توطئه های متوکل در زمان اقامت‌ امام هادی(ع) در سامرا

در طول مدت اقامت امام هادی(ع) در سامرا ايشان چگونه با دشمنی ها و توطئه های متوكل عباسی مقابله می كردند؟

برخورد امام هادی(ع) با متوكل گاهی تقيه بود و گاهی جواب زيركانه. امام درباره سوال متوکل از «عباس بن عبدالمطّلب» فرمود: من درباره شخصی که خدا اطاعت فرزندانش را بر مردم و اطاعت او را بر فرزندانش واجب کرده، جز نیکی چه می توانم بگوید؟ درباره سوال متوكل از آيه «یَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلی یَدَیْهِ» كه درباره برخی از خلفا است، فرمود: آيا خليفه نام دو مردی را كه خدا به کنایت برده می خواهد فاش كند؟ همچنین متوکل اصرار داشت تا با حضورامام در مجالس بزم، حضرت را تحقیر کرده و از دیده ها بیندازد. و... .

سياست خلفای عباسی در مورد امام هادی(ع)؟

سياست خلفای عباسی هم عصر با امام هادی(ع) در مقابل شيعيان چه بود؟

سياست خلفاي پیش از «متوکل»، دفاع از معتزله در برابر اهل حدیث بود كه باعث ايجاد فضاي مساعد سياسي براي علویان شد. با آمدن متوکل، تنگ‌ نظری ‌ها آغاز شد و با حمایت از «اهل حدیث» و بر انگیختن آنها بر ضدّ معتزله و شیعه، سرکوبی جریانات مزبور با شدّت دنبال شد. از جمله برخوردهای تند و ناخوشایند متوکل با طالبیان، تخریب مقبره امام حسین(ع) و شخم زدن و هموار کردن زمین ‌های اطراف آن و زراعت بر روی آن و سخت ‌گیری شدید بر زائران امام حسین(ع) و مجازات ‌های هولناک آنهاست.

وضعيت علويان در عصر امام هادي(ع)

علويان در عصر امام هادي(علیه السلام) در چه وضعيتي قرار داشتند؟

در عصر امام هادي(ع) ، كوشش دولت عباسى بر اين بود كه با ايجاد نفرت در جامعه نسبت به علويان، آنها را تارو مار سازد. به اندک بهانه ای سركوبى بى رحمانه آنان آغاز مى گشت و علت شدت عمل نيز اين بود كه دستگاه خلافت با تمام اختناق و كنترلى كه برقرار ساخته بود، خود را متزلزل و ناپايدار مى ديد و از اين نوع نهضت ها سخت بيمناك بود.

فدک در عصر بنی عباس

فدک در عصر بنی عباس چه سرگذشتی داشت؟

ابوالعباس سفاح فدک را به عبدالله بن حسن بن على بازگرداند، ابوجعفر عباسى آن را پس گرفت و مهدى فرزند ابوجعفر آن را به فرزندان فاطمه(ع) بازگرداند. موسى الهادى بار دیگر آن را غصب کرد و هارون الرشید نیز همین معنا را ادامه داد تا مأمون آن را با تشریفاتى به فرزندان فاطمه(ع) بازگرداند، باز متوکل فدک را گرفت و فرزندش «منتصر» آن را بازگردانند. فدک که هر روز بازیچه دست سیاستمداران، دست به دست می شد، به سرعت رو به ویرانى گذاشت و درختانش خشک شد.

قتل متوکل توسط پسرش

چرا منتصر پدرش متوکل را کشت؟

غلام متوکل متكّايى زير لباسش مى بست و سر خود را برهنه مى كرد و می رقصید و مى خواند: «اين مرد طاسِ شكم گنده آمده تا خليفه مسلمانان شود» و مقصودش على(ع) بود. متوكل نيز شراب مى خورد و خنده مستانه سر مى داد. در يكى از این مجالس که منتصر، پسر متوکل حاضر بود، از ديدن اين منظره ناراحت شد و به پدر اعتراض کرد ولی با تمسخر پدر و مجلسیان مواجه شد و به دنبال اين قضيه با نقشه قبلى و با همكارى تركان پدر را به قتل رساند.

اقدامات منتصر در حمايت از علويان

اقدامات منتصر در حمايت از علويان چه بود؟

منتصر برخلاف پدرش متوکل، دوستى با على(ع) و خاندان او را آشكار ساخت، به مردم اجازه زيارت حسين(ع) را داد و به علويان تحت تعقیب ايمنى داد و سه اقدام بزرگ را به اجرا گذاشت؛ فدك را پس داد. موقوفات علويان را مسترد كرد و والى مدينه را بر كنار كرد و به جاى او «على بن الحسين» را به اين سمت منصوب كرد و توصيه نمود كه از نيكى و خدمت به بنى هاشم دريغ نورزد. اما از آنجا كه دوران خلافت منتصر كوتاه بود، پس از وى باز اختناق و فشار از سر گرفته شد.

مختصري از زندگاني امام هادي(ع)

زندگي امام هادي(علیه السلام) داراي چه فراز و نشيب هائي بوده است؟

پيشواى دهم، در نيمه ذيحجه سال 212 ه.ق به دنيا آمد. پدرش امام جواد(ع) و مادرش«سمانه» بود. «ابوالحسن الثالث»، در هشت سالگی به امامت رسید، 33 سال امامت کرد و در سال 254 در شهر سامرّاء به شهادت رسيد. ایشان در مدت امامت خود با  معتصم، برادر مأمون، واثق، پسر معتصم،  متوكل، برادر واثق، منتصر، پسر متوكل، مستعين، پسر عموى منتصر و معتزّ، پسر ديگر متوكل هم دوره بود که توسط معتزّ مسموم گرديده به شهادت رسيد و در خانه خود به خاك سپرده شد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الصادق (عليه السلام) :

دِرْهَمٌ فِي الْحَجِّ أَفْضَلُ مِنْ أَلْفَيْ أَلْف فِيمَا

يک درهم در راه حجّ هزينه کردن، بهتر و بالاتر از دو ميليون درهم است که در غير حجّ در راه خدا هزينه شود

تهذيب الأحکام: 5/22