبيد الله بن زياد بیندازد.

به گواهی تاریخ، عامل بسيارى از پيروزيهاى بزرگ مسلمانان، استقبال آنان از شهادت در راه خدا بود. اما پس از در گذشت پيامبر(ص)، و در اثر انحراف حكومت اسلامى، كم كم مسلمانان روحيه سلحشورى را از دست دادند و به رفاه و آسايش خوی گرفتند و از ترس جنگ و خونریزی، به راحتى از هر حاکمی اطاعت مى كردند. قيام امام حسین(ع) اين وضع را دگرگون و سنت شهادت را در جامعه زنده كرد. امام با قيام خود، راه نوينى پيش پاى مسلمانان گذاشت كه در آن سختى و حرمان هست، اما ذلت نيست.